HÜRJET Jet Eğitim Uçağı Projesi

Bence motor işinde emin adımlarla gidiyoruz. Biraz zaman alacak gibi ama inşallah bu iş olacak. Enseyi karartmayın.

Hürkuş ---> Hürjet ---> MMU sıralaması TUSAÞ için nasıl çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemi eseriyse,

TS1400 ---> TF6000 ---> TFXXXX MMU motoru da aynı şekilde TEİ için çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemi eserleri olacak.

Þu anda tam Hürjet / TF6000 kalfalık safhasındayız. İlk önceliklerimiz bu iki proje olmalı.

Eğer bu ikisini başarırsak MMU / TFXXXX aşaması daha kolay geçecek.

Tek dileğim ingilizi bu işe bulaştırmadan TEİ'ye ve Akşit Hocaya imkan ve destek verilmesi.

İngilizler değilde sakallıların bulaşmaması lazım

Hürjet'in üretim takvimi tam olarak biliniyor mu? Kaç adet olacak? Ne kadar sürede üretilecek? Uçağın amacı eğitim değil mi? Üretim başlasın. Amacına uygun adette üretim gerçekleştirilirken, ihtiyaç varsa bu süreçte farklı görevler için çift motorlu, daha yüksek performanslı  olanı da geliştirilebilir.

Hürjet, tamamen Tusaş özkaynaklarıyla üretilen bir uçaktı. Son Savunma Sanayii İcra Komitesi kararıyla 4 adet kesin 12 adette opsiyon olarak 16 adet ön sipariş teyit edilmiş durumda. Kademeli olarak T-38 lerin devre dışı bırakılmasıyla bu yeni eğitim uçakları devreye sokulacaktır.
Hafif saldırı uçağı adetleri ne olur ona Hava Kuvvetleri ve Savunma Bakanlığı karar verecek. Ancak eldeki 78 adet T-38 yerine en az bir okadar Hürjet alınması yakışık alır. (230 adet f16 ve 100+ adet MMU için pilot yetiştirmeyi ve eğitmeyi düşünüyorsak 100+ adet Hürjet üretimi az bile gelebilir)

https://www.spottingmode.com/opad/fleet/turkey/air_force/northrop_t-38_talon/

Bence motor işinde emin adımlarla gidiyoruz. Biraz zaman alacak gibi ama inşallah bu iş olacak. Enseyi karartmayın.

Hürkuş ---> Hürjet ---> MMU sıralaması TUSAÞ için nasıl çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemi eseriyse,

TS1400 ---> TF6000 ---> TFXXXX MMU motoru da aynı şekilde TEİ için çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemi eserleri olacak.

Þu anda tam Hürjet / TF6000 kalfalık safhasındayız. İlk önceliklerimiz bu iki proje olmalı.

Eğer bu ikisini başarırsak MMU / TFXXXX aşaması daha kolay geçecek.

Tek dileğim ingilizi bu işe bulaştırmadan TEİ'ye ve Akşit Hocaya imkan ve destek verilmesi.

İngilizler değilde sakallıların bulaşmaması lazım

+1
İngiliz'in bu işe bulaşması iki şekilde olabilir:
1. Kale /RR, TEİ'nin parça üretimini de kullanarak, yeni tasarım bir motoru geliştirip MMU için yeni bir motor üretir. (Motorun satış hakları bizde olur. IP hakları Kale/RR'nin olur)
2. Kale/RR ve TEİ/TRMotor hazır tasarlanmış motorun üretimini üstlenen bir "Consortium" olarak çalışıp ortaya MMU'nun yeni motorunu çıkarırlar. (Her parti işten mama yer)

2.madde olmaz çünkü zaten TEİ , RR+Kale konsorsiyumundan ayrı olarak bir teklif verdi.

1.öneriniz mantıklı...

Yalnız ben hala Ingilizlerin ortak olarak da olsa bir Türk şirkete IP haklarını vereceğini düşünmüyorum...

Geçtiğimiz yıllarda RR+Kale konsorsiyumunun   MMU motoru için teklifi üzerinde  yaşanan anlaşmazlıkları çözüyoruz demişti İsmail Demir.
Ama Ingilizler mi yumuşadı ; motorun IP haklarından biz mi taviz verdik belli değil...

2.madde olmaz çünkü zaten TEİ , RR+Kale konsorsiyumundan ayrı olarak bir teklif verdi.

1.öneriniz mantıklı...

Yalnız ben hala Ingilizlerin ortak olarak da olsa bir Türk şirkete IP haklarını vereceğini düşünmüyorum...

