HÜRJET Jet Eğitim Uçağı Projesi

Diyelim ki iyi bir motor bulduk veya yaptık ve Hürjet'i silahlandırdık. Hatta bu arada bir tane de uçak gemisi yaptık ve donanma uçağı olarak da kullanmaya başladık.

İyi... güzel...

Peki bu uçak bu coğrafyada Yunan veya Mısır Rafale'larına, Rus SU-35'lerine, İsrail ve Yunan F-35 ve F-16'larına karşı ne kadar etkin olabilir ki? Sizce bu uçakların karşısına Hürjeti çıkartabilir miyiz?

Terörle mücadele deseniz zaten sihalar o işi sırtlandı ve beklenenin çok üzerinde performans sergiliyorlar. O alanda hafif saldırı uçağına zaten ihtiyaç yok.

Yani demek istediğim tamam yapalım... yapalım da... ne işimize yarayacak silahlı Hürjet? Bu coğrafyada kimin karşısına çıkarabileceğiz ki?

Olsa olsa göreceli olarak küçük askeri güçlere sahip, güçlü orduları olmayan, yıkıcı büyük savaşların yaşanmadığı  coğrafyalara (örneğin Afrika'ya Orta Asya'ya vb) ihraç edebiliriz. Bunun için de bu kadar çabaya değer mi bilemiyorum doğrusu.

Bence bu proje eğitim uçağı olarak kalmalı ve bunun ötesinde daha fazla boşa enerji harcanmamalı bu projeye. Bütün enerjimiz MMU'da yoğunlaşmalı. Zaten TUSAÞ bu uçağa kendi öz kaynaklarıyla MMU öncesi tecrübe elde etmek için girmemiş miydi? Bence bu amaçtan sapılmamalı.

Bu mudur yani? Hürjet'e bir radar ve füze koy Rafale ve F16V'den üstün olsun.  Bu kadar basit, saçma sapan dogfight falan ile uğraşmadan. Abartıyorum ama vurucu olsun diye...

Yeter ki Meteor, Amraam, Sidewinder'den iyi bir füze ve o uçakların aesa radarlarından daha iyi bir radarımız olsun.

Bazı ülkelerin F16sı ve Rafalesi olur Hürjet. MMU ile de iyi bir ikili olurdu.

Hürjet'in F16V70 ile baş edebilmesi için Aesa radarının daha güçlü ve büyük olması lazım. Standart f16V70'deki AN/APG83 radarında 1000 civarında T/R modülü var. Hürjet'in burnu küçük. Bu kadar sayıda modülü barındıramaz. Demekki gücü ve algılama menzili F16'dan düşük olacak. Yani Rafale ve f16V70 Hürjeti daha önce tesbit edip a2a füzelerini ateşleyecekler demektir.

En başta MMU+F16 diye planlarsan böyle sıçarsın işte. Bu F16'da bok mu var da bir türlü bırakmıyorlar anlamıyorum. Özgür projesi yapabiliyorsan daha iyisini Hürjet'e de eklersin. Hürjet'i F16 yerine ikame edecek şekilde yapsalardı, o aesa'da sığardı.

İşte böyle iha/siha31'cilerin diline düşersin. Salak saçma önerilerde bulunurlar, uyduya bağlı uçan uçağı Hürjet ve MMU ile yarıştırıp, bu uçaklara gerek yok derler.

Hocam, galiba yazdıklarımızı tam anlatamamışız. Çok basit bir şekilde tekrar anlatayım:

S: Hürjet nedir, görevi nedir?
C: Pilot eğitimi + hafif taarruz uçağıdır. Görevi, hafif taarruz, yakın hava destek, sınır güvenliği, terörle mücadele gibi görevlerde kullanılmak üzere imal edilmektedir.

S: Siha nedir, görevi nedir?
C: Silahlandırılmış insansız uçaktır. Görevi, hafif taarruz, yakın hava destek, sınır güvenliği, terörle mücadele gibi görevleri yerine getirmek üzere imal edilmiştir.

