KAAN 5. Nesil Savaş Uçağı Projesi

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) Uçak Daire Başkanı Abdurrahman Þeref Can:'Milli Muharip Uçağı, 2027'de gökyüzünde olacak"

http://www.kokpit.aero/2027-de-gokyuzunde-olacak

Ya arkadaş Bakın uçağın ne zaman ilk uçuşunu yapacagına imalatcı firma karar verir yani Tusaş. Tabi bu kararda devletin yetkili mercileride bilgilendirilir. Yani olayın akışı , olması gerekeni budur. Lakin gel gelelim bizimkilerin bir dediği diğerini tutmuyor. uçak hakkında konuşan herkes bir önceki konuşanın verdiği tarihi yalanlamaktan öteye gitmiyor. Bu uçak 2025te ilk uçuşunu yapacaktı. Sonra 2026 oldu. geçen günlerde İngiltere ile MMU projesini hızlandırma görüşmeleri oldu ve bugün ilk uçuş 2027 deniliyor. Yahu projeyi hızlandırmadan önce daha erkendi sanki... Þimdi diceksiniz tarih önemli değil önemli olan ucagın yapılması. Katılıyorum lakin bu tür tarihler -ki ilk tarihle son tarih arasında 2 yıl var insanlardaki güveni biraz sarsıyor. Þimdi 2020ye girmeden 2027 diyorsunuz. Yahu daha bundan 1 ay önce temel Kotil 2028de ilk uçağı teslim etcez diyordu ne değişti ? 1 ayda 2 yıl gecikme yaşıycak ne yaşandı tusaşta ? İnanmayalım mı söylediklerinize yani amacınız nedir )

Son 1 yıldır biraz dikkatli bakın. Bizim gibi savunma sanayi meraklılarının dahi isim olarak tanımadığı (hep ürün sonuç odaklı bakış açısıve kurum odaklı bakış açsı) kurum başkanlarından açıklamalar geliyor ardı ardına bunun 2 sebebi olduğunu düşünüyorum.

1. Buraya atananlar ya bu pozisyonları yükselme tahtası olarak görüyor veya kişisel tanınırlıklarını artırmak için açıklamada bulunuyor.

2. Kurum kültürü eriyor ve bunun sonucunda yöneticilerin  kendini anlatabilmesi için bu tip açıklamalar normal görülüyor.

Mesela SAGE başkanı kim diye bakmazdık.

http://www.kokpit.aero/mmu-yerli-motor-osman-dur-anlatiyor
  MMU nun yerli motoru 2026 da çalışacakmış.Kokpit Aerodan Tolga Özbekin röportajında TRMotor genel müdürü Dr Osman Dur böyle demiş.Bu hedef gerçekçi mi bilemedim.6-7 yılda 5.nesil bir jet motoru tasarlayıp üretmek kolay iş değil...

http://www.kokpit.aero/mmu-yerli-motor-osman-dur-anlatiyor
  MMU nun yerli motoru 2026 da çalışacakmış.Kokpit Aerodan Tolga Özbekin röportajında TRMotor genel müdürü Dr Osman Dur böyle demiş.Bu hedef gerçekçi mi bilemedim.6-7 yılda 5.nesil bir jet motoru tasarlayıp üretmek kolay iş değil...

Çok iyi bir tahmin lakin savaş uçağı motoru bizim gibi ülkelerin başlayıp 7-8 yılda başarıyla bitirebilme garantisi olan bir teknoloji değil. Biz hep motoru yapmayı konuşuyoruz lakin birde bunun sonraki evresi var. Ortaya öyle bir motor çıkarki Allah korusun , şeytan kulagına kurşun 10 yıl o sorunu çözmeye uğraşırsın. Bakın Çin motoru yaptı ama seri üretimde kalite sorunu yaşamaya başladı. Çinden bahsediyoruz yani parasıyla istediği bilgiyi teknolojiyi anında bulabilen ülkeden...Ben kesinlikle ama kesinlikle yabancı bir ortakla yapılmasından yanayım. Hem süre azalır , hem mühendisleriniz yabancı tecrübeli mühendislerin bilgilerinden faydalanır (buna teknoloji transferi denir) hemde mevzu bahis yabancı ortagın marka ismiyle motorunuza olan bakış açısı değişir. MMU dünyanın en güzel uçağı olabilir ama motoru alıcı ülkelere güven vermiyorsa satamazsınız. Kendi pilotun bile "acaba" der...Adam uçağa 100+ milyon dolar verecekse güven ve kalite bekler. Biz o güveni şuan sağlayamayız çünki hayatımızda motor yapmamışız birden savaş ucagı motou yaptım diye çıkarsan insanlar "bi dakika" der.... O yüzden kesinlikle ama kesinlkle yabancı küresel bir ortak şart.

Ben yorum yaparken yetkililerin bilgilerine dayanarak 2025' MMU yabancı motorla bile olsa uçacak dedim...

Ben ; kaynak aldığım yetkiliden önceki yetkilinin demecine güvenerek bir tarih verseydim "Þu anda MMU uçağımızın Yunan jetleri ile it dalaşı yapması gerekirdi...

Ben yorum yaparken yetkililerin bilgilerine dayanarak 2025' MMU yabancı motorla bile olsa uçacak dedim...

