KAAN 5. Nesil Savaş Uçağı Projesi

 Amerikan ambargosunun sebebinin ABD hükümeti değil ABD kongresi olduğunu nasıl düşünebiliyorsunuz hayret...

ABD ambargosunun nedeni Başkan , bakanlar ve ulusal güvenlik danışmanları yani ABD hukümetidir , ABD senatosunu bypass edip F-110 motoru alabilileceğini zannetmek biraz değil bayağı bir iyimserlik...

İstediğimiz kadar F-110 motoru verirler  tabi yerli motor projesini iptal edersek ....

Abd ambargosunun değnekçisinin kim olduğu önemli değil. Abd iç hukukuna uygun olarak etraflarından dolanmamız önemli.

Siz ilk filo teslimi için seçilen tarihin 2028 olmasını tesadüfi veya ilmî mi buluyorsunuz?  Testlerde kullanılacak ve o zamana kadar yapılacak 10-12 tane f-100 motorlu prototipi filo seklinde uçurup seçimden 2 ay evvel hava kuvvetlerine teslim edecekler. Olup olacağı o.. 

Yanılmıyorsam amerikan komgre onayına ihtiyaç duymayacak şekilde belli bir para miktarını geçmeden parça ve benzeri direk alım yapılabiliyor. Tam rakamı bilmesem de ; takribi ben diyeyim 20 siz deyin 50 milyon dolar kadar.. f-100 motorları f-16'lar sebebiyle bizim için direk alınabilir mamül kapsamında olabilir.  herhalde bu kongresiz  satış limiti 2028'e kadar 20 uçak için alınacak 40-50 motor için yeterli bir miktar ki bu konuda rahatlık görüyorum. Yerli motor hazır olana kadar komgreye takılmadan o kanaldan yürürüz diyor olabiliriz.

Ayrıca 2028'de seçim olacağını ve daha ilerisi için seçim  sonucunun etkili olacağını söylemek de yanlış olmaz.

https://crsreports.congress.gov/product/pdf/RL/RL31675/51#:~:text=Commercially%20licensed%20arms%20sales%20also,36(c)%20AECA).

Burada, Askeri konuda 14 milyon doların üzerindeki ekipman için ya da 50milyon doların üzerindeki malzeme veya tasarım servisi ücreti için veya 200milyon doların üzerindeki tasarım ve inşa servisi için kongre onayı gerekir diyor.
Eğer jet motoru ekipman kategorisi ise; tanesi 4.5 milyon dolardan 4 adet F110 18 milyon dolar eder.
Eğer jet motoru askeri malzeme ise; 11 motor 50 milyon dolar eder.

İlk alınan 5 motor, 10 motorluk siparişin ilk partisiydi. Bu da 50 milyonluk limiti işaret ediyor.

Bence ABD kendi ayağına kurşun sıkıyor. Uzun zamandır bu bölgedeki en güçlü müttefikine düşman gibi davranıyor. Bunu parasının dahi ödendiği slah sistemleri da dahil olmak üzere pek çok kalemin temininde sıkıntı yaratarak yapıyor. Büyük bir pazarı kaybettiğinin farkına varamayacak kadar aptallar tarafından yönetilen bir süpergüç!

Tilki İngilizler bu durumu kendileri için fırsata dönüştürmek istiyor olabilirler. Pek çok arkadaşımız gibi motor konusunda İngilizlerle şartları fazla zorlamadan yol almamız gerektiğini düşünüyorum. Çok daha önce de bu konuda ve ortak projelere katılım konusunda rol almamız gerektiğini dile getirmiştim. Motor konusunda, zaten kendi motorumuzu yapacağız, bu nedenle gerek yok diyen arkadaşlar olmuştu. Aslında gerek var. Hem uzun zamandır gerek var. Eğer o zaman doğru adımlar atmış olsaydık şimdi motor konusunda sıkıntımız olmayabilirdi. Kendi motorumuzu da daha sağlam adımlarla geliştirebilirdik. Þimdi çoğunluk bunun farkına varmaya başladı. O zaman da dediğim gibi, biz kendi motorumuzu yapmaya devam edelim. Ama onu yapana kadar geçen süre için bulabilirsek hazır motor alalım veya ortak üretelim. Her ikisine kaynak ayıramayız diyenler olacak yine. Desinler. Umurumda bile değil artık!

