HÜRJET Jet Eğitim Uçağı Projesi

Sayın TRMKurt siz olayı biraz yanlış anladınız. Çoğumuz sizin uzun bir yazıyla ifade ettiğiniz gerekçelerle zaten F-404 motorunun kalitesine hakkını veriyor...

Kimse F-404 yerine rd33 vs kullansın Hürjet demiyor ki...

Burada sorun ; ortada F-404 motorunun olmaması ve ABD'nin verip vermeyeceğini belli olmaması.Kimse Hurjet için F-404 verilirse Rd33 veya başka bir motor olsun demiyor ki...

Forumdaki arkadaşlar " Hürjet trainer uçak ABD F-404 için sorun çıkarmaz" diyor ama ben F-404/F-110 motor işinin olmayacağını düşünüyorum... Büyük bir koz almazsa ABD bu motorları vermez...

Sayın Yaşar sizin dediğiniz gibi Eurofighter alımının arkasına Hürjet için  EJ-200 eklersek ki - o da zor - tadından yenmez.

Selamlar,

Hürjet öncelikli olarak bir eğitim ve hafif saldırı uçağı tanımında geliştirildiğinden ötürü ABD genellikle bu tür platformlarda kullanılacak motorların ihracatına ciddi sınırlamalar getirmez. Hürjet in F404 motoruyla donatılması herhangi bir stratejik üstünlük sağlamaz, bu nedenle ABD'nin motor ihracatını engellemesi için güçlü bir gerekçesi olduğunu düşünmüyorum.

Diğer alternatif olan EJ200 motoru Eurofighter Typhoon uçaklarında kullanılan bir motordur ve çok daha güçlü bir itki kapasitesine sahiptir. Ancak Hürjet'in tasarımı bu kadar güçlü bir motor için optimize edilmemiştir. EJ200 gibi bir motoru Hürjet'e entegre etmek ciddi bir yeniden tasarım gerektirir ve bu projenin maliyetini ve süresini önemli ölçüde artırır.

Bu nedenle Hürjet için EJ200 seçeneği teknik olarak çekici olsa da, uygulamada hem maliyet hem de zaman açısından rasyonel bir seçenek değildir.

ABDnin F404 motorunu temin etmemesi ihtimaline karşı  TUSAŞ ve TEI gibi yerli şirketler aracılığıyla motor geliştirme çabaları hız kazanmıştır. Ancak tamamen yerli bir motor geliştirilene kadar Hürjet gibi bir projede F404'ten vazgeçilmesi maliyet ve zaman kaybına yol açağını düşünüyorum. Ayrıca konuda konuştuğumuz gibi RD-33 gibi alternatifler NATO uyumluluğu ve entegrasyon zorlukları nedeniyle gerçek bir alternatif olarak görülemez.

Sayın TRMKurt siz olayı biraz yanlış anladınız. Çoğumuz sizin uzun bir yazıyla ifade ettiğiniz gerekçelerle zaten F-404 motorunun kalitesine hakkını veriyor...

Kimse F-404 yerine rd33 vs kullansın Hürjet demiyor ki...

Burada sorun ; ortada F-404 motorunun olmaması ve ABD'nin verip vermeyeceğini belli olmaması.Kimse Hurjet için F-404 verilirse Rd33 veya başka bir motor olsun demiyor ki...

Forumdaki arkadaşlar " Hürjet trainer uçak ABD F-404 için sorun çıkarmaz" diyor ama ben F-404/F-110 motor işinin olmayacağını düşünüyorum... Büyük bir koz almazsa ABD bu motorları vermez...

Sayın Yaşar sizin dediğiniz gibi Eurofighter alımının arkasına Hürjet için  EJ-200 eklersek ki - o da zor - tadından yenmez.

Selamlar,

Hürjet öncelikli olarak bir eğitim ve hafif saldırı uçağı tanımında geliştirildiğinden ötürü ABD genellikle bu tür platformlarda kullanılacak motorların ihracatına ciddi sınırlamalar getirmez. Hürjet in F404 motoruyla donatılması herhangi bir stratejik üstünlük sağlamaz, bu nedenle ABD'nin motor ihracatını engellemesi için güçlü bir gerekçesi olduğunu düşünmüyorum.

