KAAN 5. Nesil Savaş Uçağı Projesi

Benim anlamadığım tfx motorunu neden TEİ yapmıyor veya bir ortaklık olacaksa kale yerine neden TEİ ve RR yapmıyor

TEi firması GE ile ortak.
Kale firması da RR ile ortak. Hatta bu iş için TAEC isimli bir şirket kurmuşlardı.

Benim anlamadığım tfx motorunu neden TEİ yapmıyor veya bir ortaklık olacaksa kale yerine neden TEİ ve RR yapmıyor

GE Amerikalıların ve teinin yarısı GEnin sayılır. Aman uzak dursun. RR iyidir. Kale ile olan ortaklık bize çok şey kazandırır.

TUSAÞ- Antalya Teknokent Milli Muharip Uçak AR-GE ve Tasarım Merkezi Alan Tahsisi İmza töreni icra edildi.

Milli Muharip Uçak'ın yazılımları, Antalya'da yapılacak.

https://mobile.twitter.com/SSDergilik/status/1502619713658052608?cxt=HHwWgICzkeOqsNopAAAA

Yalnız şöyle bir durum var GE.  TEİ ye mühendislik desteği vermiyor TEİ nin ortaklığı devam ettirmesinin sebebi GE için motor parçaları üreterek para kazanması yani TEİ bugün isterse yarın GE nin sahip olduğu hisseyi alır yanlış bilmiyorsam daha önce bunu TAİ de yaptık

İsmail Demir: MMU için alternatif motor kullanımı üzerinde çalışıyoruz.

🔸TRMotor ile Rolls-Royce ortak çalışabilecek
🔸Bütün yüklenicilerin tek bir proje altında toplanması gerekiyor.



Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, Milli Muharip Uçak için alternatif motor ve yerli motor çalışmaları üzerine açıklamalarda bulundu.

MMU'nun ilk prototipinde kullanılacak F110 motorları için alternatif bir motorun kullanımı üzerinde çalışıldığını açıklayan İsmail Demir, alternatif motorun projeyi olumsuz sürprizlere karşı koruyacağını ve yerli motor gelene kadar 2 prototipe güç verebileceğini belirtti. MMU'nun prototip aşaması için bilindiği üzere F-16 savaş uçaklarında da kullanılan F110 turbofan motorları kullanılacak.

Yerli motorun geliştirilmesi konusunda İsmail Demir, 2 farklı yerli motor projesi için yeterli finansman sağlanamayacağını ve bütün yüklenicilerin (TRMotor, Rolls-Royce, Kale, Pratt & Whitney ve TEI) tek bir proje altında toplanması gerektiğinin altını çizdi. Rolls-Royce'un daha önce TRMotor ile ortak çalışma konusunda çekinceleri olduğuna ancak böyle bir şeyin şu an söz konusu olmadığına ve bu gidişatın devam etmesi durumunda TRMotor'un Rolls-Royce ile ortak çalışabileceğine değindi.

Türkiye'nin MMU için alternatif motor yaklaşımının benzeri AKINCI TİHA'da da gözlemlenebilir. Ukrayna menşeili AI-450 turboprop motorlar prototipler ve seri üretimin ilk partisinde kullanılırken bir yandan 750 hp gücünde bir motor kullanan AKINCI-B de yakın zamanda ilk uçuşunu yapmıştı. Bu suretle AKINCI için, Rusya-Ukrayna savaşı gibi Ukrayna'dan motor tedariki açısından olumsuz bir gelişmeye karşı bir alternatif oluşturuldu.

https://www.defenceturk.net/ismail-demir-mmu-icin-alternatif-motor-kullanimi-uzerinde-calisiyoruz

Saçma sapan açıklamalar , İsmail Demir ne diyor hiçbir şey anlamadım...

Prototipler için F-110 motor var diyor sonra yerli motor gelene kadar olası sürprizlere karşı 2 prototipe güç verecek alternatif motor arıyoruz diyor...

Daha MMU prototipleri için bile F-110 aldıklarını zannetmiyorum...Size 100 kere sordum , MMU prototipleri için F-110'lar geldi mi , bilgi var mı diye , çünkü biliyorum bu işte bir iş var.... Þu açıklamalar gösteriyor ki bunların elinde prototipler için bile F-110  yok...

Zaten olsaydı 1000 kere kanallarda gösterirlerdi...

Prototipler için sürpriz olursa , sorun çıkar diye motor arıyoruz diyor...

Bize de  "MMU Blok 1 için bile antlaşmalar yapıldı " diye uyutuyorlar...