Arkadaşlar bu motor ve rr nın ilk parti uçaklar daha doğrusu Kaan uçağının ilk parti uçakları için motor temini konusunda şöyle bir sıkıntı yok mu? Daha doğrusu konuyu bu boyutuyla hiç tartışmadık daha doğrusu işin bu boyutunu konuşmadık.

Biz hep Rr ve teklifinden bahsederken  hep siyasileri ve şirket yöneticilerini ele alıyoruz bürokratlardan bahsederken

Peki ya kuvvet? Kuvvetteki komutanlar yani askeri bürokratlar sonuçta bu mmu tasarım ofisinde askerlerde var.yani Askeri bürokratlar.

Lafı şuraya getircem ve konuyu baglıyacağım

Biz hep sivil bürokratları eleştiriyorum suçlayabiliyoruz yada bizi nasıl çaresiz bıraktıklarından dem vuruyoruz.

Peki tercihlerimiz ne f110 ge129 ve f404 yani amerikan motorları halbuki bu istek ve işyerleri belirleyen askerler aynı şekil hava kuvvetleri Amerikan mensiei ürünleri kullanıyor seviyor ve açıkçası Amerikan ürünlerine aşıklar.

Lafı getireceğim nokta biz rr konusunda heps sivil bürokratlardan dem vururken aslında elimizi ve kolumuzu bağlayan hatta bizi çözümsüzlüğe götüren askeri bürokratlar olabilir bunu düşünelim çünkü kullanıcı makam bunlar, belirli alışkanlıkları olan onlar.

Çünkü arkadaşların ve saygı değer forum üyelerinin dediği gibi

İki teklif vardı
Eurojet ve rr

Eurojet ihtiyacı karsılamayordu ve yarı yolda kalabilirdik.

Rr ise sn. Yaşar'ın belirttiği gibi Türkiye de üretilen ve fikri mülkiyet hakları(ıp) kale ve rr ortaklınğında olan motor önerdi biz ise trmotor ve katar ortaklığını öne sürüp bu işi baltaladık .

Forum üyeleri ne düşünür?

Yanılmıyorsam, bahsetmiştim sanki, hakeza forumdaşlarımızda sıklıkla konuya parmak basmakta...

Bizim çeşitçe çok sanayi ürününün üretimini memlekete getirmemizin, bir takım yararları olacaktır, tabi programlar iyi yönetilmeli.

Bakınız, memleketin üretmiş olduğu F-35 orta gövde ve diğer parçaları bir türlü regüler bir şekilde üretimini organize edebilmiş değilller.
Ne tuttarlı üretim nede kalite bazında sonuç yeterli değil...

Konunun artısına bakarsak;
Memleket bu yeteğini otomobil olsun, ticari araç, F-35 olsun sıklıkla göstermiş bir ülkedir.
BOSCH bujileri vs saymakla bitmez; memlekette tutarlı üretim, kalite ve fiyat performans yeteneği mevcut.
O zaman ticari ürünlerin üretimini özellikle pahalı üretim devletlerinden memlekete kaydırabilmek hem üreticiye Örneğin BAE, RR vs hemde son kullanıcıya kazan kazan opsiyonu getirecektir.
(hem denilmiyormu Eurofighter pahalı bir uçak, getir üretimi hiç değil motorunun üretimini vs memlekete düşsün fiyatı)

Burada memleketin avantajlarına gelirsek;
* Beyaz ve Mavi yakalı ve nitelikli işci sınıfına istihtam devamlılığı sağlanmış olacak...