Diğer alternatif olan EJ200 motoru Eurofighter Typhoon uçaklarında kullanılan bir motordur ve çok daha güçlü bir itki kapasitesine sahiptir. Ancak Hürjet'in tasarımı bu kadar güçlü bir motor için optimize edilmemiştir. EJ200 gibi bir motoru Hürjet'e entegre etmek ciddi bir yeniden tasarım gerektirir ve bu projenin maliyetini ve süresini önemli ölçüde artırır.

Bu nedenle Hürjet için EJ200 seçeneği teknik olarak çekici olsa da, uygulamada hem maliyet hem de zaman açısından rasyonel bir seçenek değildir.

ABDnin F404 motorunu temin etmemesi ihtimaline karşı  TUSAŞ ve TEI gibi yerli şirketler aracılığıyla motor geliştirme çabaları hız kazanmıştır. Ancak tamamen yerli bir motor geliştirilene kadar Hürjet gibi bir projede F404'ten vazgeçilmesi maliyet ve zaman kaybına yol açağını düşünüyorum. Ayrıca konuda konuştuğumuz gibi RD-33 gibi alternatifler NATO uyumluluğu ve entegrasyon zorlukları nedeniyle gerçek bir alternatif olarak görülemez.

Vallahi hocam o kadar tatlı bir dil ve üslupla yazmışsınız ki itiraz edecek birşey yazmak içimden gelmedi ammmma;

RD-33 hariç dediklerinizin hiçbirine katılmıyorum...

"Hürjet in F404 motoruyla donatılması herhangi bir stratejik üstünlük sağlamaz, "

bunu yazmaktan parmaklarım ağrıdı artık,  nihayet anlayan birisi çıktı.
Hürjet'e  hangi füzeyi  hangi radarı takarsanız takın  bir f16  etmez,  edemez.
gövde belli,  motor belli.
beklenti  öyle şişti ki,  Hürjet'e  AESA  radar takıp  F35  ile kıyaslayacaklar neredeyse.
önümüzde örnek var yahu!
Kore  aynı motorla uçan  uçağa  AESA  radar takıyor şu sıralar;  ama  ne olacak?
görüp göreceği odur yani.
savaş uçağı  değil bunlar,  bunu  kabullenmek gerek.
uygun koşullar  oluştuğunda  radarıyla kilit atıp  füzesiyle de vurur;  ama  bu durum da  platformdan ziyade  koşullarla  ilgili.
aynı koşullarda  Akıncı da  kilitlenip  füzesiyle vuracak,  Hürkuş da   radar  güdümlü  füzeyle 50km  mesafeden savaş uçağı gayet düşürür.
ama  bu  Akıncı,  Hürkuş ve Hürjet gibi platformları bir F16  yapmaz.

Hürjet için,  mevcut tasarımda  başka bir motor için artık çok geç.
bunu da kabullenmek gerek.
artık düşük olasılık;  ama  ille  alternatif bir motor  olursa da,  bu saatten sonra çift TF10000  ile  tamamen başka  bir tasarımla  olabilir.
ABD  eğitim  için  motor satar,  silahlı  için de  tıpkı T129 modelindeki gibi  kendi  kullanacağımız  uçaklar için satar;  ama  ihracat  için  kendi onay mekanizmasını işletir.
ne takarsan tak,  Hürjet ile  gezegeni fethedemeyeceğini biliyorlar.
diplomatik baskı aracı olarak çok  uzatır,  strese sokar;  ama  nihayetinde en geç 2029'da  yollar motorları.
orada  üretim hattının doluluğu da  önemli tabi.

Hürjet bizim için can simidi şu sıralar kesinlikle. Hürjet birde TAI nin kendi inisiyatifi ile yapıldı Allah razı olsun düşünen yapanlardan. Bu uçak Yunan Rafael i dengeler ama Özgür projesi hariç konuşuyorum F16 dengeleyemez o kadarda iddialıyım.

Milli mühimmatlar var layığı ile mühendislerimizin istediği gibi atacak uçağımız yok. Milli platform olarak kaldık Akıncı ya filan. F16 ya sertifiye silahların zarfları arasında mühimmat ile atış öncesi ve sonrası haberleşme protokolleri sınırları arasında muhtemelen bir şeyleri sertifiye silahlara benzeterek uçağı kandırarak kullanıyoruz buda mühendislerin hayallerini sınırlıyordur. Hal böyleyken birde Hürjet deki özgürlüğü düşünün. AESA radar bizim görev yazılımı bizim uçakta ses üstü hızlara çıkıyor Atina'ya kadar uçup gelebiliyor faydalı yükü gayet tatmin edici. Böyle bir uçağı nasıl bekliyordur askerler mühendisler bir düşünün. 