S: Hürjetin mühimmatları nedir?
C: Gökdoğan, Bozdoğan, SOM seyir füzesi, Minyatür Bomba, Sarb-83, HGK-83,KGK-83,KGK-82,Teber-82

S: Siha mühimmatı nedir? (örneğin Akıncı TİHA)
C: Gökdoğan, Bozdoğan, SOM seyir füzesi, MAM-L, MAM-C, Cirit, L-UMTAS, Bozok, MK-81, MK-82, MK-83, Kanatlı Güdüm Kiti (KGK)-MK-82, minyatür bomba

S: Birim maliyet ne kadardır?
C: Hürjet  $30 milyon (Muadili KAİ FA-50 fiyatıyla kıyaslamak uygun olacaktır, çünkü Hürjet henüz üretim aşamasında)
    Akıncı $10 milyon

S: Havada kalma süresi ne kadardır?
C: Hürjet 2-3 saat,
    Siha yaklaşık 30 saat

Soru: Aynı görevi icra etme kapasitesine sahip, aynı mühimmatları taşıyan, biri insanlı biri insansız, biri pahalı biri onun 1/3'ü fiyatına ucuza mal ettiğiniz, biri 1 günden fazla havada kalan diğeri 2-3 saatte geri dönmesi ve muharebe sahasını terk etmesi gereken yukarıda özellikleri tanımlanan iki uçağınız var. Hangisini savaşa yollarsınız? Hürjet mi siha mı?

Cevap: Cevabı size bırakıyorum.

Peki biz hâlâ niye Irak'ta, Suriye'de belli terör hedeflerine F-16 kaldırıyoruz?

Hürjet muadiline bakmışın da, Akıncı $10 milyon mu? TB2 6 milyon neredeyse, Akıcı muadilleri 50-100, hatta 130 milyon dolara satılıyor.

En başta MMU+F16 diye planlarsan böyle sıçarsın işte. Bu F16'da bok mu var da bir türlü bırakmıyorlar anlamıyorum. Özgür projesi yapabiliyorsan daha iyisini Hürjet'e de eklersin. Hürjet'i F16 yerine ikame edecek şekilde yapsalardı, o aesa'da sığardı.

İşte böyle iha/siha31'cilerin diline düşersin. Salak saçma önerilerde bulunurlar, uyduya bağlı uçan uçağı Hürjet ve MMU ile yarıştırıp, bu uçaklara gerek yok derler.

İha/Siha, Atak başka, Hürjet başka. Bize kalite kadar sayı da lazım. Hürjet'i Rafale, Typhoon ile kıyaslamayın. Gerektiğinde 1 F-16'nın yerine 2 Hürjet kaldıracağız.
Diğer husus; Mısır, Yunanistan, Rusya, İsrail hepsi için uçak yapıyorsak zaten dünya savaşı çıkmış demektir. Konu bu değil. Muhtemelen bizim gerçek ilk Milli muharip uçağımız Hürjet olacak.

Peki biz hâlâ niye Irak'ta, Suriye'de belli terör hedeflerine F-16 kaldırıyoruz?

Hürjet muadiline bakmışın da, Akıncı $10 milyon mu? TB2 6 milyon neredeyse, Akıcı muadilleri 50-100, hatta 130 milyon dolara satılıyor.

Yazdığınız mesajlardan öyle anlaşılıyor ki, ikiniz de konuyu hiç anlamamışsınız. İkinize de ilk tavsiyem tüm yazılanları yukarıdan itibaren dikkatlice yeniden okuyun ve neyi konuştuğumuzu iyice kavrayın. İlk yapmanız gereken iş bu olsun.

Bakın çocuğa anlatır gibi tekrar yazayım ve öncelikle neyi tartıştığımızın adını koyalım. Burada F-16 veya MMU ile sihaları filan karşılaştıran yok. Yukarıdaki hangi mesajda böyle bir ifade var? F-16 başka, MMU başka, siha başka şey. Bu nedenle ikiniz de temelsiz, boş ve saçma sapan mesajlar yazmayın artık.

Burada konu, yakın hava desteği verebilen hafif taarruz uçak sınıfı (örneğin Hürjet, FA-50 vb uçaklar) ile aynı görevi icra edebilen ve kısaca siha olarak adlandırılan hava platformlarının karşılaştırılması.

Ve en önemlisi konuştuğumuz konu şu: Dünyada çok ileri siha teknolojisine, mühimmat yelpazesine ve yüzlerce siha envanterine  sahip olan Türkiyenin, hali hazırda acilen 5. nesil muharip uçak ihtiyacı varken, aynı görevleri icra etmek üzere bir "eğitim uçağından" hafif taarruz sınıfı bir insanlı uçak yapmaya ihtiyacı olup olmadığı. Ve bu konuda boşa efor sarf etmek yerine tüm enerjisini MMU'ya yönlendirmesinin gerekip gerekmediği.

