HÜRJET Jet Eğitim Uçağı Projesi

Hürjet'te kullanılması düşünülen ilk f404 GE motorunun 17800lbf itki gücü ile uçağa 1.4 mach hız sağlanabileceği hesaplanmıştı.
Þimdi 20000lbf itki gücü veren ej200 kullanılacak. Bu motorun uçağı çok rahat 1.6 mach üzerine çıkarması mümkün değil mi? Sonra, bu performans artışı ile uçağın maximum irtifa değeride artmaz mı?

Hocam o iş biraz denklem gibi. Uçaktan beklediğin ve ona biçtiğin role ve beklentine göre değişir. Nasıl mı ? Motor sabittir ;

- Büyük yakıt tankı + Fazla Silah Kapasitesi = Daha Az hız (Çünkü uçağın sabit itkisi maksimum ağırlık fazla olduğunca yüksek hızlarda itemez.)
- Yüksek Hız + Fazla Silah Kapasitesi =  Daha Az Menzil (Hızı arttırmak için dahili yakıt tankını ufaltırsak bu seferde menzil azalır.)
- Yüksek Hız + Büyük Yakıt Tankı =  Daha Az Silah Kapasitesi (Silah kapasitesini yüksek hız için kısarsanız da bu seferde  görev yükü düşer.)

Bu yüzden biz ilk motorumuzu seçeceğiz sonra şunlara bakacağız ;

- Muhtemel rakiplerin özellikleri
- Muhtemel market ülkelerin ortak ihtiyaçları
- Uçağa biçilecek rolün gereklilikleri

Bu değerlere ve değişkenlere göre biz bu uçakta bir hız, tırmanma hızı ve maksimum irtifa hedefi belirleyip. Bu motorun bu değerlere hangi ağırlıkta ve aerodinamik yapıda ulaşacağı tespit edilir. O saatten sonra iş o ağırlığı mevcut istenilen rol ve menzile göre dağıtılır.

Açıkcası ben 19200 ib rd33/93 olursa Jas-39C Fiziksel özellikleri ve Jas-39 NG , Ej-2000 olursada direk her anlamda Jas-39 Ng Teknolojisine yakın bir uçak çıkarabileceğimize ve bunun MMU'nun geliştirilmesi ve ihracatında bize tecrübe olacağını düşünüyorum. Ortaya çıkacak uçağında 30-35 milyon bandında olursa (İsveç'e göre çok yüksek yerli katkı payı ve dış kaynaklı alt sistem olacağından) bu uçağın çok iyi pazar payına ulaşacağını düşünüyorum.

Tabii bir de ej200, thrust vectoring kabiliyetli motor. Bu özelliği ile mi gelecek bizim kullanacağımız motor? Böyle olursa f16 nın daha kabiliyetli küçük kardeşi olacak bu uçak.
İnşallah bu motor lisans altında Türkiye'de üretilir. Kendi "eğitim uçağı" ihtiyacımız artı CAS uçağı ve İhraccat edilecek adetlerinin üzerine yedek motor miktarlarını da koyarsak yüzlerce motor konuşuluyor. Bunların içeride üretimi serbest lisans ile yapılmalı.

Hocam ben artık Rd-33, Ws-13, Ej200 birinin yerli lisans altı bağımsız olarak üretilebilme haklarıyla satın alınması gerektiğini düşünüyorum. Bu bütün havacılığımızın kilit taşı olacaktır.

Neden ?

Çünkü motor belli olmadan başlanılan her havacılık projesi sakat doğmuştur. Bu motor işini halledersek.  Misu'dan sonra çok büyük bir gamechanger olmasını beklediğimiz Tai Tisu'nun motorunu belirlemiş olacağız ve çalışmaları hızlanacak. Üstte anlattığım olaylar olacak ve Hürjet şekillenecek ve hızlı bir şekilde Türkiye savaş uçağı üretebilme ve ihracat kabiliyetine sahip olacak.

