TEİ MOTOR PROJELERİ

Üretiyoruz ama ABD yeni helikopterlerine T-901 yetiştirmek için tüm gücü bu motorları üretmeye verecektir...

Dünyadaki T-901 entegre edilmeyecek Black Hawk filolarını donatmak da bize kalır diye düşünüyorum...

T901 motoru T700 büyüklüğünde olmasına rağmen 3000bg üretiyor. T-700 ise 2000 bg'de kalıyor...Gerçekten muazzam bir motor T-901...

Dünyadaki T-901 entegre edilmeyecek Black Hawk filolarını donatmak da bize kalır diye düşünüyorum...

Yanlış düşünüyorsunuz bence. ABD, mevcut siyasi konjonktürde o izni TEİ'ye vermez. Polonya, Japonya veya G. Kore'deki şirketlere gider, eğer ABD'de üretilmeyecekse.

Bundan sonra kendi motorumuzu kendimiz geliştirip üreteceğiz. Lisans altı üretim dosyası, bence, en azından askeri motorlarda kapanmıştır.

Biz artık kendi göbeğimizi kendiniz keselim. Bıkmadınız mı artık elin malının bekçiliğini yapmaktan? Biz kendi platformlarımızın motorunu kendimiz üretelim, ABD eski motorlarını kime kakalıyorsa kakalasın boş verin.

Tüm hakları bizde olan, kendimizin ürettiği, istediğimiz kadar üretip istediğimize satacağımız motorlar lazım artık bize.

Biz artık kendi göbeğimizi kendiniz keselim. Bıkmadınız mı artık elin malının bekçiliğini yapmaktan? Biz kendi platformlarımızın motorunu kendimiz üretelim, ABD eski motorlarını kime kakalıyorsa kakalasın boş verin.

Tüm hakları bizde olan, kendimizin ürettiği, istediğimiz kadar üretip istediğimize satacağımız motorlar lazım artık bize.

Hocam ne kadar güzel söylüyorsunuz da bu kadar kolay mı o iş? Bakın T-929 için Ukrayna eski sovyet motoru taktık ,verseler de yapmak istiyoruz bu motoru...Bize 3000 hp gücünde motor lazım nereden bulacağız , TF-6000 çekirdeğinden yapalım desek 10 yılı bulur...

Biz artık kendi göbeğimizi kendiniz keselim. Bıkmadınız mı artık elin malının bekçiliğini yapmaktan? Biz kendi platformlarımızın motorunu kendimiz üretelim, ABD eski motorlarını kime kakalıyorsa kakalasın boş verin.

Tüm hakları bizde olan, kendimizin ürettiği, istediğimiz kadar üretip istediğimize satacağımız motorlar lazım artık bize.

Hocam ne kadar güzel söylüyorsunuz da bu kadar kolay mı o iş? Bakın T-929 için Ukrayna eski sovyet motoru taktık ,verseler de yapmak istiyoruz bu motoru...Bize 3000 hp gücünde motor lazım nereden bulacağız , TF-6000 çekirdeğinden yapalım desek 10 yılı bulur...

Ben yarın yapılacak demiyorum ki zaten. Benim burada bahsettiğim prensip konusu. Verdikleriyle yetinirsin en fazla. Kendi göbeğini kendin keseceksin. Yoksa her şeye taş koyarlar.

Öte yandan TS-1400'den ciddi bir tecrübe de elde ettik. TF-6000'i beklemeden TS-1400 tecrübesiyle TS-2800-3000 gibi bir motoru üretebiliriz. Ayrıca TF-6000'nin çekirdeğinden yapılacak bir motor 10 yıl sürmez. TEI, KAAN'ın motorunu bile 10 yılda bitiririz diyorken TF-6000'den geliştirilecek motor nasıl 10 yıl sürsün?

Ayrıca TF-6000'nin çekirdeğinden yapılacak bir motor 10 yıl sürmez. TEI, KAAN'ın motorunu bile 10 yılda bitiririz diyorken TF-6000'den geliştirilecek motor nasıl 10 yıl sürsün?

10 Yıl sürmeyecek, 10 yıldan da uzun sürecek. Personel ve bütçe sorunları nedeniyle, TF-3000 projesine başlanması 2030'ları bulacaktır. Çünkü TF-6k/10k ve ardından da TF-35k projeleri öncelikli, personel ve para onlara ayrılacak.

5-6 Yıl da geliştirme desek, 2035'ten önce TS-3000 motoru hizmete giremez.

Ayrıca TF-6000'nin çekirdeğinden yapılacak bir motor 10 yıl sürmez. TEI, KAAN'ın motorunu bile 10 yılda bitiririz diyorken TF-6000'den geliştirilecek motor nasıl 10 yıl sürsün?

10 Yıl sürmeyecek, 10 yıldan da uzun sürecek. Personel ve bütçe sorunları nedeniyle, TF-3000 projesine başlanması 2030'ları bulacaktır. Çünkü TF-6k/10k ve ardından da TF-35k projeleri öncelikli, personel ve para onlara ayrılacak.

