TEİ MOTOR PROJELERİ

@yaşar
Aynen, Tümosan ve Tülomsaş varken uğraştıkları şirkete bak. Hiçbir tecrübesi yok.

Tümosan önce tank motorunu üretsin sonra başka işlere yelken açsın.

Avusturyalılar olmadan biz motoru yapamayız diyen Tümosan değil miydi?

İhaleyi alıp Avusturya desteği çekince biz tek başımıza motoru üretemeyiz deyip Altay'ı motorsuz bırakan şirkettir Tümosan.

Sanki efsane işler çıkarmış gibi konuşmuşsun. Tümosan'ın kaç motoru var?

Ama BMC gidip 4 önemli motoru üretmeyi başardı. 400, 600, 1000 ve 1500 beygirlik motorları üretip testlere başladı. 400 beygirlik motorun seri üretimi başladı diye biliyorum. 600 beygirlik motorda 2024 gibi seri üretime geçecek. Altay motoru testleri devam ediyor sonra Fırtına obüslerinin 1000 beygirlik motoru gelecek. Tümosan ha yaptık ha yapacağız diye yıllarca boşuna zaman kaybettirdi. Tamam BMC'yi sevmeyebilirsin de Tümosan'ı savunmak komik olmuş.

Tülomsaş'a gelirsek; Kamu şirketi. Ağır bürokratik yapıyı düşünürsek asla BMC kadar esnek olamaz. Amerika'ya bakın. Dev şirketlerin hepsi özel teşebbüs zira çok esnek hareket ediyorlar. Kamu demek ağır bürokrasi demektir. Bakma son dönemde savunma sanayii çok ön plana çıktı diye kamu şirketleri hızlı hareket ediyor yoksa aksak topal devam ederdi. Ben özel şirketleri sonuna kadar destekliyorum. BMC olur, Otokar olur yine eleştirsem de Tümosan olur desteklememiz lazım. Sadece kamu kaynaklarına bağlı kalmak işlerin sürekli uzaması demektir.

BMCnin motor geliştirme ile ilgili mühendisine, Tümosan mühendisinin seri üretime geçişte zorluklar olduğuna dair beyanlarını hatirlattigimda, kendilerinde böyle bir zorluk yaşanmayacağını ifade etmişti. Zannedersem bazı şeyler kurum kültürleri, altyapı ve anlayıştan da kaynaklanıyor.

Gemi motorları konusunda, 30.000-40.000 bg motorlardan bahsetmiyoruz. TF--6000 den ancak hücumbot motoru çıkar o da 2-4 adet koymakla. Bize  daha güçlü motorlar lazım. Bir diğer seçenek, denizde de hibrite geçmek. Dizel/ gaz tribün/elektrik.

İstanbul'da  bir zamanlar dev gemi motorları yapan bir şirket vardı, kargo gemileri için, zannedersem fuel oil  ile çalışıyordu bu motorlar. Ancak bu teknolojiden askeri motor çıkmaz muhtemelen.

Tulomsaşa tank motoru üretirme veya Tulomsaşın bu işe talip olmasını 1980 sonları, 90 başlarından itibaren duyarım ama yok işte. Onlar da kara araçlarının kargo gemisi misali motorlarını üretiyorlar. Yine mevcutta kendi alanlarında da yapacakları çok iş var. Ancak hibrit, elektrik zaten alanları olması gerektiğinden, geleceğin güç grupları konusunda bir şeyler olması da kendileri odaklı bakışın dışına çıkışla mümkün olabilecektir. Bu bakımdan SSBnin koordinasyonu önemli olabilir.

Tank motoru işini Tümosan dan BMC ye kaydırmak istediler Tümosan da buna direnmedi bu çok açık belli. İdare Tümosan ın ARGE sini destekleyeceğime BMC yi desteklerim dedi. BMC nin kalkınmasına kendisini adamış fırsatları BMC lehinde kullanan idaremiz var bu çok açık. Tümosan ın motorunu fuarda gördük iyi kötü bir kaç yüz beygirlik motorları üreten firma devlet vazife verince finans sağlayınca tank motorunda pes edip bırakacak bir firma neden olsun BMC kadar onlarda cebelleşebilirlerdi. Sen bu işi bırak dediler oda meydan okuyacak hali yok bıraktı bu çok belli.