Gelelim uçağın her hava kuvveti için değeri ne kadardır. Bir ülke eğer ithal mühimmatlar ile vatanı koruyor ise F16 alabilecek imkanı varken tabiki Hürjet almaz niye yapsın ama bu uçağı tukaka da yapmaz sadece seçeneklerin rahatlığı onu geriye iter. Bunu Ukrayna ya 150 tane AESA radarlı ful mühimmat seçeneklerimiz le Hürjet verdiğinizi hayal ederek değerlendirmek daha anlaşılır olur bence uçağın kıymeti açısından. Ukrayna pekalada bu uçaklarla vatanı korur üstündeki radar füze karşıdaki uçak ile aynı güçte neden kullanılmasın. Performansıda Hürkuş değil sonuçta bir jet uçağı.

Hindistan'ın önünde RD33'ün her türlü model seçeneği varken ve de Rus ekolü ile hava kuvvetlerinin belkemiğini oluşturmuşken, gitti Hal-Tejas'ın MK1 modeline F404-INS20 taktı. Şimdi aynı uçağın yeni MK2 modeli için F414-INS6 motorunu proğramlıyor.
Aynı Hindistan, artık ana savaş uçağı AMCA için Rus motorlarını değil yerli üretim F414'leri planlamış durumda.
Gene aynı Hindistan, elindeki yüzlerce AL31 serisi motor kullanan SU30 uçaklarına rağmen yeni alımlarını Rafale olarak yapmış ve bu yönde de ileriye dönük Marin bazlı gene 26 adet Fransız uçağı almak için uğraşıyor.
Rusların SU57'de, bir yere varamayacağını anlayınca, Hintliler kendi AMCA proğramlarını başlattılar.

Demekki Batı motorlarının ve uçaklarının kesin üstünlüğünü Hindistan'da çok iyi biliyor.

GKore, KAI TA50 ve FA50 uçakları için 3 motor ile sevkiyat yapabileceğini söylüyor. F404, F414 ve EJ200. Bu 3 motor da birbirlerine yakın ebatta ve güç profilinde motorlardır. Demekki G Kore her 3 motor için gerekli teknik hazırlığı yapmış ki bu teklifi masaya getirebiliyor.
Nasıl, KE önce 3790lbf kuru itkili AI25TLT motoruyla uçtuktan sonra 5510lbf kuru itkili AI322F motoruyla uçacak şekilde hazırlanabiliyorsa, Hürjet'te f404 (17700lbf), ej200 (20100lbf) ve f414 (23000lbf) motorlarıyla uçacak şekilde hazırlanabilir.
TEI mühendisleri, aynı motoru kullanan PT1 ve PT2 arasında, en önemli parçalardan birisi olan, hava alığını değiştirip uçağı uçurabiliyorlarsa; yerleri ve güç oranları uygun olan motorları rahatlıkla değiştirebilecek yetkinliktedirler. (hatta denize düştüğümüzde boğulmamak için rd33 bile bu 3'lüye katılabilir).

"Bu uçak Yunan Rafael i dengeler "

hangi Hürjet'ten bahsediyorsun?
bizim bilmediğimiz  bir Hürjet daha mı var acaba?
😁


benim gözümde  bir uçağa  modern  donanımlar takmak bir sihirli  deynek değil.
iyi,  Ruslar da MiG-29 'a  AESA  radar taksınlar,  bir de  uzun menzilli  radar  başlıklı bir hava hava füzesi  koydular mı  tamam.
oldu  bitti maşallah.

Korsan2 bir sayfa yazı yazdık bir sayfa daha mı yazayım anlatmaya çalıştım işte bütün olası çekinceleri ihtimalleri düşünerek.

Bir senaryo yapalım;
Türkiye SAGE de Meteor a benzer bir Ramjet füze çalışıyor proje çok ketum biliyorsunuz aşaması hiç belli değil belki atış testleri seviyesindedir. Böyle bir tabloda sene içinde Hürjet e yerli Ramjet hava hava füzesi erken evre bile olsa yetişti diyelim

Bu durumda Egede Meteor taşıyan Rafael e karşı onunla aynı güçte hatta belki de muhtemelen daha güçlü Aselsan AESA radarı olan kanatlarında yerli Meteor muadili füze olan Hürjet ile mi önleme yapmak mantıklı yoksa Rafael in yarı menzili kadar radarı ve füzesi olan F16 ilemi. İt dalaşı kadar yaklaşsalar kesinlikle F16 dır ama meteor menzilinde ise kesinlikle Hürjet F16 dan avantajlı olur o senaryoda.

