KAAN 5. Nesil Savaş Uçağı Projesi

Eski sovyet teknolojisini alıp elden geçirmek bize birşey katmaz mi?

Bati motorlari kadar iyi olmasa dahi, eğer bizim olacak ve ambargo tehditleri, üretim sınırlamalari, ihraç izinleri vs olmayacaksa değmez mi?

Işin sadece teknik kısmına yoğunlaşmak yanıltıcı olmaz mı?

Eski sovyet teknolojisini alıp elden geçirmek bize birşey katmaz mi?

Bati motorlari kadar iyi olmasa dahi, eğer bizim olacak ve ambargo tehditleri, üretim sınırlamalari, ihraç izinleri vs olmayacaksa değmez mi?

Işin sadece teknik kısmına yoğunlaşmak yanıltıcı olmaz mı?

Eski Sovyet teknolojisinden bir 5. nesil savaş uçağı motoru çıkarabilirmisiniz bence büyük bir soru işareti hocam. Çıkarmaya çalışsak bile bunu uçağa uygun bir hale getirmek epey bir zaman ve para isrefına yol açar kanaatindeyim. Ayrıca motorun stealh teknolojiye uygun olup olmayacağı, bakımı, idamesi, ömrü gibi başımızı bayağı ağrıtacak konular olacak. Sovyet-Rus motorlarının genelde uçuş ömürleri batılı muadillerine göre kısa kalıyor bu da bir sorun.

Fakat motor ambargosuna uğrarsak en kötü ihtimal bu motorlara mecbur kalacağız gibi görünüyor. Savaşta Batı ve ABD'den büyük bir silah ve para desteği alan Ukrayna ABD'nin ve Batının ileride motor konusunda ambargo uygulayabileceği bir ülkeyle işbirliği yaparsa bu ülkelerin baskılarına boyun eğip bizi yüz üstü bırakabilir. Bu İHA'lar için de geçerli.

Direkt alıp sovyet teknolojisini koyacak değiller, işbirliği diyor zaten. Yani, Tei'de de Batı teknolojisi var, harmanlanacak gibi bilgiler/teknolojiler.

Eski sovyet teknolojisini alıp elden geçirmek bize birşey katmaz mi?

Bati motorlari kadar iyi olmasa dahi, eğer bizim olacak ve ambargo tehditleri, üretim sınırlamalari, ihraç izinleri vs olmayacaksa değmez mi?

Işin sadece teknik kısmına yoğunlaşmak yanıltıcı olmaz mı?

Eski Sovyet teknolojisinden bir 5. nesil savaş uçağı motoru çıkarabilirmisiniz bence büyük bir soru işareti hocam. Çıkarmaya çalışsak bile bunu uçağa uygun bir hale getirmek epey bir zaman ve para isrefına yol açar kanaatindeyim. Ayrıca motorun stealh teknolojiye uygun olup olmayacağı, bakımı, idamesi, ömrü gibi başımızı bayağı ağrıtacak konular olacak. Sovyet-Rus motorlarının genelde uçuş ömürleri batılı muadillerine göre kısa kalıyor bu da bir sorun.

Fakat motor ambargosuna uğrarsak en kötü ihtimal bu motorlara mecbur kalacağız gibi görünüyor. Savaşta Batı ve ABD'den büyük bir silah ve para desteği alan Ukrayna ABD'nin ve Batının ileride motor konusunda ambargo uygulayabileceği bir ülkeyle işbirliği yaparsa bu ülkelerin baskılarına boyun eğip bizi yüz üstü bırakabilir. Bu İHA'lar için de geçerli.

Ukrayna konusuna katılıyorum çok bir bel bağladık motor konusunda...güvendiğimiz dağlara kar yağabilir...

Umarım sadece almıyor, bilgi birikimi, Türkiye de üretim,  teknoloji transferi, mühendislik desteği vs gibi şeyler de kazaniyoruzdur....

KAAN için motor işine girilecekse her anlamda (tasarım,üretim, hakları vs) bizim olmalı...

Eğer Rolls Royce gibi şart sureceklerse hiçbir anlamı kalmıyor..

