HÜRJET Jet Eğitim Uçağı Projesi

Ej200 derim ilk adımımız olmalı

Tabi Eurojet konsorsiyumunu(Almanya'yı)İngiltere ile nasıl safdışı bırakırız onuda sn. Yaşar'a sormak isterim

F404 alamayan EJ200'ü rüyasında göremez. F404'ün Türkiye'ye satılmaması durumunda, yabancı ihalelere F404 ile girer, yerli üretim için 2xTF6000 üstünden Hürjet 2 geliştirilir.

Ej200 derim ilk adımımız olmalı

Tabi Eurojet konsorsiyumunu(Almanya'yı)İngiltere ile nasıl safdışı bırakırız onuda sn. Yaşar'a sormak isterim

Sn Kabardey'in dedlği gibi, ABD'den f404 alamıyorsak, Almanlar da EJ200'ü vermezler bize.
Ama EJ200'ün çıkış noktası İngiltere. RR XG-40 motorundan türetilmiş bir motor. Adına TRJ200 deyip Türkiye'de değişik bir versiyonunun üretilmesinin önünde bir engel olamaz.

https://publications.drdo.gov.in/ojs/index.php/dsj/article/download/5867/3012

Ama bunun için 200+ motor için imza atmak gerekebilir.

Asıl problem; f404'ü vermeyen ABD, F110'u hiç vermez. Kaan için ne yaparız? Onu düşünmek lazım.

Aslında Rusların, hem Klimov rd93'ü Hürjet'e hem de Saturn AL31'i Kaan'a uyar. Ama bu motorlarla o uçakları ne bizim kuvvet ister ne de ihraç müşterisi. Suya düşen yılana sarılır hesabı bu yola başvurabiliriz. En azından kendi motorlarımız gelinceye kadar.

Ama enseyi hemen karartmaya gerek yok. Hürjet, günün sonunda, bir eğitim uçağı. Savaş uçağı olarak üretmediğimiz sürece ABD'nin bir engel çıkaracağını beklememek gerekir. Eğitim uçağının motorunu bile vermeyen bir müttefik, müttefik olamaz. Sonra daha yeni adamlar f16 için, 40+ adet F110 motorunun satışına onay verdiler.

Bir kaç haftaya kadar kongreden çıkacak Kaan f110 ve Hürjet f404 alımı işi. Onu bekleyip karar vermek en doğrusu.

Tf6000 için daha ilk testte 6700 lb itiş gücü ürettiği söylenmişti daha önce. Bence o motorun üzerinden modifikasyonla  kuru itkisi 10000 lb ıslak itkisi 16-17.000 lb güçle hürjeti uçuracak bir motor türetilebilir.

Daha önce ej200 konusunda yazdım çift kullanım için geliştirilmiş bir motor. Sen tek motor kullanacam dediğinde hadi kardeşim pamuk eller cebe biz bunun tek motor kullanım sertifikasyonu yapacağız deyip maliyeti sana yüklenecektir. Avrupanın bu işlerdeki yavaşlığı dikkate alinirsa o sertifikasyon işi de 2-3 sene sürer. Üstelik bu işin sonunda motor alacağın da garanti değil. Son dakikada senin neden gözünün üstünde kaşın var deyip vermeme ihtimali de var.

RD-93 aslında JF-17 için özel olarak üretilen transmisyonu alt tarafında olan RD-33'ün modelidir, ayrı bir motor değil.
İyi motor sayılmaz, yakıt harcaması fazla, muadilerinden geride olan motor F414, EJ200 kıyaslarsak. Kapris yapan motor olduğu için Rus pilotları MiG serisi uçakları sevmezler, Suhoy serisi uçakların yanında at ile eşek kadar farkı vardır, Ukrayna savaşında Suhoy'lar at koştururken MiG'lerin yüzüne bile bakmıyorlar.

KAAN için ideal motor AL-41F1S motorudur, AL-31F artık sadece bombardiman görevi yapan Su-34'e takıyorlar, Su-30SM2 ve Su-35 için AL-41 serisi motor takıyorlar.

AL-41'ler KAAN'ın prototipinde kullanılan GE-100-129 kıyasla daha hafif, yakıtı daha az harcayan, daha güçlü, supercruise özelliği olan motor, hatta GE motoruya çapı, uzunluğu da neredeyse aynı. Tek eksiği ömrü yarı yarıya kısa olması 4000 saat.