Bu işleri kotarabilmiş bir firmanın ben tank motorunu beceremem demesi hayatın olağan akışına aykırı ucunda milyarlarca dolar para var çünkü bu vazifenin.

Error 404 (Not Found)!!1

Biz;

*Milli Tank tedariğine 70 ton ve 1500 beygir;
*Milli savaş uçaği tedariğine 5'inci nesil,21 metre, 35bin libre itki ile başlamaya çalışan bir milletin ahvadıyız.

(Deniz kuvvetleri hariç. Onlar realist yaklaşımlarının karşılığını envantere almaya basladıkları ve ihraç ettikleri sistemlerle alıyorlar.)

Dilimizde tüy bitti ; önce hudut ve üs bölgelerindeki m-48 saçmalığına elindeki imkanlarla cevap ver; o arada leo-2'leri ve m-60tm'leri modernize et. Sonra sıra asıl muharebe tankına gelir. O da o zamana kadar gelişecek teknoloji ile insansız kule ile 50 ton ve 1200 beygir olur , yeter diye. (İlk leo-2 NG ne zaman tanıtılmış bakın.. 40 ton sınıfında yeni orta/hafif tank işinde de fnss, otokar yıllardır örnek gösteriyor. Çoktaaaan m-48 t1/t2'ler ve bir kısım m-60a3'ler değişmiş olurdu ve böylece  altaya yönelik bir üretim alt yapısı kendiliğinden oluşturulmuş olurdu.

Uçak konusunda da ; aynı motoru kullanan eğitim ile ve  savaş uçağı ile başlamak lâzım dendi. Mesela Koreliler bu konuda resmen ders veriyor. Ortak motor çerçevesinde ilerleme eğer ;  Hürjet (temel egitim>>silahlı hf.svş.uç>> asıl svş.uçağı (2 motorlu) şeklinde olsaydı su anda belki de motor geliştirilmiş uçaklar uçmaya başlamış olacaktı.

Takdir edersiniz ki 20+ bin libre motor edinmek (veya geliştirmek) cok daha kolay ve gerçekçi olurdu.

Su anda dünyada olmayan bir motorun peşinden koşmak veya sıfırdan takvime uygun geliştirebileceğimizi sanmak siyasi bir hoşluk tabii. Þirketlerimiz ve personelimiz elinden gelenin fazlasını yapıyor. Onlara teşekkürler. Evet Olur ama geç olur. Olana kadar elimiz boş kalır.

21 metrelik uçağı yerel seçim öncesi f-16 motoru ile uçurup ; becerebilirlerse genel seçim öncesi 8-10 tane envantere almaya çalısacaklar siyaseten. Tarihler hep seçimlere endeksli dikkat ederseniz.  Zoraki ilk yürütme de geçen seçim öncesi yaptırıldı.. Ordumuzun ihtiyacı nedir, ulaşılabilir hedef nedir, amerikadan bağımsız olmak için gerçekten ne yapmak gerekir falan gibi konular söylemden ibaret.

Geleneksel bir sekilde "başka kaygılarla hükümete laf söyletmezükçüler" gelip de körü körüne cevap yazmasın. okusunlar. Siyaseten yazmıyorum realist yazdım. Mmu bizim uzun vade projemizdi. Ziyan edilmemesi gerekiyordu. Bizim ise arada orta siklet bir ihtiyacımız vardı, kaynadı gitti.

Yok f-16 modernizasyon, yok ge-f-110'la ucururuz biz bunu diye diye hem kuyruğu dik tutmaya çalışıyoruz hem amerikaya yanlamaya devam ediyoruz.

Bu is bilim işi.. NATO çatısında yılların tecrübesi ile hesaplanmış; Gayrı safi milli hasılanın en az +%2'si kadarını (20+ milyar dolar yapıyor)  msb'ye vermediğimiz sürece bu şekilde devam.

Eyyorlamam bu kadar ..