İllaha motor tasarımında rol almaları gerekmez...Turbofan tecrübeleri var en azından bize "yağ pompası" tasarla dersin bu bile bir değer katar 35000 ibf motorumuz için...

Motorun ismi neymiş Ukraynalı olan

İvichenko progress'in

Al35000 bin mı😁

Arkadaşlar'ında belirrtiği sebeblerin başında üretim teknolojisi kullandığı alaşımlar ...

Bizim 5.nesil motordan beklediğimiz olan

Düşük ısıl iz
Düşük yakıt tüketimi
Arterburner'sız yüksek itki(süper seyir özelliği)
Düşük radar kesitli nozzle

Gibi teknolojileri Ukrayna ile elde edemeyiz fakat

Tei ve ivicenhko progress 90-100 kn(kilonewton)20-23 bin lb şeklinde  gerek hürjet gerek başka uçak projesinde kullanabilecek bir motor dizaynı yada projesi gerçekleştirebilir...

Tasarım ve dizayn Ukrayna üretim metod ve progressleri Türkiye Tei şeklinde ...

Bence bunu düşünmeliyiz ...

F22'deki F119 motoru 35000lbf art yakıcılı , 26000lbf kuru itki üretiyor.
Rusya'nın, Sovyetlerden kalma AL31 motorundan devşirdiği AL41 motorundan geliştirmeye çalıştığı İzdeliye-30 motoru 38600lbf art yakıcılı, 24300lbf kuru itki üretiyor.

F119, 2000 ylının motoru. Rus motoru ise hala geliştirimekte ve Rus motor teknolojisinin en ileri kademesi. Buna rağmen 20-25 yıllık ABD motorunun teknik olarak çok gerisinde.

Rusya, en azından Sovyet teknolojisini geliştirmeye çalışıyor.
Ukrayna ise Sovyetlerden kalan mirası hiç geliştirmemiş. O gün ne üretiyorsa hala aynısını üretmeye çalışıyor.

Ukrayna'nın jet motoru üretiminden sorumlu 2 firması var:
Motor Sich = TEİ karşılığı  (Üretim tesisi)
Ivchenko Progress = TRMotor karşılığı    (tasarım bürosu)

Biz tasarım bürosu ile ortaklık kuruyoruz??

Ukrayna hala katmanlı kristal dökümle üretilmiş türbin bıçakları kullanıyor.
Biz ise 3üncü nesil tek kristal dökümle üretilmiş türbin bıçağı kullanıyoruz.

Ukrayna, motor yanma odasında ve kompresörlerde konvansiyonel süper alaşımlar ve bireysel kompresör ve fan bıçakları kullanıyor.
Biz ise 3D eklemeli sistemle üretilmiş yanma odası ve Blisk fanlı kompresörler kullanıyoruz.

Benim bildiğim, TRMotor İvchenko Progress firmasından KAAN için APU tasarlamasını istemişti. Bunun dışında Ukrayna'nın bize ne katkısı olabilir anlamak zor.

Trmotor , KAAN için Apu üretmişti zaten...

bize katabilecekleri üretim sistemleri değil ama tasarım aşamalarında turbofanların kritik tasarım hatalarının nasıl ve nerde karşımıza çıkıp nasıl düzeltebileceğimizle ilgili verileri. ondan başka ne 3. nesil üretim tecrübesine sahipler nede 3d işleme proseslerine. şu an dünyada bu tarz işlerde kalite 1. lik ödülü almış bir firmayla ihaleye giriyorlar

bize katabilecekleri üretim sistemleri değil ama tasarım aşamalarında turbofanların kritik tasarım hatalarının nasıl ve nerde karşımıza çıkıp nasıl düzeltebileceğimizle ilgili verileri.

Orası aşikar; ama yine de anlamadığım bir şey var Selçuk Bey: TEİ TF6000 Turbofan Motorunun geliştirilmesi sürecinde, o verileri biz kendimiz de toplayabileceğiz. Neden ihtiyaç duyalım ki onlara, bize nasıl zaman kazandıracaklar?