Bunu demek istedim afedersiniz ama bir birimizi yazdıklarımızdan anlamak bize düşen bir görevdir okuduğumuzu duyduğumuzu anlamaya mecburuz. Bu kişi ne anlatmaya çalışıyor diye okuyun itiraz etmek için ön yargı ile okumayın lütfen. Bir şeyi Türkler gibi okumayın Amarikalılar gibi okuyun. Her fikrini diyeni bir tokatlama isteği var Türk halkında nedense

Putty'e kesinlikle katılıyorum.

Uçak sadece bir platformdur. Önemli olan uçağın üzerindeki donanım ve füze sistemleridir. İyi bir aesa radarlı ve Gükhan füzesiyle donatılmış Hürjet, uzaktan hava-hava muharebesinde 4-4,5 nesil tüm uçaklara (F-16, Rafale, Eurofighter, F-15, Mig 29 vb.) kesinlikle üstünlük sağlar. Tabii bu dediğim dogfight'a girmemek kaydıyla..

Örneğin, Mısır'ın F-16 filosu (ülkenin hava kuvvetlerinin omurgası) muhtemelen dünya çapındaki en etkisiz F-16 kuvvetidir. Filoyu Block 40 ve 52 standartlarına yükseltmesine rağmen, ABD uzun süredir Mısır'a 85 km'den daha uzun menzilli hava-hava füzelerini vermeyi reddetti ve Mısır'ın uzun/orta menzilli hava-hava füze cephaneliğini AIM-7 Sparrow ve 35 km daha kısa menzilli AIM-9 Sidewinder'larla sınırladı.

Bugün Mısır boşuna Hürjet'e ilgi duymuyor.

Çünkü uçak üzerinde iyi bir radar ve silah sistemi yoksa uçak sadece kuru gürültüdür.

Örneğin siz bir sihaya kuvvetli bir aesa radar takıp üzerinden Gökhan füzesini ateşlerseniz o siha bir F-16'yı da düşürür, Rafale'ı da.

 Peki uzun menzilli Aesa radarın elektrik gereksinimi karşılayacak motor gücü var mı?

 Motor sorunu çözülürse ve uzun menzilli füzeler takılabilirse dediklerinize katılıyorum.

BVR (görüş ötesi) savaş yapabilecek uçaklarda 4 ana özellik gerekiyor:

1. Görüş ötesi uzun menzilli füze taşıması,
2. Bu füzeyi ateşleyecek uzun menzilli Aesa radar sistemi,
3. Çok düşük radar izi.
4. Supercruise ile atıştan sonra çabuk uzaklaşma yeteneği.

Hafif savaş uçağı donanımındaki Hürjet'in, yukarıdaki özelliklerin hangisine ve "ne ölçüde" sahip olacağını bilmeden sarfedilen sözler, boşa harcanmış nefestir.

Rafale'de bunların hepsi bol kepçe var. Kararı siz verin.

Ruslar neden rd33'lü tek motorlu bir eğitim-hafif saldırı jeti üretmiyor...
YAK-130'da 2 ivchenko motoru kullanıyor?
Rusların Hürjet klasmanında tek motorlu eğitim-hafif saldırı jeti var mı?

Öncelikle Yak-130 çift İvçenko Aİ-222-25 motorlu ama ikisi birleşse bile tek F404 motorlu Hürjet veya RD-33 karşısında daha az yakıt harcıyor. Uçak bakım maliyeti ucuz, uçuş saati de masrafı da daha azdır. Ancak bunun bedeli var, F404 veya RD-33 art yakıcı var, daha fazla güç üretiyor çift İvçenko karşısında.

Hürjet sadece eğitim uçağı değil, hafif süper light diyebileceğimiz jet savaş uçağıdır. Sadece eğitim uçağı için diyorsan Yak-130 daha iyi ama eğitim + hafif saldırı jeti diyorsan Hürjet daha iyidir.

Rusların Hürjet gibi uçaklara ihtiyacı yok, uçuş saati maliyeti az,  ucuz, bakımı kolay eğitim uçağı olsun yeter. Saldırı için kocaman yeterli sayıda Suhoy sınıfı abileri var.