En önemlisi de muhtemel bir MMU blok 1 için motor alternatifi çıkacak. Biliyorsunuz F-35'in gelmemesi ülkemizde bir çok şeyi değiştirdi. En son Fransa'da MMU'nun maksimum hız ve irtifasının düşürüldüğünü gördük. Herkes buna dedi ki F-35 gelmeyeceği için taşıma kapasitesi arttırıldı hız düştü vs. Alakası yok gövde içi taşıma kapasitesi vs. arttırılması için tasarımda ciddi değişikliklere gidilmesi lazım .

Kanıt ;

J-31 Tfx ile aynı fiziksel yapıda nerdeyse aynı maksimum ağırlık değerlerine sahip ve aynı hız (1.'a 19200 lük rd-33 ile çıkabiliyor. Ancak MMU 27.000 ib lik motorlarla nasıl bu performansı veriyor ? Saçmalık. Bence burada şöyle bir olay var. F-35 sonrası mevcut Rd-33 (hürjete'de aynı itki de güncelleme geldi.), ws-13 veya ej-2000 motorlardan birisi mevcut mmu gövdesine takılacak ve eldeki özgür ve hürjette kullanılan alt sistemler ve radarla çift motorlu f-16 ÖZGÜR ve F-16 viper teknolojik seviyesinde stealth bir blok 1 modeli geliştirilecek.

Bunun sebebi Türkiyenin F-35 verilmemesi ve mevcut rakiplerin temin ihtimali sonrası acil Stealth uçak ihtiyacını karşılamak için böyle bir blok-1 modeli yapmak acil çıkış noktası olmuş olabilir. Daha sonrada 27.000 ib motorlara sahip çok daha güçlü aesa radara sahip daha güçlü bir avcı MMU Blok 2'yi  zamanı daha güzel kullanarak yapacağımızı düşünüyorum.

Ben blok-1'de kullanılacak motorun rd-33 olacağını düşünüyorum. Çünkü Hürjete de 19.200 ib lik bir aynı motorun güncellemesi geldi. Þimdi uçak motora göre tasarlanır . Rd-33 büyük bir motor tasarım değişmesi lazım vs. diyen arkadaşlar olabilir.  Tfx'in nihai halinde olacak 27.000 ib motorlar biliyoruz ki R&R'ın Ej-200 e yapmayı planladığı stage 1 ve stage 2 geliştirmelerinden olan 27.000 ibf lik stage 2 modunun yerli hali olacak. E ej-200 'de bu yolda büyüyerek Rd-33 ile aynı çap ve uzunluğa yakın olacaktır.
Böylece fazla kurcalamadan Blok 2'de istenilen motorda kullanılmış olacaktır.

Sn Battlestar, açıklamalar için teşekkürler. Ancak Klimov RD33 olayı 2018 de sözü geçen bir şeydi. Ondan sonra Eurojet ile ön bir protokol yapılıp Paris airshow da ej200 motorunun Hürjet'te kullanım anlaşması imzalandı.
Þu anda bu motor üzerinden geliştiriliyor hürjet diye biliyorum. Sadece ej200, tek motor kullanımına uygun hale getirilecek.
Yani Hürjet motor olayı bir aksilik çıkmazsa ej200 le kapanmış gibi görünüyor.
Sonra biliyorsunuz aynı show da MMU için 5 adet f110-GE-129 motoru sipariş edilmişti 29000lbf lik. Bunlar prototiplerde kullanılacak motorlardı. Yani prototip MMU motoru da tamamlanmıştı.
Ej200 den türetme geliştirilecek ej230 motoru ise 27000lbf maximum itki ile yetersiz görülmüştü.
Ruslar izdeliye30 motorunu hazır edip bizede satsalar ya da ortak üretime yanaşsalar....Bu motor 41000lbf güce sahip.
Aslında MMU için en az 33000-35000lbf aralığında motor lazım. Tabii bir de stealth uçağa uygun olacak.
O bakımdan ej230 türevi motor çok iyi olabilir. Ama biz MMU yu çok büyük yapmışız. O boyuttaki uçağa büyük motor lazım.
Halbuki Typhoon ebadında ya da biraz daha büyükçe bir uçağa odaklansaydık motor derdimiz pek olmayacaktı.