5-6 Yıl da geliştirme desek, 2035'ten önce TS-3000 motoru hizmete giremez.

İşte bunu çözmek içinde bütçeyi arttırmak şart. Artan bütçeyle daha fazla mühendis, daha fazla işçi alınabilir. İşleri hızlandırabilir. İnşallah savunma bütçesi her yıl ciddi miktarda artarda projeleri hızlandırırız.

Hiç olmazsa Ukraynalıların elindeki motorların üretimini yapalım. Ukrayna'ya SİHA'ydı, Zırhlı araçtı vs. verelim motorların montaj haklarını alalım. Baykar'ın yerinde olsam Baykar üretim hattına karşılık motor şirketlerine ortak olur Türkiye'ye üretim hattı kurdurturum. TEI projeleri bitene kadar en azından helikopter ve SİHA motorlarını Türkiye'de montajlarız.

Sn Merzifonlu
Eğer dediğiniz gibi olursa bizim çok çok sıkıntımız var. Çünkü bizim ileride Temel Kotil'in dediğini söylüyorum. Yolcu uçağı yapma planımız var demişti. Burdan yola çıkarak benim tahminim TUSAÞ ileride Kargo uçağı,  P-8 Poseidon gibi jet motorlu deniz karakol uçağı , belki E7 T lerin yerine yerli AWACS yerli tanker uçağı gibi hava platformlarını tek bir potada eritip bir uçak yapmamız gerekecek bana göre 2 adet kargo uçağına ihtiyacımız var . CN 235 lerin geleceği (1) A400M filo büyütülmesi (filo kesinlikle büyümesi lazım tabi paramız yok )  (2) ve büyük sınıf kargo uçağı(3). Ee bu uçaklar için motor gerek. Denizcilik için Lm2500 , LM6000 gibi motorlar gibi deniz sistemi için adapte edilen motor projeleri olacak. Hürjet'in hala F404 konusunda hiçbirimiz yüzde yüz emin değiliz Amerika ne der bilmiyoruz. SSB  T-70 helikopterinin 109 adet üretimini kurtarmaya çalışıyor. Daha biz basit PD-222 motorunu bile seri üretime sokamadık. Tamam her motor zordur ama dizel motoruda yaptık bitirdik diyemiyoruz. Biz Kale grubunu füze motorlarında nasıl çok iyi girdilerse sektöre  ileride ki stratejik geliştirilmesi gereken motorlarda onları bu denkleme sokmamız gerekiyor. Mesela RR ile Kale grubu yeni nesil bölgesel sivil jet yolcu uçağı için hakları elimizde bir turbofan motor çok işimizi görebilir. Örneğin gelecekte Türkiye Mitsubishi MRJ serisi bölgesel jet üretmeyi düşünceğini düşünüyorum. Bu uçağın sivil kısmında RR CFM ile yakıt verimliliğinde kapışacak bir ürün yapmamız imkansız gibi birşey. Ama nasıl E7-T ler Boeing 737 den devşirildi ise A330 MRTT uçakları Airbus A330 serisinden devşirildi ise bizimde 3 4 iş için ortak motor kullanan turbofan bir motora ihtiyacımız var. 2 adet de küçük ve büyük sınıf daha kargo uçakları için turboprop veya turbofan motor ihtiyacımız olacak.

Sn Merzifonlu
Eğer dediğiniz gibi olursa bizim çok çok sıkıntımız var. Çünkü bizim ileride Temel Kotil'in dediğini söylüyorum. Yolcu uçağı yapma planımız var demişti. Burdan yola çıkarak benim tahminim TUSAÞ ileride Kargo uçağı,  P-8 Poseidon gibi jet motorlu deniz karakol uçağı , belki E7 T lerin yerine yerli AWACS yerli tanker uçağı gibi hava platformlarını tek bir potada eritip bir uçak yapmamız gerekecek bana göre 2 adet kargo uçağına ihtiyacımız var . CN 235 lerin geleceği (1) A400M filo büyütülmesi (filo kesinlikle büyümesi lazım tabi paramız yok )  (2) ve büyük sınıf kargo uçağı(3). Ee bu uçaklar için motor gerek. Denizcilik için Lm2500 , LM6000 gibi motorlar gibi deniz sistemi için adapte edilen motor projeleri olacak. Hürjet'in hala F404 konusunda hiçbirimiz yüzde yüz emin değiliz Amerika ne der bilmiyoruz. SSB  T-70 helikopterinin 109 adet üretimini kurtarmaya çalışıyor. Daha biz basit PD-222 motorunu bile seri üretime sokamadık. Tamam her motor zordur ama dizel motoruda yaptık bitirdik diyemiyoruz. Biz Kale grubunu füze motorlarında nasıl çok iyi girdilerse sektöre  ileride ki stratejik geliştirilmesi gereken motorlarda onları bu denkleme sokmamız gerekiyor. Mesela RR ile Kale grubu yeni nesil bölgesel sivil jet yolcu uçağı için hakları elimizde bir turbofan motor çok işimizi görebilir. Örneğin gelecekte Türkiye Mitsubishi MRJ serisi bölgesel jet üretmeyi düşünceğini düşünüyorum. Bu uçağın sivil kısmında RR CFM ile yakıt verimliliğinde kapışacak bir ürün yapmamız imkansız gibi birşey. Ama nasıl E7-T ler Boeing 737 den devşirildi ise A330 MRTT uçakları Airbus A330 serisinden devşirildi ise bizimde 3 4 iş için ortak motor kullanan turbofan bir motora ihtiyacımız var. 2 adet de küçük ve büyük sınıf daha kargo uçakları için turboprop veya turbofan motor ihtiyacımız olacak.