Benim anladığım kadarıyla İsmail Bey de benim yazdığım hususta durumun nasıl düzeltilebileceğini düşünüyor. TEİ, TAEC, TR MOTOR üç tane ana sınıfta üretime soyunmuş, biri zaten hali hazırda çok önemli işler yaparak,  üretim yapan şirket. Sektörde dağınıklığı, dağılmayı engellemek için bir şekilde bu şirketlerin birleştirilmesi gerekiyor. Artık bu işe mi has Joint Venture mı olur, yoksa devamlı bir şirket birleşmesi mi olur, başkanlık bir şekilde karar verir.   

Diğer taraftan Sayın Serkan enseyi karartmayın. F-404 ve F-110'un Hürjet ve MMU konusunda seçim olması, ABD'nin F-35 politikası sonrası beni de şaşırtmıştı. Hadi 11.000 + kg itiş gücü konusunda MMU için GE veya PW dışında alternatif Batı tarzı motor yok, ama Hürjet için alternatifler yok değildi. Zannedersem MMU'da biran önce uçan bir prototip için ABD motoru dışında bir seçeneğimiz yoktu. Bu bakımdan çift F-110'da motorların ters tarafa devir yapması zorunlu olup, bu ayarda FADEC devreli yazılımlı motorlar elimizde yoksa bu gerçekten problem olabilir ki, 5-6 motorun temin edilmiş olduğunun yazıldığı kaynaklar var. Bu bizi planlanan 3 prototip için idare eder. Zira Çin veya Rus motoru kullanmadan o prototipleri bu kadar yakın zamanda üretmek istiyorsak zaten elimizde başka seçenek olmadığını değerlendirebilmek zor olmasa gerek. Ama diğer 2 alternatiften biri RR ile ortak motor geliştirilmesi ise, diğer seçenek olarak da geriye Rus/Çin motoru kalıyor gibi. Sonuç olarak Suriye'de Libya'da, Doğu Akdeniz'de, Kıbrıs'ta, Ege'de benim de milli politikalarım var diyorsan, bu işin S-400, F-35 meselesinin ötesinde olduğu F-16 Blk 70 meselesinde ortaya çıkmış ise, buna karşın 21 metre boyunda 11.000+kg motor gerektiren bir uçağın dizaynını da seçmişsen fazla seçeneğinin olmadığı da açıktır, bu noktada neye inanıp inanmadığımızın üst politikalar karşısında da bir öneminin olmadığı, bu politikaların yanlışlığını savunmadıkça sadece amacı dışında, karışıklığa yol açacak veryansın olabileceği bellidir. Tamam anlıyorum, MMU gibi bir platforma ulaşma heyecanı, riskler karşısında bizleri şikayetçi söylemler sahibi yapabilir. Ama sonuçta silahlar, askeri güç politik hedeflere ulaşabilmek içindir.  Bu bakımdan PKK, Fetö, Suriye, Libya, Doğu Akdeniz, Kıbrıs, Ege'de ABD bize yaklaşmayacağını açıkça ortaya koymuş ise, bizim de tavizler vermemizi istemiyorsanız, sonuçlarını tartışmak, üzülmek sadece yıpratıcı olabilecektir.   

TUSAÞ GM Temel KOTİL:


▫️Milli Muharip Uçağın neredeyse bütün parçalarının tasarımı bitti
▫️2023'te MMU'yu hangardan çıkarıyoruz
▫️Hürjet'i, Atak-2'yi uçuruyoruz
▫️TEI 1600 beygir turboşaft motoru 1 yıl içerisinde teslim edecek
▫️TEI ve TRMotor motor konusunda çalışıyorlar
#Tusaş
https://mobile.twitter.com/ogzhn_uyg




Doha'da TUSAÞ Genel Müdürü Temel kotil dünyadaki son gelişmeleri, insansız savaş uçaklarını ve  6'ncı nesil savaş uçaklarındakı gelişmeleri anlattı.


Hürkuş'a dünyadan talep çok

Hürkuşumuzun uluslararası satışları gerçekleşiyor. Buraya gelmeden önce birçok kontrat imzalandı. Burada da imzalayabiliriz. Atak helikopterlerimizin Filipinlere teslimatını gerçekleştirdik ve yakında başka ülkelere de satışımız olacak. TUSAÞ son yıllarda geçmişe göre çok daha farklı fuarlara katılıyor. Biz TUSAÞ olarak uçak parçası yapan bir şirketken, son 2-3 yılda özgün ürünlerini piyasaya çıkaran şirkete dönüştük. 1-2 sene sonra Milli Muharip uçağımız da umuyoruz buraya gelecek. Atak-2 helikopterimiz de gelecek. Yine 10 tonluk helikopterimiz Gökbey'in büyüğünü yapıyoruz; o da buraya gelecek.

Hürjet Türk havacılığının kırılma noktası!