* Memlekete gelen teknolojik üretimle dünya ana akım teklonojisinden kopmayacak, özgünleşmenin perde arkasında kalan teknolojik soyutlanma tuzağına düşülmemiş olacak, ve güncel gelişmelerden üçünkü taraf sanayiler dahi haberdar olacak ve pratik yararlanacak.

* Teknolojik özgünleşmenin soyutlanma tuzağının en büyük dez avantajı tek kanalının isterlerine gönülsüzde olsa, mahkum olunur. Bunu önüne geçilme şansı olur...

    Örnek 1: Bayraktar gelene kadar yıllarca ANKA uçmasını bekledik mecburduk tek opsiyondu çünkü, Bayraktar bir çıktı ortaya dinamizim arttı, ANKA bile yürüdü ve evrimleşti...

    Örnek 2: TF35000 ya istenilen değerleri karşılayamazsa veya istenilen sürede hazır olamazsa!!! Alternatif yoksa ne olacak?

    Örnek 3: Korelilerin soru işaretli motorunu yürüyen aksamını memleketin cengaverleri biz çözeriz o problemi sizinle demeseydi,
Altay 2028 e mi gidecekti BATU'nun bugünkü program gereği, piyasayı kaptırma olasılığının kalktığı norm da 0 tarih 2028, 2032 olurdu diye düşünüyorum, sizce?

Hiç değil yukarıdaki nedenlerle en azından iç dinamiklerin dinamizimini yitirmemesi için bile çeşitliliği korumakta fayda var.
Bu sayede onlarca artı değer sayebileccekken en azında sahaya sürebilecek ürünümüz olur elimizde...

Artık F-16 nın dönemi geçti alırsak yanlışmı yaparız diyen toplumların içersinde F-16 bile alamayan bir memeleketiz.
Soyutlanma tuzağının bir neticesi daha, sahada günün şartlarını dengeleyecek ürünümüzün kalmama ihtimali çok yüksek...

Konu uzun;  sırf o nedenle RR memlekete gelmeli ev alternatif kayanak olmalı, hiç değil zaman faktöründen kazanç sağlanılacaktır.

Birazda mizah yapayım;
Sanki GE, RR gelirse küserim mesajlarımı veriyor bilemiyorum. Bir nevi mecbur bırakmamı, ne!!!

Bu savunma sanayi şirketleri resmi olsun özel olsun ; sürekli teslim tarihlerini geciktiriyorlar ama yine de ısrarla şu tarihte teslim edeceğiz diyorlar sonra da bizden laf yiyorlar...
Bunlara bir ceza vermek lazım teslim tarihini her uzattıklarında...

Bu savunma sanayi şirketleri resmi olsun özel olsun ; sürekli teslim tarihlerini geciktiriyorlar ama yine de ısrarla şu tarihte teslim edeceğiz diyorlar sonra da bizden laf yiyorlar...
Bunlara bir ceza vermek lazım teslim tarihini her uzattıklarında...

Kontrata yapıp uygulasinlar cezai yaptirimlari, tutan mı var

Her kontratta vardır bir çeşit termin ve cezai müeyyide. Ama onun yanında mutlaka vardır bir, "dış etkenler nedeniyle olan gecikmeler" muafiyet maddesi.
ABD veya AB ülkesi bir ara ürüne ambargo koyduysa, ya da bilinçli geç termin veriyorsa, Türk üreticinin de eli kolu bağlanıyordur.

TF6000'de olduğu gibi.

Biz buradan ahkam kesiyoruz kızıyoruz. Ama acaba T70 helikopterleri neden gecikti ve lisans süresi içinde istenilen adet üretilmedi?

Ama acaba T700'ler neden gecikti ve lisans süresi içinde istenilen adet üretilmedi?

Yok, muhtemelen ondan değil. TEİ büyük olasılıkla 38 adet T70 helikopterine yetecek kadar, yani yaklaşık 84 adet T-700 motorunu üretip teslim etmiştir. T70'lerin kalan adetleri için lisans çıkıp çıkmayacağı belli olmadığından, şu aşamada daha fazla T-700 motoru üretmeye gerek görmemiştir.