KAAN 5. Nesil Savaş Uçağı Projesi

Olacak olan belli, F-110 motoruna denk milli motor olana kadar bunu kullanacağız diyecekler. BMC Katar ihale şirketi motoru yapamayacak yine. Biz de F-110 motoruyla devam kararı alacağız. Sonra da Amerika F-110 motorunu vermeyecek. Biz yine tüm projeyi bu motor üstünde yaptığımız için ortada kalacağız. Bir kaç kişi Ukraynadan motor alacağız vs derken proje harcanmış paralarla rafa kalkacak. Çünkü astarı yüzünden pahalıya geliyor en iyisi Amerikadan F-... uçağı alalım diyeceğiz.

(Bkz:Altay Tank Projesi)


Bir ülke düşün; deniz, kara, hava hiç birinde kendi tasarımı bir motor sahibi değil. Ama sanayi ülkesiyiz yükselen ekonomimiz vs...

Güzel özetlemişsiniz de biz bambaşka bir şey tartışıyoruz Sayın Ace ; çünkü bu forumdaki hiç kimsenin zaten süpercruise kabiliyetli 5. nesil bir motor yapalım beklentisi yok... Bu imkansız hele ki Sakallı+Katar+Atvhaber ortaklığıyla oluşturulan Trmotor piyangosundan sonra ...

Biz şunu tartışıyoruz... TEİ ; 20 senedir F-110 motorunun üzerinde  kritik bazı parçalar hariç tamamen hakim oldu... Bu motorun kaçta kaçını yapabilirler bilmiyorum , bilen varsa söylesin... TEİ ; F-110 motoru eşdeğer bir motor üretebilir mi?  Soru bu...
Çünkü çalışmalar başladı deniliyor .... Beni asıl bu heyecanlandırıyor , Trmotor uydurması değil...

Þu an aradım bulamadım ama Tei bunun için bir tarih verdi.  Dedi zaten yerli savaş uçağı için xx yıl gerek diye sanırım 11-12 senelik bir süreçti.

Zaten şu an trmotor'un da yapmaya çalıştığı motor yerli f-110.

Nasıl ?

Trmotor'un ortaklığına bakın %55 bmc, %35 tai ve %10 sstek.  Bmc'nin ortaklıkta olmasının nedeni çok büyük bir motor üretim tesisi kuracakları  ve tei'nin halihazırdaki tesislerinin buna yetmiyeceğinden olabilir. Keza bmc power şu an kara motorları projelerinin de ana yüklenicisi.

Diğer yandan Tai var %35 . Tai demek tei demek zaten. Projede tei'de var. Tai tei'nin %50.50 sine sahip %10 sstek ise devlet zaten. Devlet anlaşılan Ge'nin yüzde 40 ortağı olduğu bir şirkete milli motor projesini emanet etmek istemedi ama Tei'den de faydalanacak tabi.

Zaten yeni motor için çalışmalar ve altyapı projeleri 4-5 sene öncesinden başladı buna. Þu an tei'nin 6 tane resmi projesi var altyapı için. İsimleri Dilek, Yakut, İnci, Dinç , Atom, Elektron. Her biri jet ve turbojet motoru parçası üretmek için gerekli altyapıya yönelik projeler.

https://www.tei.com.tr/detay/dilek-titanyum-alasimlari-icin-superplastik-sekillendirme-prosesinin-gelistirilmesi-projesi

Bu sayfa da projelerin ayrıntıları var.