Birde bunun protipini göreydik

Motor işi bitti derken Sn Kotil, ej200 de olabilir ge f404 de olabilir diyor.
Demekki kesin bir karar hala yok.
O zaman bu uçak ne zaman uçacak?
Yoksa bu üretici ile pazarlık için mi söyleniyor?
http://www.c4defence.com/Gundem/hurjetin-motorunda-rekabet-devam-ediyor/9146/1

Fıstık gibi F-16 motoru varken gidip F-404 alınmaz... Abd 'ye çok bağımlı oluruz , Avrupa motoru alalım diyorlarsa eyvallah çok büyük saygıyla karşılarım.

Ama yine ABD motoru alınacaksa zaten her şeyini bildiğimiz , çoğu parçasının da üretimini yaptığımız F-16 motoru varken yeni bir motor gereksiz...  Zaten Hürjet , küçük F-16 olsun istemiyor muyduk alın size küçük F-16..

Ama bence Abd motoru yerine , mutlaka Avrupa (ihtiyacı karşılayabilecek başka bir ülke motoru) motoru alınmalı

İngilizlerin Suud lardan aldığı 48 adetlik ve 5 milyar sterlin lik siparişi, Suud lar Alman ambargosu nedeniyle lptal etmiş.
Biz bu işin arkasına takılsak daha ucuza getiririz bu işi. MMU'yu hkk nın kullanıma alması 2030 ları bulur.  Hürjet te de aynı motoru kullanacağız. Çok çabuk bir şekilde filoları kurabiliriz. Hem de kendi aviyonik ve belki de kendi yazılımımızla!! Motorları da burada yaparız lisans altında. Ortak üretim, uçakların ellerinde patlamasından iyidir. Caatsa derdi de yok!
https://www.dailymail.co.uk/news/article-7926577/5billion-jet-deal-shot-Saudi-Arabia-murder.html

Hürjet motorunun ne olacağı kesin olarak belli oldu mu? Ssm ; F404 ile EJ-200 arasında henüz karar verilmediğini açıklamıştı.

Rolls Royce sitesinde ej200 kullanilacak diyor. Kotil ise en son f404 de olabilir demişti. Ancak 5 uçaklık ej200 siparişi verildi diye okumuştum bir yerlerde. Eğer motor hazır değilse bu uçak nasıl uçacak 2022'de?
2025 de belki de 2026 da uçacak tfx'in "prototip" motoru olarak f110GE129 siparişi verildi bile.
Hürjet için hala prototip motoru konuşuluyorsa birileri bizlerle dalga geçiyor demektir. Bu uçak motorun etrafına dizayn edilmiyecekmiydi?
F404'ün KAİ T50 için zayıf kaldığı ve f414'e geçiş yapılması düşünüldüğü yorumlanıyordu. Bence Kotil, f404'ü telaffuz ederek müşteri kızıştırıyor. Ej200'ü prototiplere kullanacaklar bana göre. ABD Demokles'in kılıcı gibi Caatsa yaptırımlarıyla bizi tehdit ederken ABD den motor almak akıl karı değil.

Aylardır forumda sürekli "MMU prototipleri için karar verilen GE 110 motorları geldi mi?" sorusunu hem özelden hem de genel forumda sordum... Somut bir haber yok...

Þahsen Trump ve Caatsa ortadayken ; Azerbaycan için üretilecek ATAK motorlarının , MMU için düşünülen GE110 motorlarının ne de  Hürjet için rekabet eden  F404 motorlarının geleceğine inanmıyorum... SSM pembe rüyalar görmeye devam etsin...
Umarım Trump en kısa sürede gider ve Demokrat bir adam başkan olur....
Başkan aslında iyi ama ABD yönetiminde etkili olan pentagon-diğer şahin gruplar onu Türkiye konusunda engelliyor görüşüne de katılmıyorum...