15. dakikadan sonra

"en az bir sekiz on yıllık bir süreç  bunun tamamen  seri imalata  girmesi"



benim dediğim  çift TF6000 motorlu  ve F5 kapasitesindeki  hayalet yakın destek uçağı için hala geç değil,  bu gün başlasan 2029'da  test uçuşları başlar,  belki daha bile erken uçar.
TF6000 motoru bir geliştirme projesi olmaktan çıkıp bir seri üretim projesine dönüşmek zorunda kalacak gibi,  zira vakit yok,  stres çok.




TF6000  eğer işler yolunda giderse  üzerimizdeki stresi  ciddi oranda alacak.
MAM  nasıl   şöhret kazandıysa,  o motor da aynı şekilde  şöhret kazanacak ve bol bol kullanılacak.

mecburen yani.

Bir temmeni de ben ekleyeyeim, yapıyorken ilerideki Jas-39 un yerini alabilecek az görünür bir dizayn la gelsinler ki, pazar payıda olsun; Güney afrika, Brezilya gibi Jas-39 kullanıcısı ve kullanma niyetindeki ülkelerinde ilgisini çeksin...

Pinterest te dikkatimi çok çekiyor .... Design Challenge: Lightweight Multirole Fighter ... diye konsept çizim var ; küçüçük birşey ama çok hoşuma gidiyor... Bakarsanız! tahmin ediyorum bayağı ilginizi çekecektir...

"2029'a uçağa takmak
650 üzeri tasarım mühendisi
biraz Ukrayna'da,  biraz Eskişehir'de,  biraz TRmotor'da
"




nihayet birazcık bilgi paylaşılmış.
bu bahsedilen motor,  TF10000'in çapının 15cm büyütülmesiyle  ilgili değil gibi görünüyor.
yanİ "TF10000'in 15cm büyütülmesi ve o büyük motordan önce 19000lb  kuru itki alınması,  ilerleyen bloklarda  35000lb güce  ulaşacağı"  yönündeki tahminlerle  pek örtüştüremedim ben.
---
işler ilginçleşiyor.
anladığım kadarıyla  TRM  patronluğunda  bir  motor üzerinde  yürüyen bir süreç var.
fakat,  aslında TF10000'in çapının 15cm büyütülmesi  halinde 35000lb güce ulaşabilecek  ikinci bir  alternatif öneri var.
ilki  biraz daha somutlaşmış,  ortaklar filan belirlenmiş  ve  hali hazırda yürütülüyor,  hedef 2028 veya 2029'da  ilk defa uçağa takmak.
ikincisi biraz daha  öneri mahiyetinde,   bu öneri  henüz somutluktan uzak  olsa da,  olamayacak bir iş değil gibi görünüyor.
---
😁
ortalıkta F110  ararken ister misin  35000lb güç veren iki farklı  savaş uçağı motoru çıksın?

Biz;

*Milli Tank tedariğine 70 ton ve 1500 beygir;
*Milli savaş uçaği tedariğine 5'inci nesil,21 metre, 35bin libre itki ile başlamaya çalışan bir milletin ahvadıyız.

(Deniz kuvvetleri hariç. Onlar realist yaklaşımlarının karşılığını envantere almaya basladıkları ve ihraç ettikleri sistemlerle alıyorlar.)

Dilimizde tüy bitti ; önce hudut ve üs bölgelerindeki m-48 saçmalığına elindeki imkanlarla cevap ver; o arada leo-2'leri ve m-60tm'leri modernize et. Sonra sıra asıl muharebe tankına gelir. O da o zamana kadar gelişecek teknoloji ile insansız kule ile 50 ton ve 1200 beygir olur , yeter diye. (İlk leo-2 NG ne zaman tanıtılmış bakın.. 40 ton sınıfında yeni orta/hafif tank işinde de fnss, otokar yıllardır örnek gösteriyor. Çoktaaaan m-48 t1/t2'ler ve bir kısım m-60a3'ler değişmiş olurdu ve böylece  altaya yönelik bir üretim alt yapısı kendiliğinden oluşturulmuş olurdu.