TR Motor dediğiniz firma bir binanın 3 katına yerleşik proje takip firması. TEİ ve benzer firmalardan mühendis alıp çalıştıran proje üretmekten öte motoru yapabilecek firmaların projelerini takip eden bir şirket. Tabii destekmi köstekmi olurlar. O başka.
Motoru TEİ ve Kale gibi firmalara yaptıracak. Sonra ben yaptım diyecek TRMotor.
Geçtiğimiz aylarda RR/Kale ile de görüşüyorlardı.
TEİ genel müdürü Sn Mahmut Akşit bu motoru yapacaklarının ışığını yakmıştı son bir konuşmasında. Sorulduğunda yeni baştan hesap işi ama ts1400'ü çalıştırdıktan sonra MMU için de motorunu yapacaklarını söylemişti. TEİ nin elinde projeler var ama gizlilik açısından açıklanmıyor.
Tabii 1600hp turbojet motor başka 44000hp turbofan başka. (F110 44300hp lik bir motor) . Ama bir benzetme yaparsak, Türkçe nin kökünü biliyorsanız 3-5 ayda kazakçayı anadiliniz gibi konuşmanız gibi bir şey bu da sonunda.
Tek parça kristal döküm işini becermeden önce 14 yıllık bir süreç öngörmüştü TEİ, motor için. Þimdi durum değişti tabii. Prototip ts1400 turboşaft motor parçalarının üretimi bitmiş , montajı yapılıyor şu anda. TEİ motor işinde sınıf atlamış durumda.
Ben elimizdeki şirketleri doğru kullanırsak motor işinin de üstesinden geleceğimize inanmaktayım.

İngiliz motor şirketi RR ile görüşmelerin yeniden başkadığına dair ifadeler dolanıyor nette. Böyle bi konuda bilgi yakında çıkar.

Mmu uçağımız ilk fazda F110 motoru ile uçacak. Fakat hangi model f110 motor ile jçacak. Çünkü modeller arasında başta güç olmak üzere bazı varmlar var.

Ayrıca f110 motoru sabit eksozlu ve eksaz şekli düşük görünürlülük özelliği olmayan bi motor. Bu yüzden bence daha ilk baştan tai, f22 nin eksozu gibi bi tasarım ile uçuşlara başlarsa daha iyi olur. Hatta su serisi uçaklarda her yöne hareket edebiliyor eksozlar. Keşke tai mmu ya f22 eksozunun 4 yöne hareketli olacak şekilde yapsa. Bu sayede mmu daha yüksek manevra kabiliyetine sahip olur.

Sayın Albars,  bazen bir savunma sanayi uzmanı gibi yorum yazıyorsunuz bazen de sanayideki usta gibi yorum yapıyorsunuz...
"Sabit eksoz" da ne olaki🤣🤣🤣

Mmu uçağımız ilk fazda F110 motoru ile uçacak. Fakat hangi model f110 motor ile jçacak. Çünkü modeller arasında başta güç olmak üzere bazı varmlar var.

Ayrıca f110 motoru sabit eksozlu ve eksaz şekli düşük görünürlülük özelliği olmayan bi motor. Bu yüzden bence daha ilk baştan tai, f22 nin eksozu gibi bi tasarım ile uçuşlara başlarsa daha iyi olur. Hatta su serisi uçaklarda her yöne hareket edebiliyor eksozlar. Keşke tai mmu ya f22 eksozunun 4 yöne hareketli olacak şekilde yapsa. Bu sayede mmu daha yüksek manevra kabiliyetine sahip olur.

F110GE129 motoru kullanılacak.
Bu 29000lbf itki üreten motoru.
F110GE132motoru, 32000lbf itki üretiyor. O motorlar Ortadoğu'da kullanılan f16 V70 lerin motoru. Aslında onlarında bakımını TEİ yapıyor ama f110GE129'un büyük kısmını TEİ üretiyor.
Bizim f16 ların motoru da 29000lbf lik motor. Bu motorların hiçbirinde TVC yok (thrust vectoring control) . Bir ara f16 da denemişler yıllar önce ama hiç bir zaman üretime alınmamış.
Bu uçaklar kobra manevrası yapmayacak. İt dalaşına girmeyecek. Ama TVC mutlaka büyük avantaj yakın savaşta.
Ama en önemlisi uçakların "super-cruise" özelliğinde olması. Umarım bu olur.
RR/Kale TVC 'li motoru yapıp teslim ederiz demişlerdi. Ama o günkü önerilen motor gücü 27000lbf idi. Tabii 3üncü şahıslara satış izni verseler dahi,  motorun IP haklarından vazgeçmedikleri için motora biz OK vermedik.
Ancak şu an kullanılan stealth uçakların motorlarını incelerseniz 35000+ lbf itki gücü olan motorlar.
SU57 nin izdeliye30 motoru 40000+lbf güç üretebiliyor. Bundan 2 tane var bir de.
F22 de kullanılan TVC , 2D
Rus uçakları 3D TVC kullanıyor.
RR'un önerdiği motorda 3D TVC idi