Ben ; kaynak aldığım yetkiliden önceki yetkilinin demecine güvenerek bir tarih verseydim "Þu anda MMU uçağımızın Yunan jetleri ile it dalaşı yapması gerekirdi...

   Önce 2023 de uçacak dendi sonra 25 dendi şimdi de 27 deniyor.Þimdiden 4 yıl sarkmış durumda.Bazen fazla uçuyoruz gibime geliyor.Bu uçağın tam anlamıyla operasyonel olması 2035 den aşağı olmayacaktır

Ben yorum yaparken yetkililerin bilgilerine dayanarak 2025' MMU yabancı motorla bile olsa uçacak dedim...

Ben ; kaynak aldığım yetkiliden önceki yetkilinin demecine güvenerek bir tarih verseydim "Þu anda MMU uçağımızın Yunan jetleri ile it dalaşı yapması gerekirdi...

   Önce 2023 de uçacak dendi sonra 25 dendi şimdi de 27 deniyor.Þimdiden 4 yıl sarkmış durumda.Bazen fazla uçuyoruz gibime geliyor.Bu uçağın tam anlamıyla operasyonel olması 2035 den aşağı olmayacaktır

operasyonel olması demişsiniz ben seri üretime bile gireceğini düşünmüyorum o tarihlerde çünki savaş uçağının ilk uçuşu bazı kesimlerce uçak hazır demekmiş gibi algılanıyor. Aslında belki en zor kısmı o zaman başlıyor. Uçağın testlerde neler göstereceği muamma. Bakın Ruslar Su57 kaç yılında uçurdu ama hala seri üretime sokamadı. Ruslardan bahsediyoruz -ki bana göre Rusların 4. nesil uçakları Amerikalılardan daha iyi buna rağmen sıkıntı yaşayabiliyolar. Sıkıntılar bu gibi projelerde olacaktır ,geliştirme aşamasında sıkıntılar olmalıdırda... Eğer herşey mükemmelse orda sıkıntı vardır. Problemler olacakki çöze çöze öğrencez. 2027de ilk uçuşunu yapacak bir uçak 2030dan önce seri üretime giremez. 2033-34 belki.. Bunun operasyonel olmasıda 36-37yi bulur. Bu işler bu kadar basit olsa gelişmiş ülkeler çekirdek  gibi uçak üretiyor olurdu.

TUSAÞ (@Tusas_TR) ve TÜBİTAK BİLGEM (@TBilgem), Milli Muharip Uçak için bir araya geldi
Yakın alan test tesisi için sözleşme imzalandı.
@SSDergilik @TUSAS_EN

Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, Türkiye gazetesine konustu
HELİKOPTER MOTORU SIRADA

Birkaç çeşit motor?

İHA, seyir füzesi, helikopter, jet motoru gibi motorlar üzerinde çalışıyoruz. inşallah bir yerde bunlar meyvesini verecek. Malum, İHA motorlarını takmaya başladık. Helikopter motoru sırada, geliyor.

O zaman öncelikli olarak Millî Muharip Uçağı'nı uçurma yönüne odaklanmışınız diyebilir miyiz?

Evet, evet aynen öyle.

Mesela hep tarih soruyorlar ya, siz de hızlı yol almayı seven birisiniz. 2023 tarihini bazen spekülasyon yapıyorlar. Uçağımızı biz 2023'te hangardan çıkarırız. Sonrasında test edeceksiniz, yerde test yapacaksınız, radar testi yapacaksınız vs. birçok testi var. O testlerle beraber normalde uçuşu 2026 ama biz 2025'e çekmeye çalışıyoruz. Geçen yine benden alınmış bir deyim söylendi. '2028'de falan Hava Kuvvetlerine teslim ederiz, hizmete hazır...' Onu şu şekilde anlamak gerekiyor; Prototip uçar, bir filo yaparsınız ancak onu teslim edersiniz. 2028-2029'da teslim ederiz, planımız o şekilde yani.

Motor yerli, diğer sistemler yerli...

Motor ilk başta yerli olmayacak. 2023 tarihindeki ilk motorumuz yerli olmayacak. Onu beklemiyoruz. Onda kalifikasyon süreci var çünkü. İki tip yabancı motor var. Onları prototipte kullanacağız. Þu andaki planımızda. Ondan sonra yerli motorumuzu bekliyoruz. İki tipi de şu anda tasarımda kullanmaya çalışıyoruz.

Kendimiz motor geliştiriyoruz Eskişehir'de galiba, helikopter motorunu yaptığımız gibi MMU için değil mi?

MMU için TRMotor diye ayrı bir yapı kurduk. Onu yavaş yavaş harekete geçiriyoruz.

MMU'nun ilk parçası ortaya çıkıyor.

Tusaş Gm Temel Kotil C4defence yaptığı açıklamada ; Hava alıklarını kesmeye başladık, ilk hava alıklarını yapıyoruz. Bunların Tübitak Bilgemde elektromanyetik yansımalarına başladık. Fiziksel olarakta elimizi dokundurduk işe.

Yukarıdaki ilk yerli otomobil olarak tanıtılan araç. Aşağıdaki de yeni tanıtılan araç!



Nereden Nereye...

Peki TF-X de zaman içerisinde aşağıdaki gibi bambaşka bir şekile evrilebilir mi? 


Gerçi işi yapan TAİ ve çok tecrübeli ve kesinlikle eline yüzüne bulaştırmayacaktır.