Uçak konusunda da ; aynı motoru kullanan eğitim ile ve  savaş uçağı ile başlamak lâzım dendi. Mesela Koreliler bu konuda resmen ders veriyor. Ortak motor çerçevesinde ilerleme eğer ;  Hürjet (temel egitim>>silahlı hf.svş.uç>> asıl svş.uçağı (2 motorlu) şeklinde olsaydı su anda belki de motor geliştirilmiş uçaklar uçmaya başlamış olacaktı.

Takdir edersiniz ki 20+ bin libre motor edinmek (veya geliştirmek) cok daha kolay ve gerçekçi olurdu.

Su anda dünyada olmayan bir motorun peşinden koşmak veya sıfırdan takvime uygun geliştirebileceğimizi sanmak siyasi bir hoşluk tabii. Þirketlerimiz ve personelimiz elinden gelenin fazlasını yapıyor. Onlara teşekkürler. Evet Olur ama geç olur. Olana kadar elimiz boş kalır.

21 metrelik uçağı yerel seçim öncesi f-16 motoru ile uçurup ; becerebilirlerse genel seçim öncesi 8-10 tane envantere almaya çalısacaklar siyaseten. Tarihler hep seçimlere endeksli dikkat ederseniz.  Zoraki ilk yürütme de geçen seçim öncesi yaptırıldı.. Ordumuzun ihtiyacı nedir, ulaşılabilir hedef nedir, amerikadan bağımsız olmak için gerçekten ne yapmak gerekir falan gibi konular söylemden ibaret.

Geleneksel bir sekilde "başka kaygılarla hükümete laf söyletmezükçüler" gelip de körü körüne cevap yazmasın. okusunlar. Siyaseten yazmıyorum realist yazdım. Mmu bizim uzun vade projemizdi. Ziyan edilmemesi gerekiyordu. Bizim ise arada orta siklet bir ihtiyacımız vardı, kaynadı gitti.

Yok f-16 modernizasyon, yok ge-f-110'la ucururuz biz bunu diye diye hem kuyruğu dik tutmaya çalışıyoruz hem amerikaya yanlamaya devam ediyoruz.

Bu is bilim işi.. NATO çatısında yılların tecrübesi ile hesaplanmış; Gayrı safi milli hasılanın en az +%2'si kadarını (20+ milyar dolar yapıyor)  msb'ye vermediğimiz sürece bu şekilde devam.

Eyyorlamam bu kadar ..

+1

Bu ne demek? Yine yine yine Dünya'da ilk olan bir şey yapmışız....

Katmanlı üretim, Akşit hoca, malzemenin toz halinde lazerle eritilip katman katman yapıştırılması suretiyle elde edilen kanatçık olarak açıklamıştı. Teknoloji bir GE'de bir de TEI de varmış. Bilmiyorum belki bu surette üretimi GE için de TEI taşere ediyorsa, ilk ve tek uygulayıcısı biz olabiliriz.

Bu ne demek? Yine yine yine Dünya'da ilk olan bir şey yapmışız....

Doğruysa, makine imalatı alanında devrim oldu demek! (Ciddiyim.) Bu sayede makineler çok ucuzlayacak, en zor parçaları dahi 3D yazıcıda basabileceksiniz. Muazzam bir ilerleme. Örnek: 3D Yazıcı ile balta basıyorsun ve bu balta dövülmüş çelikten bile sağlam.

Bu ne demek? Yine yine yine Dünya'da ilk olan bir şey yapmışız....

Doğruysa, makine imalatı alanında devrim oldu demek! (Ciddiyim.) Bu sayede makineler çok ucuzlayacak, en zor parçaları dahi 3d yazıcıda basabileceksiniz. Muazzam bir ilerleme. Örnek: 3d yazıcı ile balta basıyorsun ve bu balta dövülmüş çelikten bile sağlam.

Bunun testleri vardı ,internette videoları bulunabilir , ve maalesef dökme demirin hiçbir çeşidi eski tip dövülmüş defalarca su verilmiş demirden daha büyük dirence sahip olamıyordu çeşitli el aletleri üzerinde defalarca test ediliyordu.
Belki bilinmedik bir alaşım filan bulunmuştur ?!