Mmu uçağımız ilk fazda F110 motoru ile uçacak. Fakat hangi model f110 motor ile jçacak. Çünkü modeller arasında başta güç olmak üzere bazı varmlar var.

Ayrıca f110 motoru sabit eksozlu ve eksaz şekli düşük görünürlülük özelliği olmayan bi motor. Bu yüzden bence daha ilk baştan tai, f22 nin eksozu gibi bi tasarım ile uçuşlara başlarsa daha iyi olur. Hatta su serisi uçaklarda her yöne hareket edebiliyor eksozlar. Keşke tai mmu ya f22 eksozunun 4 yöne hareketli olacak şekilde yapsa. Bu sayede mmu daha yüksek manevra kabiliyetine sahip olur.

F110GE129 motoru kullanılacak.
Bu 29000lbf itki üreten motoru.
F110GE132motoru, 32000lbf itki üretiyor. O motorlar Ortadoğu'da kullanılan f16 V70 lerin motoru. Aslında onlarında bakımını TEİ yapıyor ama f110GE129'un büyük kısmını TEİ üretiyor.
Bizim f16 ların motoru da 29000lbf lik motor. Bu motorların hiçbirinde TVC yok (thrust vectoring control) . Bir ara f16 da denemişler yıllar önce ama hiç bir zaman üretime alınmamış.
Bu uçaklar kobra manevrası yapmayacak. İt dalaşına girmeyecek. Ama TVC mutlaka büyük avantaj yakın savaşta.
Ama en önemlisi uçakların "super-cruise" özelliğinde olması. Umarım bu olur.
RR/Kale TVC 'li motoru yapıp teslim ederiz demişlerdi. Ama o günkü önerilen motor gücü 27000lbf idi. Tabii 3üncü şahıslara satış izni verseler dahi,  motorun IP haklarından vazgeçmedikleri için motora biz OK vermedik.
Ancak şu an kullanılan stealth uçakların motorlarını incelerseniz 35000+ lbf itki gücü olan motorlar.
SU57 nin izdeliye30 motoru 40000+lbf güç üretebiliyor. Bundan 2 tane var bir de.
F22 de kullanılan TVC , 2D
Rus uçakları 3D TVC kullanıyor.
RR'un önerdiği motorda 3D TVC idi

Hocam güzel konuşuyorsunuz ancak hürjet bir kenara bu bizim ilk jet motorlu savaş uçağımız olacak. Þu raddede rakip olarak Su-57'yi , F-22'yi almak biraz yanlış bence.  Japonya ve Kore bile bizden sanayi, endüstri, bütçe ve dış teknik destek olarak iyi seviyede iken çok daha sınırlı motorlu makul jetler istiyor ve yapıyor.

Bana kalsa ben her zaman ilk safhada daha küçük rcs'li tek motorlu daha basit stealth bir uçak isterdim. Ama hava kuvvetleri çıtayı maksimum'a koydu.

Hatta en azından 2x ej-200 motorlu (sınai hakları bize ait bir model) , özgür projesindeki aviyonik suiti ve mfd kokpit tasarımı ile erken duhul bir mmu yapıp onun ihracatı ve ihracat geliri ile tasarımı ve motorları büyütüp şu an ki mmu'yu yapmak daha emin adımlı ve mantıklı bir iş idi.
-----------------------------------------

Herşeyi bir kenara koyalım. F-110 vs bir kenara, tek 90 kn ej-200 motorlu 5-6 bin kg faydalı yük kapasiteli stealth formda ve gövde içi silah istasyonlu (2x amraam veya 1x son veya 1x hgk'lı) , aesa radar, jchms'li hürjet gibi muharip bir uçak bile bizi o kadar ama o kadar rahatlatırdı ki. Size anlatamam.

