HÜRJET Jet Eğitim Uçağı Projesi

 Kale grubu, ileride hafif iş jetleri için Turbofan motoru üretmeyi planladıklarını açıklamıştı.

 Tf-6000 motorunun iki tanesi ile 80 kişilik, 4 tanesi ile 120 kişilik kısa ve orta menzilli sivil uçaklar uçurulabilir veya Casa uçakları klasmanında kargo uçağı olabilir yani aslında tf-6000 motoru bizim pek çok işimizi görür.

 Şaka maka derken birçok firmamız Turbofan işine girişiyor, birçok firmamız Füze ve Roket işinde, birçok firmamız Uzay yarışına başladı.Bence bu tür kritik teknolojilerde bu kadar israf olmamalı, özellikle bu konularda hem yetişmiş eleman hem de bütçe sıkıntımız var.

 Hürjet konusuna dönecek olursak;

 Mesela 300 uçaklık bir envanter sayısı durumunda, Hürjetler envantere girdikçe, F-16'ları emekli etsek, F16 görevlerinin bir kısmını Hürjet yapsa, geri kalan kısmını ise Kaan'a devretsek acaba bütçe açısından şimdiki durumdan ucuza gelir mi?

 Başka bir deyişle, 100 Kaan ve 200 Hürjet'li yerli bir envanter idame masrafı ne olur?

 

İş sadece masraf meselesi değil birde zamanda var, 2040'lardan sonra filoların çoğunluğu yerli uçaklar oluşturacak ama 2030 - 2040 arasında ithal uçakları idame etmek zorunlu olacaktır.

Kale Arge, Hürjet seviyesi için bir motor üretebilir mi?

O iş Kale-RR ortak motor üretim işi olmayınca rafa kalktı... Devlet 2 şirketi birden finanse edemez çok pahalı arge gerektiren turbofan motor işinde...

Kale birkaç güne bir şeyler açıklayacak. X'den bir şeyler yayınladılar.

F-16'ların uçuş ömürleri konusunda doğrusu bende bir tereddüt oluştu. Zira 2017 yılı sonlarında F-16'ların hizmete girişinin 30'uncu yılında uçakların 7.000 saat uçuşa ulaştıkları belirtilmişti. Bu, yıllık 240 saatin altı demek. Bu uçaklar ilk alındığında bize 8.000 saat ömürle gelmişlerdi. Modernizasyonla ömürleri 12.000 saati buldu diye biliyorum. Bu neredeyse 50 senelik bir ömür anlamına geliyor. Buna göre, biz bu uçakları 2033-2035 yıllarına kadar kullanabiliriz gibi bir anlam çıkıyor.

Belki şu olabilir. Çift koltuklu ve eğitim maksatlı kullanan uçaklar daha fazla yorulmuş olabilir. Bunların daha erken hizmet dışına çıkarılacağını öngörebiliriz. Bu tahminim doğruysa ve yeni F-16 ve Typhoon'ları da envantere alabilirsek Kaan için yeterli zamanımız var demektir.

F-16'ların uçuş ömürleri konusunda doğrusu bende bir tereddüt oluştu. Zira 2017 yılı sonlarında F-16'ların hizmete girişinin 30'uncu yılında uçakların 7.000 saat uçuşa ulaştıkları belirtilmişti. Bu, yıllık 240 saatin altı demek. Bu uçaklar ilk alındığında bize 8.000 saat ömürle gelmişlerdi. Modernizasyonla ömürleri 12.000 saati buldu diye biliyorum. Bu neredeyse 50 senelik bir ömür anlamına geliyor. Buna göre, biz bu uçakları 2033-2035 yıllarına kadar kullanabiliriz gibi bir anlam çıkıyor.

Belki şu olabilir. Çift koltuklu ve eğitim maksatlı kullanan uçaklar daha fazla yorulmuş olabilir. Bunların daha erken hizmet dışına çıkarılacağını öngörebiliriz. Bu tahminim doğruysa ve yeni F-16 ve Typhoon'ları da envantere alabilirsek Kaan için yeterli zamanımız var demektir.

Sn şahin1,
İlk alınan Block 30 uçaklarından kalan 35 adet F16 da o 7000 saat kullanım vardı. Diğerleri o kadar kullanım saati taşımıyordu. Onun için sadece o ilk  35 uçağa yapısal iyileştirme uygulanıyor. Bunların iyileştirme kitleri, bayağı bir para ile LM'den alındı ve Türkiye'de bu operasyon gerçekleşiyor. Gerekirse, ileride bazı block 40'lara da uygulanır kanımca.