Geçtiğimiz yıllarda RR+Kale konsorsiyumunun   MMU motoru için teklifi üzerinde  yaşanan anlaşmazlıkları çözüyoruz demişti İsmail Demir.
Ama Ingilizler mi yumuşadı ; motorun IP haklarından biz mi taviz verdik belli değil...

IP hakkı Kale/RR içerisinde RR'de kalır. RR kimsenin kara kaşı kara gözü için IP hakkından vazgeçmez.
Bu tip işlerde "olmaz" diye bir şey olamaz. TEI de TR Motor da Devletin sözünün geçtiği yapılardır. Teklif vermiş dahi olsa SSB TEİ'ye, sen RR/Kale ile ortak üreteceksin şu veya bu motoru dediğinde, olay biter.

Bizim motor konusundaki yeteneklerimiz ve eksikliklerimiz konusunda bilgisi olan varsa ve bizi aydınlatırsa sevinirim. Böylece birçok soru işareti kendiliğinden aydınlanmış olur (Örneğin hangi konularda yeterliyiz, hangi konularda RR desteğine ihtiyacımız olabilir, RR olmazsa bu iş olmaz mı, Akşit Hoca nasıl kendinden ve TEİ'den bu kadar emin konuşuyor ve neye güveniyor, SSB neden TEİ'ye pek kulak vermiyor ve yabancı ortak arıyor vs. )

Bence motor işinde emin adımlarla gidiyoruz. Biraz zaman alacak gibi ama inşallah bu iş olacak. Enseyi karartmayın.

Hürkuş ---> Hürjet ---> MMU sıralaması TUSAÞ için nasıl çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemi eseriyse,

TS1400 ---> TF6000 ---> TFXXXX MMU motoru da aynı şekilde TEİ için çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemi eserleri olacak.

Þu anda tam Hürjet / TF6000 kalfalık safhasındayız. İlk önceliklerimiz bu iki proje olmalı.

Eğer bu ikisini başarırsak MMU / TFXXXX aşaması daha kolay geçecek.

Tek dileğim ingilizi bu işe bulaştırmadan TEİ'ye ve Akşit Hocaya imkan ve destek verilmesi.

İngilizler değilde sakallıların bulaşmaması lazım

+1
İngiliz'in bu işe bulaşması iki şekilde olabilir:
1. Kale /RR, TEİ'nin parça üretimini de kullanarak, yeni tasarım bir motoru geliştirip MMU için yeni bir motor üretir. (Motorun satış hakları bizde olur. IP hakları Kale/RR'nin olur)
2. Kale/RR ve TEİ/TRMotor hazır tasarlanmış motorun üretimini üstlenen bir "Consortium" olarak çalışıp ortaya MMU'nun yeni motorunu çıkarırlar. (Her parti işten mama yer)

Sayin Yaşar yukarıda yazdığınız 1.öneri sizin temenniniz mi yoksa RR bunu mu teklif etmiş bizimkilere?

Bizim motor konusundaki yeteneklerimiz ve eksikliklerimiz konusunda bilgisi olan varsa ve bizi aydınlatırsa sevinirim. Böylece birçok soru işareti kendiliğinden aydınlanmış olur (Örneğin hangi konularda yeterliyiz, hangi konularda RR desteğine ihtiyacımız olabilir, RR olmazsa bu iş olmaz mı, Akşit Hoca nasıl kendinden ve TEİ'den bu kadar emin konuşuyor ve neye güveniyor, SSB neden TEİ'ye pek kulak vermiyor ve yabancı ortak arıyor vs. )

Aslında bu sorularınızın tüm cevapları bu konu başlığının sayfalarında yatıyor.
Ancak özetlersek:
Bizim elimizde jet motoru yapabilecek kapasitede iki şirket var; birisi Kale öbürü TEİ
Kale tek başına küçük ebatlı füze motorlarını inşa edebilecek konuma gelmiş bir şirketimiz bugün itibariyle. Ayrıca Kale'nin Pratt&Whitney firması için motor parçaları üreten JV (ortak girişim) bir şirketi var.
TEİ ise ABD nin en büyük jet motor üreticisi GE ile ortak olarak kurulmuş ve F16'larımızın tamamına yakın motorlarının imalatını yarı montaj yarı kendi üretimi olarak lisans altında yapmış bir şirketimiz. T-129 helikopterlerinin Honeywell motorlarını lisans altında ve de Blackhawk helikopterlerinin türboşaft motorlarının en hassas kısımları da dahil lisans altı üretimini yapan bir şirketimiz. En son olarak ta TS-1400 türboşaft motorunu sıfırdan tasarlayıp imal etmiş bir fabrika.