3 farklı AL-41 var.
- Klasik eski üretimden çekilen AL-41 MiG-1.44 için idi
- Su-30/35'in AL-41F1S motoru
- Su-57 prototipinde kullanılan ve seri üretilen AL-41F1 motoru. Su-35 motorundan farkı FADEC'li, plazmalı motoru ateşleme sistemi, yeni kömpresör 933mm, 360 derecelik thrust vector, daha hafif, daha az yakıt harcaması, klasik AL-31 kıyasla 80% yeni parçalardan oluşması. Yani, her türlü 4 ve 4.5 nesil uçaklar için ideal motor. EJ200 ve F414 bu motorun yanında at arabasıdır.

Ruslar AL-41 konusunda çok iddialı laflar ediyorlar ama Ruslardan başka kullanıcısı olmadığı için tüm bu iddiaları bir tutam tuzla almak gerek. Kağıt üstünde başarılı bir motor gibi görünüyor ama ben 4bin saatlik motor ömrü konusunu hiç gerçekçi bulmuyorum. Keşke Ruslar bu motorda batıdan biraz destek alabilseydi, piyasaya ciddi bir rakip çıkarabilirdiler.

Sonuçta bu tür motorlar eğitim uçakları için uygun değil. Hatta ileride, AESA radar da besleyebilecek, büyük ihtimal ile ticari bir motordan devşirme, daha ekonomik motorlar piyasaya çıkabilir. Þimdi iş jetlerinde moda oldu. Benzer şekilde ekonomik uçuşlar için, eğitim uçaklarına da uygulanabilir.

AL-41F1 motor  ideal bir motor

Ruslar AL-41 konusunda çok iddialı laflar ediyorlar ama Ruslardan başka kullanıcısı olmadığı için tüm bu iddiaları bir tutam tuzla almak gerek. Kağıt üstünde başarılı bir motor gibi görünüyor ama ben 4bin saatlik motor ömrü konusunu hiç gerçekçi bulmuyorum. Keşke Ruslar bu motorda batıdan biraz destek alabilseydi, piyasaya ciddi bir rakip çıkarabilirdiler.

Sonuçta bu tür motorlar eğitim uçakları için uygun değil. Hatta ileride, AESA radar da besleyebilecek, büyük ihtimal ile ticari bir motordan devşirme, daha ekonomik motorlar piyasaya çıkabilir. Þimdi iş jetlerinde moda oldu. Benzer şekilde ekonomik uçuşlar için, eğitim uçaklarına da uygulanabilir.

Sn.Kabardey siz yine sallama modunamı başladınız.

AL-41 motorunu Rusya'dan başka kullanıcı ülke Çin'dir, Su-35 aldılar ve ek motor da sipariş etmişlerdi.
Ayrıca bu motor 1990'larda test aşamasından geçerek ömrü 4000 saate çıkarılmıştı. 25 senedir aktif olarak kullanılan motor binlerce saat uçarak düğer Rus motorlarından uzun ömürlü, az yakıt harcayan motor olarak kendini çoktan kanıtlamıştı. Çin'den gelen yorumlara baktığımızda 400'den fazla AL-31FN almıştı J-10 için ve AL-41 den çok memnunlar. Ukrayna savaşında bile bu motorun AL-31 göre bakımı kolay, uzun ömürlü olduğunu teknisyenler de bahsediyor.

Çin endüstrisi de bu motordan esinlenerek kendi motorlarının ömürlerini uzatmak istiyor WS-15'in. Hatta Rusların yardımıyla bu işi çözmeye çalışıyor.

Bu arada F414, F404, F135, F136 motorlarının da 4000 saatlik ömürleri var. F-35 motorundan çok daha önce üretime başlayan AL-41 çok daha önceden kendini kanıtlamıştı.

RD-93 aslında JF-17 için özel olarak üretilen transmisyonu alt tarafında olan RD-33'ün modelidir, ayrı bir motor değil.
İyi motor sayılmaz, yakıt harcaması fazla, muadilerinden geride olan motor F414, EJ200 kıyaslarsak. Kapris yapan motor olduğu için Rus pilotları MiG serisi uçakları sevmezler, Suhoy serisi uçakların yanında at ile eşek kadar farkı vardır, Ukrayna savaşında Suhoy'lar at koştururken MiG'lerin yüzüne bile bakmıyorlar.

KAAN için ideal motor AL-41F1S motorudur, AL-31F artık sadece bombardiman görevi yapan Su-34'e takıyorlar, Su-30SM2 ve Su-35 için AL-41 serisi motor takıyorlar.