Bakınız aşağıdaki listede uçakların giriş tarihleri var. Block 30'lar ilk girenler filoya.

https://www.f-16.net/f-16_users_article21.html

Blok 30larda yüksek g 'ye maruz kalmaya bağlı kanatlarda çatlama oluşunca uçakların kanat gövde birleşim yerleri civarına titanyum plaka yaması yapılmıştı. Diğer bloklarda ise bu yama şeklinde değil gövde içi destek şeklinde üretim sırasında eklenti olarak gerçekleştirildi. Gövde ömrünün nispeten düşüklüğü bu gibi nedenlerle olabilir mi acaba?

F-16'ların kağıt üstünde gövde ömrü 8 bin saattir. Haliyle bu ömür gerek insan kaynaklı, gerekse doğal sebeplerle kısalır. Bunlar savaş uçağı ve üstündeki malzeme yoğun strese maruz kalıyor. Malzemelerin ömrü çok kolay şekilde ölçülebiliyor. Eldeki Block 30'ların gövdesi doğal ömrünün sonuna gelmişti. Özgür projesi uygulanması karar verilince gövde modernizasyonu uygulanarak 4 bin saat ek gövde ömrü kazandırıldı. Block 40'larda 5-6 sene içinde ömürlerini tamamlayacak. Eğer bu uçaklarda Özgür modernizasyonuna sokulacak ise, onlarında gövde modernizasyonu uygulanması zorunlu.

Merhaba

Açık kaynaklarda Hürjetin faydalı yük kapasitesi 2722 kg olarak veriliyor.
Yapılacak geliştirmelerle bu kapasite 4000 kg ve üzerine çıkarılabilir mi? Yoksa gövde yapısı veya motor bunu limitler mi?

Teşekkürler.

Merhaba

Açık kaynaklarda Hürjetin faydalı yük kapasitesi 2722 kg olarak veriliyor.
Yapılacak geliştirmelerle bu kapasite 4000 kg ve üzerine çıkarılabilir mi? Yoksa gövde yapısı veya motor bunu limitler mi?

Teşekkürler.

Sn Blueredgreen,
Hürjet'in üzerindeki motor ve uçağın ağırlığına, (KAİ TA50 gibi), 6 ton olarak  bakarsanız; 5 ton faydalı yükü rahat kaldırabilecek bir hesap çıkıyor ortaya. Bu motorlar Gripen 39 uçağında faydalı yük olarak 7200 kg ağırlığı, 16500 toplam kalkış ağırlığını taşıyabilen ve uçağı 2 mach hıza çıkarabilen motorlar. Bizim uçak olsun da 11 ton olsun.

Burada aiframe dediğimiz gövde tasarımı ana rol oynuyor. Bu uçak eğitim uçağı. Daha fazla yük taşımasına gerek yok. Bu göreve uygun gövde tasarımı var.
Yanlız şunu da hatırlatmakta fayda var; Sn Kotil bir konuşmasında, bu uçak 5 ton yük taşıyacak demişti. Dil sürçmesi mi yoksa ağızından mı kaçırdı? Bilemeyiz.

Hürjet'te benim dikkatimi çeken nokta açıklanan menzili. Hürjet yedek yakıt tankı olmaksızın uzun mesafeler kat edip daha fazla havada kalabilecek bir uçak gibi. Faydalı yükünün önemli bir kısmını da istendiğinde dâhili depolardaki yakıt olarak kullanabiliyor. Çok yakıt aldığında ise harici yük taşıma kapasitesinden bir nebze feragat ediyor olabilir. Ancak yedek yakıt tankları olmaksızın çok daha az sürtünme etkisi ile mühimmat taşımak, yedek yakıt tanklarının manevra kabiliyeti sınırlaması olmaksızın uzaklarda görev yapabilme gibi artıları var bu kabiliyetin. Düşünsenize F-16 yedek yakıt tankları ile Ege üzerinde 5.5 g çekebilirken Hürjet 8 g çekebilecek. Yunan adaları sayesinde, tanker uçak desteği olmayan hallerde bu durumu aleyhimize kullanıyordu.