T625 GÖKBEY ÖZGÜN GENEL MAKSAT HELİKOPTER PROJESİ

3 sene dediğin nedir ki kaşla göz arası geçiyor.

Bilemiyorum ama özellikle T-925 konusunda,  Nato'nun Afganistan'daki, Rusların Ukrayna'daki helikopter kayıpları sonrası yüksek yolcu taşıma kapasiteli helikopter ihtiyaç ve kullanımına dair bir şüphe de oluşmuş olabilir mi acaba? 

Helikopter endüstrimiz var yada olsun diyen ülkenin yapması gereken helikopterler aşağı yukarı bellidir. Olmazsa olmaz Gökbey gibi bir genel maksat sivil helikopter kafadan olacak sonra iki tanede askeri helikopteri yapmak şar. Birisi silahlı helikopter diğeri de 10 ton kadar askeri genel maksat helikopteri yani UH60 yada NH 90 yada bizim T925 gibi bir şey. Bu üç helikopteri tamamlamayan helikopter endüstrim var demesin. Sonra daha fantezi işler gözün alıyor ise yapabilirsin mesela 10 ton üstü gibi ama illa da yapmak zorunda değilsin onları. Böyle yorumlarsak bizim yol haritası tam olması gerektiği gibi

Bilemiyorum ama özellikle T-925 konusunda,  Nato'nun Afganistan'daki, Rusların Ukrayna'daki helikopter kayıpları sonrası yüksek yolcu taşıma kapasiteli helikopter ihtiyaç ve kullanımına dair bir şüphe de oluşmuş olabilir mi acaba?

Oluştursa ne olacak? Nakliye sözkonusu ise, helikopterin diğer hiç bir araçta olmayan avantajları var. Aktif/pasif her türlü koruma tedbirlerine (DIRCM ve kritik noktaların zırhlandırılması vs vs) kafa yorulacak el mahkum. Helikopterler için AKKOR yolda diyebilirim. Çok zor bir iş, ama mecburen hayata geçecek. Ha bir de, dronlar ile kargo nakliyesi daha da önem kazanacaktır.

Aslında aklımda ABD'nin yeni nesil Genel Maksat helikopterleri gibi şeyler var. T-925 seri üretime geçmeden doğrudan Defiant veya V-280 benzeri sistemlerin çalışmalarını mı yapmak lazım. Bu arada helikopter için Akkor benzeri sistemler faydalı düşünce olsa da, diğer teknik zorluklar dışında önlemeyi de en az 50 metrede yapmaları gerekeceği açık. Tankın aksine helikopterler nazik, hassas araçlar. 

Sn mehmet05 TUSAÞ'ın gelecek yol haritasında Defiant tarzı bir helikopter yapma amacı var.Zamanında bir muhabir 1 yıl felan oldu herhalde Tiltrotor helikopter projesi yapma hedefiniz var mı diye sormuştu.Temel Kotil'de hayır öyle bir proje şuan yok ama  Koaksiyel rotorlu helikopter yapmak istiyoruz.Daha gizli ve daha hızlı diye. Buna benzer bir açıklaması olmuştu.Büyük ihtimal ile T925 den sonra eğer mali olarakta helikopter satışı olarak da iyi olursak büyük ihtimal 2028 den sonra başlarız gibime geliyor.Haa ben uzman değilim ama bana tiltrotor daha mantıklı geliyor.Özellikle Türkiye'nin büyük helikopter ihtiyacını göze alınca.
Sn Yaşar tiltrotor motorların ne gibi farklılıkları var normal helikopter motoru ve turboprop motoru ile?
Þu yüzden sordum TS6000 tarzı bir motor yaptık.Bu motorların 2 tanesini kullanarak V22 Osprey gibi ağır nakliye helikopteri.
Aynı zamanda 4 adet kullanarak hafif /orta sınıf nakliye uçağı/drone u yapmak için.
Malum öyle kolay motor yapamıyoruz.Tek motoru farklı amaçlar için devşirip kullanmak lazım.Ben bu tarz bir nakliye drone veya uçağının çok büyük pazarı olduğunu düşünüyorum.