Zaten görülen o ki gelecekte savaş uçakları daha geri planda kalırken , onlara eşlik edecek royal wingman gibi eskort sihalar işi uçağın yönlendirmesi ile bitirecek. Yani o kadar çok kaslı uçaklar hayati değil.

Uçağın boyutlarına bakın. Kesinlikle F-22, Su-57, J-20 kadar iri değil. Bu motor kesinlikle bize yeterli. 2x 29000lbf hiç küçümsenecek birşey değil. Bence çok iddalı gidiyoruz. Ayrıca uçak supercruise olacak. Temel kotil bunu açıklamıştı.

Biz hep MMU için F-110 motorlardan kaynaklı bir stealth eksikliği öngörüyoruz.
Tamam biz de stealth için önemli bir unsur olan süpercruise yetenkli bir motor yok , hele prototiplerde bu özelliğin kesinlikle olmayacağı açıklandı.
Peki stealth özellik için gerekli diğer şartlara sahip miyiz? Mesela stealth özellikli gövde maddemiz-boyamız ya da her ne alaşım ise bunu yapabilecek miyiz?
Herkes de şu hava var ;" Mmu için tasarım ve gövdemiz harika stealth özellikte,biz süpercruise motor alırsak bu iş tamam"
Sizler gövde kaplama ve tasarım hakkında stealth uçak konusunda tamam olduğumuzu düşünüyor musunuz? Nelerimiz eksik? Gövde maddesi için ne yatırımları yapıldı-yapılmalı?

Mmu uçağımız ilk fazda F110 motoru ile uçacak. Fakat hangi model f110 motor ile jçacak. Çünkü modeller arasında başta güç olmak üzere bazı varmlar var.

Ayrıca f110 motoru sabit eksozlu ve eksaz şekli düşük görünürlülük özelliği olmayan bi motor. Bu yüzden bence daha ilk baştan tai, f22 nin eksozu gibi bi tasarım ile uçuşlara başlarsa daha iyi olur. Hatta su serisi uçaklarda her yöne hareket edebiliyor eksozlar. Keşke tai mmu ya f22 eksozunun 4 yöne hareketli olacak şekilde yapsa. Bu sayede mmu daha yüksek manevra kabiliyetine sahip olur.

F110GE129 motoru kullanılacak.
Bu 29000lbf itki üreten motoru.
F110GE132motoru, 32000lbf itki üretiyor. O motorlar Ortadoğu'da kullanılan f16 V70 lerin motoru. Aslında onlarında bakımını TEİ yapıyor ama f110GE129'un büyük kısmını TEİ üretiyor.
Bizim f16 ların motoru da 29000lbf lik motor. Bu motorların hiçbirinde TVC yok (thrust vectoring control) . Bir ara f16 da denemişler yıllar önce ama hiç bir zaman üretime alınmamış.
Bu uçaklar kobra manevrası yapmayacak. İt dalaşına girmeyecek. Ama TVC mutlaka büyük avantaj yakın savaşta.
Ama en önemlisi uçakların "super-cruise" özelliğinde olması. Umarım bu olur.
RR/Kale TVC 'li motoru yapıp teslim ederiz demişlerdi. Ama o günkü önerilen motor gücü 27000lbf idi. Tabii 3üncü şahıslara satış izni verseler dahi,  motorun IP haklarından vazgeçmedikleri için motora biz OK vermedik.
Ancak şu an kullanılan stealth uçakların motorlarını incelerseniz 35000+ lbf itki gücü olan motorlar.
SU57 nin izdeliye30 motoru 40000+lbf güç üretebiliyor. Bundan 2 tane var bir de.
F22 de kullanılan TVC , 2D
Rus uçakları 3D TVC kullanıyor.
RR'un önerdiği motorda 3D TVC idi

Hocam güzel konuşuyorsunuz ancak hürjet bir kenara bu bizim ilk jet motorlu savaş uçağımız olacak. Þu raddede rakip olarak Su-57'yi , F-22'yi almak biraz yanlış bence.  Japonya ve Kore bile bizden sanayi, endüstri, bütçe ve dış teknik destek olarak iyi seviyede iken çok daha sınırlı motorlu makul jetler istiyor ve yapıyor.