Þimdi ikiniz de yazdıklarınızı tekrar düşünün.

Bu soru Tusaş yetkililerince nasıl cevaplandırılıyor acaba?
Yani Silahlı Hürjet'in yapacağı görevleri yapacak platformlarımız varken neden boşa enerji harcıyor Tusaş , MMU'ya harcanmıyor bu enerji diye sorulmuştur herhalde?

@buraktunahan
Alıntı yapıyorsun ama yazdıklarıma cevap yazmıyorsun, ne demem lazım yani dediklerine?

Eğitim uçağı olarak yapıldığını biliyoruz zaten. Hafif saldırı uçağı olarakta kullanılacağını, ileride tasarım değişikşiği ile bir F16'ya dönüştürülebileceğini, TCG Anadolu'da düşünüldüğünü...

Hafif saldırı uçağı hali iha/sihalardan düşük mühimmat mı alacak? 3000 kg faydalı yükü...

ileride tasarım değişikşiği ile bir F16'ya dönüştürülebileceğini, ...

Tamam, teslim oluyorum, sen haklısın. 

Bu soru Tusaş yetkililerince nasıl cevaplandırılıyor acaba?
Yani Silahlı Hürjet'in yapacağı görevleri yapacak platformlarımız varken neden boşa enerji harcıyor Tusaş , MMU'ya harcanmıyor bu enerji diye sorulmuştur herhalde?

Sorduklarını sanmıyorum. Silahlı Hürkuş'dan ders alınmamış gibi duruyor. Çünkü bence aynı durum silahlı Hürkuş için de geçerli. Hava kuvvetleri kaç yıl oldu silahlı Hürkuş'u halen envantere katmıyor. Sadece Afrikaya ihraç edildi silahlı Hürkuş.

Peki neden?

Oysa ki Hürkuş projesini başlattığımızda, Hürkuş'u sadece eğitim uçağı olarak değil, aslında silahlı versiyonunu tasarlıyorduk, asıl hedefimiz buydu. Böylece terörle mücadelede f-16'ların yükünü hafifletecektik, kullanım ömürlerini uzatacaktık.

Sonunda başardık da. Hürkuş'u 7g çeken çok başarılı bir uçak yaptık. Ama hava kuvvetlerimizin envanterinde halen bu uçak yer almadı.

Ve sanırım eğitim versiyonu hariç hiç yer alamayacak.

Aslında bu çok doğal bir sonuç.

Peki hava kuvvetlerimizin envanterinde neden silahlı Hürkuş yer almıyor?

Beğenilmediğinden mi?

Tam istendiği gibi olmadığından mı?

Pahalı mı?

Neden yer almıyor?

Oysa Hürkuş mükemmele yakın bir uçak...

Cevap çok basit: Çünkü artık silahlı Hürkuş'a ihtiyaç duyulmuyor da o yüzden.

Ama hürkuşla aşağı yukarı aynı dönemde başlayan siha projelerimizden yüzlerce siha'yı TUÞAÞ'dan, Baykardan satın alıyor (anka, akıncı, aksungur, tb2 vb.) envanterine katıyor hava kuvvetleri.

Çünkü silahlı hürkuş'dan elde edeceği faydanın onlarca katını siha'lardan elde edebiliyor kolaylıkla. bu nedenle artık hürkuş'a ihtiyaç duymuyor.

Hürkuşa yükleyeceği mühimmatların aynısını ve kat kat fazlasını, günlerce havada kalabilen bu sihalara yükleyip, düşmanı gördüğü anda imha edebiliyor, tepesine biniyor.

Artık fırsat hedefleri bile kaçırmıyor bunlar sayesinde. Sahada kuş uçmuyor hava kuvvetlerinden habersiz.

Üstelik siha denen bu "küçük devler", bırakın teröristleri, suriyede, libyada, karabağda düzenli / düzensiz orduları, ukraynada kızılordu gibi devasa bir orduyu bile perişan edebiliyor.

Bir bakıyorsunuz siha denen bu küçük devler tankları, obüsleri, zırhlı araçları kolaylıkla imha ediyor ve bir f-16'nın, a-10'un yakın hava desteği (cas) görevini üstleniyor.