Evet, sıkıntı büyük. Dizeller bitti sayılır, 2-3 yıl sonra dizel konuşmayacağız. Tüm güç sınıflarında dizeller olacak. Kalan her şeyde, TF-6k pek çok gelişme için mihenk taşı olacak. Onu kesinlikle başarmamız lazım. Aksi durumda, "Çira gibi yanayruz uşağum!"

TF-6k ve TF-35K hizmete girince, onların çekirdeklerinden hem nakliye uçakları için turboprop motor, hem de gemiler için jeneratör türetebileceğiz. TF-6k çekirdeği aynı zamanda TS-3000/4000/5000/6000 turboşaft motorları için gereken altyapıyı da sağlayacaktır.

TF-6k/10k, bence çok çok yaşamsal bir proje bizim için. Bence TF-35k, şayet çok sıkışırsak, olmasa da olur. Çünkü KE gibi yapay zekalı dronlarla, Kaan olmasa bile, hava gücü açığını kapatabileceğimizi düşünüyorum. Ama TF-6k/10k benim nazarımda olmazsa olmaz bir motor.

Deniz motorlarında Tülomsaş gibi firmalara destek olunması gerekli. 2500HP + motor imal edebilecek yapıda bu firma. Tülomsaş Van Gölü feribotlarının marine dizel motorlarını imal etti.

https://www.dunya.com/gundem/ilk-yerli-dizel-marine-motor-uretimi-basliyor-haberi-164786

Tülomsaş, GE ile ortak 3700HP lokomotif dizel motor üretimi için lisanslı ortaklık anlaşması imzaladı.

https://railway-news.com/ge-transportation-tulomsas-locomotive-order/

Tülomsaş Aselsan ile birlikte hibrit elektrodizel lokomotif üretti HSL-700

https://en.wikipedia.org/wiki/TCDD_HSL_700

Bu firmaya destek çıkıp yardım etmek gerekir. BMC 'ye Amerika'yı yeniden keşfettireceğimize Tülomsaş konusunda uzman zaten. Biraz daha teşvik ve yatırıma ve Ar-Ge'ye zorlama istiyor.

Jet motorları konusunda hiçbir yabancı firma bizim elimizden tutmaz. Bu teknolojinin en ufak zerresini bile paylaşmazlar bizimle. Bilakis köstek olurlar. Onun için bu işi kendimiz yapacağız.
Yalnız şu var ki zaman açısından kısıtlıyız. Sonra teknik eleman açısından da zorluklar var. İşi bilen teknik personel bulmak, yetiştirmek kolay değil. Gene zaman ve para gerektiriyor.
RR ile yola çıkılsaydı, şu anda KAAN kendi özgün motoruyla uçuyor olacaktı. Ortaya TEİ gibi ikinci bir firma çıkacaktı. Tabii ki RR ipin ucunu bırakmayacak ve IP haklarından tutun, üretim teknolojisinin öğrenilmesi konusunda da zorluklar çıkaracaktı. Ama aynı durum GE-TEİ ile de mevcut. Buna rağmen TEİ kendi motorunu yapmaya başlamış durumda. RR seçeneği bize çok zaman kazandıracaktı. Olmadı. Hala bu alternatif var. Ama şu anda şartlar biraz daha zor sanki.

Sn Merzifonlu 'ya TF6/10K konusunda katılıyorum. Çok önemli bir motor ikilisi bunlar. Bir an önce ikisini de ateşlememiz lazım ki TF35K nın önü açılsın.
KAAN uçağının f110 ile imalatı mümkün olduğu kadar az sayıda olmalı. TF35K motoru bu uçağın hakiki motoru. Tabii bunun için de motor, motor ve gene motor! F110 gelmezse elimizde ikinci bir Altay fiyaskosu olacaktır. Bunu da unutmayalım. Nekadar bütçe arttırsanız da bu iş zaman alan bir iş. Belli test ve süreçlerden geçen bir iş. Bir de motor aksesuarları konusunda da ambargo olunca iş dahada zorlaşıyor ve uzuyor. En önemlisi de bu işe ayırabileceğiniz yetişmiş ve işi bilen teknik eleman sayısı kısıtlı.