Öncelikle şunu anlamak lazım.
Ben montajını yaptım. Ya da bir çok parçasını üretmeyi beceriyorum demek işi biliyorum olmuyor. Bir jet motorunu yapmakla diğer jet motorlarını da yapacağınızın garantisini elde edemiyorsunuz.
Motor çapı büyüdükçe iş zorlaşıyor. Teknolojinin daha hassas olması gerekiyor.
5 değişik jet motoru var:
1. Gaz türbinleri : gemilerde ve güç üreten santrallerde kullanılıyor
2. Türbo jet motor : Jet motorunun başlangıç noktası. Basınçlı havayla yanan yakıtı dışarı atarak itki yaratıyor. F4 fantomun motoru.
3. Türboşaft motor : Türbojet motorun miline bir şanzıman bağlayıp helikopterin pervanesini çevirdiğiniz motor.
4. Türboprop motor : Türbojet motorun milinin önüne pervane takıp pervaneli uçağı uçuran motor.
5. Türbofan motor : Türbojet motorun milinin önüne extra fan koyup hem içeri daha fazla hava basarak hem de bu havanın bir kısmını motorun kenarlarından geçirip dışarı atarak itki oluşturan motor. F16 motorları türbofan.

Kale küçük Türbojet motor yapıyor Som ve Atmaca füzesi gibi füzelerde kullanmamız için.
TEİ, Gökbey helikopterini uçuracak TS1400 motorunu yaptı.
TEİ , şimdi KE'yi uçuracak TF6000 türbofan motorunu yapıyor. Daha sonra da MMU'yu uçuracak motoru yapmaya soyunmuş durumda.
Kale ise Rolls Royce ile TAEC firmasını kurup MMU motorunu beraber üretme teklifi vermişti. Kale, eğer RR olmazsa böyle bir motoru üretemez.
TEİ üretebilecek yapıda ama zamana ihtiyacı var.
Sıfırdan yeni bir motor yapmaya kalktığınızda yıllar süren bir zamana ihtiyacınız var. Bizim gibi tecrübe fakiri ülkelerde bu zaman daha da uzayabiliyor.
Böyle bir motoru oluşturabilmek için her motorun kendi eko sistemini de oluşturmanız gerekiyor. Yoksa ne kadar becerikli olsanız da bu işi başarmanız mümkün değil.
Ukrayna'lı Motor Sich eski Sovyet teknolojisi ile 6000lbf itkiye kadar jet motorlarını rahatlıkla üretebiliyor. Teknolojik olarak TEİ'nin gerisinde. Ama ekosistemi hazır.

Bence motor işinde emin adımlarla gidiyoruz. Biraz zaman alacak gibi ama inşallah bu iş olacak. Enseyi karartmayın.

Hürkuş ---> Hürjet ---> MMU sıralaması TUSAÞ için nasıl çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemi eseriyse,

TS1400 ---> TF6000 ---> TFXXXX MMU motoru da aynı şekilde TEİ için çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemi eserleri olacak.

Þu anda tam Hürjet / TF6000 kalfalık safhasındayız. İlk önceliklerimiz bu iki proje olmalı.

Eğer bu ikisini başarırsak MMU / TFXXXX aşaması daha kolay geçecek.

Tek dileğim ingilizi bu işe bulaştırmadan TEİ'ye ve Akşit Hocaya imkan ve destek verilmesi.

İngilizler değilde sakallıların bulaşmaması lazım

+1
İngiliz'in bu işe bulaşması iki şekilde olabilir:
1. Kale /RR, TEİ'nin parça üretimini de kullanarak, yeni tasarım bir motoru geliştirip MMU için yeni bir motor üretir. (Motorun satış hakları bizde olur. IP hakları Kale/RR'nin olur)
2. Kale/RR ve TEİ/TRMotor hazır tasarlanmış motorun üretimini üstlenen bir "Consortium" olarak çalışıp ortaya MMU'nun yeni motorunu çıkarırlar. (Her parti işten mama yer)

Sayin Yaşar yukarıda yazdığınız 1.öneri sizin temenniniz mi yoksa RR bunu mu teklif etmiş bizimkilere?

Benim, temennim değil. Ancak şu andaki olayları değerlendirerek mantıken geldiğim olabilirlik varsayımı.

TAEC Uçak Motor Sanayi A.Þ ;  %51'i kale, %49'u Rolls Royce'a ait bir ortak girişim şirketi olarak kurulmuştur...


Kale Grubu ve İngiliz Rolls-Royce, Türkiye'de uçak motoru geliştirmek ve üretmek üzere ortak şirket kurdu. Yüzde 51'i Kale'ye ait olan şirket ilk motoru 2023'te uçurmayı hedefliyor. Motorun fikri mülkiyeti de Türkiye'de kalacak.... (09.05.2017)