Hürjet, Türk havacılık ve savunma sanayinin kırılma noktasıdır. Çünkü ses altı ve ses üstü olmak üzere iki farklı dünyadır. Siz subsonik uçarsanız, uçağınız daha çok stabil uçmaktadır. Tüm uçuş kontrolü daha basit olur. Ancak süpersoniğe çıktığınız zaman ve savaş uçağı ise ki Hürjet F-16'dan biraz daha küçük bir savaş uçağı dolayısıyla çok farklı bir yeni dünya ile karşı karşıya geliyorsunuz. Hürjet'i inşallah 1 sene sonra 18 Mart tarihinde gökyüzünde göreceğiz. Türkiye için Hürjet çok önemli. İlk defa bir süpersonik uçak uçuşunu gerçekleştireceğiz. Tabii bu Milli Muharip uçağının önünden giden bir proje. İkisi de süpersonik fakat arada farklar var. Hürjet, Milli Muharip Uçağımızın temelini oluşturacak. Biz TUSAÞ olarak her yıl 1200 mühendis işe alıyoruz ve bu mühendisler burada yetişiyorlar. Hepsi her yıl bir kademe yukarı çıkıyor ve son kadememiz Milli Muharip uçağımız.

Seramik kompozit ile motorda devrim yapabiliriz

Karbonun özel bir şekline grafin denir. Bu grafini dünya çapında üreten birkaç yerli firmamız bulunuyor. Bu maddeyi de biz kompozit malzemelerde kullanmaktayız. Yıllar önce bize grafin yapacağız deselerdi inanmamız çok zordu. Benim 80'li yıllarda yaptığım doktoram seramik-seramik kompozitler üzerineydi. Þu anda seramik-seramik kompozitten motor pali yapılmaya çalışılmaktadır. Biz de bu konu üzerinde çalışıyoruz. Seramik-seramik kompozitten tirbün palleri yaptığımız zaman eski motorların pabucu dama atılacak ve bir devrim yaşanacak. Dünya buraya doğru gidiyor.

Hürjet insansız savaş uçağı da olabilir

Hürjet'i tamamladıktan sonra kolay bir şekilde insansıza da çevirebiliriz. Ancak öncelikle insanlı yapmamız gerekiyor. Dolayısıyla önce 5. nesil uçaklarımızı yaptıktan sonra adım adım 6. nesil uçaklarımızı da yaparız. Önce Hürkuş'u daha sonra Hürjet'i yaptık. Bu iki uçağımız arasında mühendislik konusunda çok fazla fark var. Tabii müşterilerimiz Hürkuş ile uçtukları zaman uçağı jet zannedebiliyorlar çünkü 6-7 G'lere kadar çıkabiliyor. Hürjet'ten sonra Milli Muharip Uçağımızı yaptığımız zaman, Ruslar Su-57 ile ne yapıyorsa ve aynı şekilde Amerika F-22 ve F-35 ile ne yapıyorsa biz de onu yapacağız. 6. nesil savaş uçaklarımızı da yapacağız, ancak en önemli nokta eğitimli insan.

MMU'nun motoru yapacağız

Bir muharip uçak yapılırken 6 bin mühendisin, 5 yıl boyunca çalışması gerekiyorsa, bu süreyi 4 yıla indiremezsiniz. Ayrıca hem imalatta hem de tasarımda çok yeni teknolojiler var. Artık mühendislik çalışmaları bizim 80'li yıllarda gördüğümüz gibi değil. Yapay zekâ ile çok hızlı çalışmalar yapılmaktadır. Þu anda 50 bin çekirdekli makinamız geliyor. Eskiden olsa 4 çekirdekli bilgisayarı yan yana görsek şaşırırdık. Dolayısıyla dünya değişti. Artık motoru da, uçağı da, helikopteri de Türkiye olarak yaparız. Artık 'yapamayız' diye bir şey yok. MMU'nun motorunu da yapacağız. Tabii ki 35 bin pound thrust üreten ve 1400 derecelik yanma odası sıcaklığındaki motorun yapımı zaman alır. Çok çalışmaya devam etmeliyiz.
https://mobile.twitter.com/tur_def

Temel Kotil TEI ile TRMotor çalışıyor diyor, İsmail Demir Rolls Royce ile pürüzler giderildi diyor. Kimin eli kimin cebinde belli değil. Nasrettin Hoca'nın dediği gibi ciğer bursaysa kedi nerede? Kedi buradaysa ciğer nerede?

2 hafta önce RR haberi gündeme düştü, şimdi TEİ ve TRMotor diyorlar.

Anlaşma yapılmadığı için mi RR konusuna değinilmedi?

TEİ ve TRMotor'un projesine RR'de mi dahil olacak?

Yoksa RR işi yattı mı?

Bu açıklamaları bırakıp artık her şeyi resmiyete dökmenin vakti gelmedi mi? Her kafadan bir ses çıkıyor. Þuyken bu oluyor, buyken şuna dönüşüyor vs.

Bu iş Baykar'da olsaydı o uçak şimdi uçuyordu...