AL-41'ler KAAN'ın prototipinde kullanılan GE-100-129 kıyasla daha hafif, yakıtı daha az harcayan, daha güçlü, supercruise özelliği olan motor, hatta GE motoruya çapı, uzunluğu da neredeyse aynı. Tek eksiği ömrü yarı yarıya kısa olması 4000 saat.

3 farklı AL-41 var.
- Klasik eski üretimden çekilen AL-41 MiG-1.44 için idi
- Su-30/35'in AL-41F1S motoru
- Su-57 prototipinde kullanılan ve seri üretilen AL-41F1 motoru. Su-35 motorundan farkı FADEC'li, plazmalı motoru ateşleme sistemi, yeni kömpresör 933mm, 360 derecelik thrust vector, daha hafif, daha az yakıt harcaması, klasik AL-31 kıyasla 80% yeni parçalardan oluşması. Yani, her türlü 4 ve 4.5 nesil uçaklar için ideal motor. EJ200 ve F414 bu motorun yanında at arabasıdır.

"Bizde Herkez ABD, ABD ne derse o olur." Mottosunu unutmazsak eğer bizimkiler asla Al31 veya Al41 almazlar,alırlarsa Amerika ile işler kopmuş demektir.

Bana kalsa bir prototip Al41 bir prototipde Ws10B ile Kaan yapar ve test ederdim.

RD-93 aslında JF-17 için özel olarak üretilen transmisyonu alt tarafında olan RD-33'ün modelidir, ayrı bir motor değil.
İyi motor sayılmaz, yakıt harcaması fazla, muadilerinden geride olan motor F414, EJ200 kıyaslarsak. Kapris yapan motor olduğu için Rus pilotları MiG serisi uçakları sevmezler, Suhoy serisi uçakların yanında at ile eşek kadar farkı vardır, Ukrayna savaşında Suhoy'lar at koştururken MiG'lerin yüzüne bile bakmıyorlar.

KAAN için ideal motor AL-41F1S motorudur, AL-31F artık sadece bombardiman görevi yapan Su-34'e takıyorlar, Su-30SM2 ve Su-35 için AL-41 serisi motor takıyorlar.

AL-41'ler KAAN'ın prototipinde kullanılan GE-100-129 kıyasla daha hafif, yakıtı daha az harcayan, daha güçlü, supercruise özelliği olan motor, hatta GE motoruya çapı, uzunluğu da neredeyse aynı. Tek eksiği ömrü yarı yarıya kısa olması 4000 saat.

3 farklı AL-41 var.
- Klasik eski üretimden çekilen AL-41 MiG-1.44 için idi
- Su-30/35'in AL-41F1S motoru
- Su-57 prototipinde kullanılan ve seri üretilen AL-41F1 motoru. Su-35 motorundan farkı FADEC'li, plazmalı motoru ateşleme sistemi, yeni kömpresör 933mm, 360 derecelik thrust vector, daha hafif, daha az yakıt harcaması, klasik AL-31 kıyasla 80% yeni parçalardan oluşması. Yani, her türlü 4 ve 4.5 nesil uçaklar için ideal motor. EJ200 ve F414 bu motorun yanında at arabasıdır.

"Bizde Herkez ABD, ABD ne derse o olur." Mottosunu unutmazsak eğer bizimkiler asla Al31 veya Al41 almazlar,alırlarsa Amerika ile işler kopmuş demektir.

Bana kalsa bir prototip Al41 bir prototipde Ws10B ile Kaan yapar ve test ederdim.

Rus motoru almak Türkiye için intihardır...Kötüdür, ömrü azdır vs eleştirmiyorum ama S-400'den sonra KAAN için bir de Rus motoru seçersek ekonomi batar...
Bu hamle en son seçenek olmalı...

Ben sık sık yerli motor işinin yavaş ilerlediğini  eleştirmeme rağmen TEİ'ye güveniyorum...
TF-10000 ve TF-35000'deki gelişmelerden sonra Batı motoru dışı  motorlara bakabiliriz.

Sayın Yaşar; ABD 'nin F-404/F-110 motoru iznini kongreden geçebileceğini ve F-16 alım işinin gerçekleşeceğini belirtiniz ama F-16'da imzaların Temmuz başı atılacağını söylediler ama o iş de ABD başkanlık secimleri sonrasına kalabilir deniliyor...