Bir bakıyorsunuz hava savunma sistemlerini yok ediyor bu sihalar. F-16'nın, F-18'in düşman hava savunmasını baskılama (sead) görevini yerine getiriyorlar.

Bir bakıyorsunuz ileri keşif görevi yapıyorlar, topçu birliklerine koordinat veriyorlar.

Bir bakıyorsunuz moskova kruvazörünün batırılmasında rol üstleniyorlar, küçük hücumbotlara saldırıyorlar.

Üstelik bütün bunları "sıfır can kaybıyla", risksiz yapabiliyor hava kuvvetleri.

Ofisinizde çalışır gibi oturduğunuz koltuktan uydu kontrolüyle yönlendiriyorsunuz bu sihaları.

sanki bilgisayar oyunu oynar gibi...

en önemlisiyse çok ucuz ve uçuş maliyeti çok düşük bu sihaların.

İşte bu sebeplerle, silahlı Hürjet'i silahlı Hürkuş'la aynı kader bekliyor.

Benim kafam hâlâ İha'ların  insansız ; Hürjet'in insanlı olmasında...Ben hala insansızlara güvenmiyorum tam olarak...

Ayrıca İha sistemleri modern bir Batı-Nato ülkesine karşı kullanılmadı. BTO veya Sovyet teknolojisi temmelli ülkelere karşı başarılarını küçümsemiyorum ama bir soru işareti de bırakıyorum...

A

Serkan haklısın bu iha sistemlerinin bir sıkıntısı olmasa çoktan insanlı uçakların yerini alırlardı. Kim istemez üstüne pilot koymadan bir uçak ile savaşmayı hangi asker bunun hayalini kurmaz ama o güveni henüz insansız sistemler vermiyorlar. Kullanılıyorlar ama ne kadar işe yararsa o kadar kardır diye kullanılıyorlar. Ermenistan da sonuna kadar işe yaradı Ermeniler beceremedi bunlarla mücadeleyi ama Rusya dengelemeyi başardı ve çok daha fazlasıda olacaktır. Atlantikteki Alman denizaltılarını Amerikalılar bir elektrik sisteminden yayılan parazitten tespit etmeye başlamışlardı. Gökteki iha ise cayır cayır emisyon yayıyor etrafa ben burdayım ben havalandım geliyorum diye. Sürekli haberleşmek zorunda olan ihayı nasıl sürpriz saldırıda kullanacaksın gizleyeceksin.
Gelecekte yapay zeka geliştikçe bu ihalara otonom görevler daha kolay verilecek o zaman daha insanlı sistemlerin yerini alabilecekler. Yapay zeka akıllı yazılım demek değildir makine öğrenmesi dedikleri şey gerçekten makine öğrenmesidir. Lisede matris çarpma öğrendikya işte yapay zeka odur. Sen nasıl matris çarpma yaparak akıllı oluyorsan sobayla ısının eşleşmesini yanmayı acıyı matris çarpma ile öğreniyorsan makinede öyle oluyor. Arabaya kamera koyup yola çıkıyorlar kamera köşe görünce dönüyor bilgisayar ha diyor köşe var dönme var köşe var fren var bunları matris olarak eşleştiriyor orada bir karar öğrenmiş oluyor şöför bin kere hep aynısını yaptıkça dönmenin hızını açısını şeklini de matris çarpmalar ile öğreniyor kimse arabya köşe çıkınca dön algoritması yazmıyor. Gerçek yapay zeka makine öğrenmesi budur işte amarika da bunun için üzerinde bin çekirdek olan tek işi matris çarpma olan işlemciler ürettiler denemeler yapıyorlar. Amarika neden bir türlü iha larını filolar halinde hava kuvvetine teslim etmiyor habire geliştirme habire geliştirme. Bunlara çalışıyorlar işte bittiğinde ama dibimiz düşecek haberiniz olsun bunu nasıl yaptılar diyeceğiz

Türkiya 10 bin yapay zeka görüntü işleme makine öğrenme konusunda mühendisi akademisyeni bir binaya koyup ulusal yapay zeka enstütüsü de kurmalı. Yoksa vallahi billahi 15 yıl sonra asansör bile yapamayız öyle bir makine öğrenmesi devri geliyor ki gümbür gümbür.