Sn Yaşar tiltrotor motorların ne gibi farklılıkları var normal helikopter motoru ve turboprop motoru ile?
Þu yüzden sordum TS6000 tarzı bir motor yaptık.Bu motorların 2 tanesini kullanarak V22 Osprey gibi ağır nakliye helikopteri.
Aynı zamanda 4 adet kullanarak hafif /orta sınıf nakliye uçağı/drone u yapmak için.
Malum öyle kolay motor yapamıyoruz.Tek motoru farklı amaçlar için devşirip kullanmak lazım.Ben bu tarz bir nakliye drone veya uçağının çok büyük pazarı olduğunu düşünüyorum.

Sn Kaplan-I Derya,
Teknoloji olarak her ikisi de benzer motor olsalar da, tilt rotor bir motor ile helikopter motorları arasında belirgin farklılıklar vardır.
Tilt Rotor bir uçak kalkarken tam bir helikopter gibi pervaneleri yatay ve motoru dik pozisyonda kalkış yapar. Daha sonra motorunu çevirerek turboprop bir uçak gibi davranır.
Motorunun kompresör ve türbin kademe yapısı farklıdır. (Örneğin Free-Turbine Turboshaft gibi) . Motorun hem turboshaft hemde turboprop olarak çalışmasına olanak veren bir tasarımı vardır.
Diğer bir özellik farkı da tilt rotor motorları olan uçakların çok yüksek irtifalarda uçabilmeleridir. Helikopterler 20000ft irtifayı görememelerine rağmen tilt rotor uçaklar bu irtifada serbest seyir edebilirler. Hız olarak ta 300knot hıza kadar çıkabilirler.
Tilt Rotor uçaklar aslında tasarımı zor, imalatı ve bakımı pahalı bir platformdur. Dikey inişte uçak gemisinin yüzeyini çok aşındırırlar. Kullanması ve bilhassa bakımı zor uçaklardır.

Tamam çok teşekkür ediyorum.Demekki zor ,pahalı sık bakım ihtiyacı olan platformlar.Ama buna nazaran çok büyük avantajları olan bir platform.2030'lu yıllardan sonra düşüneceğimiz bir platform olacaktır.

Yaşar Bey;

Amerikalılar yeni tiltrotorlarında motoru değil, sadece pervaneyi yukarıya çevirdiler. Bir mafsal yardımıyla yaptılar bunu. Motor tam güçle çalışırken pervane 90 derece yukarıya dönebiliyor. O mafsala yaptıkları ar-ge yatırımını ve eforunu hayal bile edemiyorum! 

İniş-kalkışlarda tiltrotor bu teknoloji sayesinde pisti mahvetmez ve personel de motordan yere doğru püsküren sıcak gazlardan korkmadan araca güvenle inip binebilir. Ancak bakım ekipleri aracı tasarlayanlara iyi küfredecektir, o kesin!

Tilt rotorda iki yandaki motorların bir biri ile şaft ile bağlantısı yoksa iki motorda bağımsız çalışıyor ise çok kötü bir durum oluşuyor. Bir helikopter tek motorlu ise tek motor arızasında düşer ama iki motoru var ise motor arızasında düşmesi için aynı anda iki motorunda bozulması gerekir yani şansı çok artar. Tilt rotor da ise eğer motorlar ortak bir sisteme hareket aktarmıyor ise risk çok korkunç oluyor. İki motordan bir tanesi bile bozulsa araç düşüyor yani tek motorlu helikopterden bile iki kat daha riskli.

Ben tasarlasam tilt rotorda motorları gövdeye çekerim iki motorun hareketini bir şanzımana toplar ordan pervanelere veririm böylece güvenlik 4 kat artardı