Bana kalsa ben her zaman ilk safhada daha küçük rcs'li tek motorlu daha basit stealth bir uçak isterdim. Ama hava kuvvetleri çıtayı maksimum'a koydu.

Hatta en azından 2x ej-200 motorlu (sınai hakları bize ait bir model) , özgür projesindeki aviyonik suiti ve mfd kokpit tasarımı ile erken duhul bir mmu yapıp onun ihracatı ve ihracat geliri ile tasarımı ve motorları büyütüp şu an ki mmu'yu yapmak daha emin adımlı ve mantıklı bir iş idi.
-----------------------------------------

Herşeyi bir kenara koyalım. F-110 vs bir kenara, tek 90 kn ej-200 motorlu 5-6 bin kg faydalı yük kapasiteli stealth formda ve gövde içi silah istasyonlu (2x amraam veya 1x son veya 1x hgk'lı) , aesa radar, jchms'li hürjet gibi muharip bir uçak bile bizi o kadar ama o kadar rahatlatırdı ki. Size anlatamam.

Zaten görülen o ki gelecekte savaş uçakları daha geri planda kalırken , onlara eşlik edecek royal wingman gibi eskort sihalar işi uçağın yönlendirmesi ile bitirecek. Yani o kadar çok kaslı uçaklar hayati değil.

Sn Battlestar, sizin genel yaklaşımınızı anlayabilmiş değilim. Yapınızda yazılan her paylaşımı münakaşa konusu ve kiritik yapma var herhalde.
Ben Sn Alpars'ın sorusuna cevap olarak bazı bilgiler verdim.
Bunlar sadece bilgi. Doğruluğu da kanıtlanmış bilgiler. Bunlardan ek konular türetip sanki uçakları karşılaştırıyormuşum gibi yazı yazmanızı anlayamadım.
Tfx ile f22'yi karşılaştırma yapacak gibi bir şey söylemedim ben. Þu anda herkesin "stealth" kabul ettiği uçakların motor güçleri yüksek:
Su57 : izdeliye 30
F35 : PW f135
F22 : PW f119
J20 : önce AL31(Rus) ve Þimdi WS-15
Bunların hepsi çok yüksek güçlü 35000+lbf lik motor kullanıyorlar.
Bu bilgidir. Karşılaştırma değil.

Þimdi sizin yazdığınıza dönersek.
Doğru Kore ve Japonya KFX ve X2 uçaklarında çok düşük güçlü motorlarla başladı.
KFX zaten stealth değil. 4.5 nesil. Dışarıda silah taşıyan bir tasarım. Ama çok güzel bir atlama taşı full stealth uçağa.
X2 ise tek bir prototip ve proje safhasından öteye geçmiş değil.
Kai Kfx boyu 15.2m , kanat açıklığı 9.8m olan bir uçak
X2 boyu 14.1m , kanat açıklığı 9.1m olan bir uçak
Tfx'in boyu 21m, kanat açıklığı 14m olacak.
Aralarında çok büyük fark var. Biz Sn Kotil'in de söylediği gibi f22 ile f35 arası bir uçak tasarımı yapmışız. Tabii motoru ayrı bir sorun!

İlk cümleniz hariç yazdığınız herşeye katılıyorum. Bu söylediklerinize zıt bir şey zaten yazmamıştım. Ama söylediklerinize canı gönülden destekçiyim - ilk cümleniz hariç!