KAAN 5. Nesil Savaş Uçağı Projesi

Biz hep MMU için F-110 motorlardan kaynaklı bir stealth eksikliği öngörüyoruz.
Tamam biz de stealth için önemli bir unsur olan süpercruise yetenkli bir motor yok , hele prototiplerde bu özelliğin kesinlikle olmayacağı açıklandı.
Peki stealth özellik için gerekli diğer şartlara sahip miyiz? Mesela stealth özellikli gövde maddemiz-boyamız ya da her ne alaşım ise bunu yapabilecek miyiz?
Herkes de şu hava var ;" Mmu için tasarım ve gövdemiz harika stealth özellikte,biz süpercruise motor alırsak bu iş tamam"
Sizler gövde kaplama ve tasarım hakkında stealth uçak konusunda tamam olduğumuzu düşünüyor musunuz? Nelerimiz eksik? Gövde maddesi için ne yatırımları yapıldı-yapılmalı?

Sn serkan1976,
Super-cruise özelliği motor gücüyle orantılı. Çok güçlü motorla "afterburner" kullanmadan 1.8 mach hiza ulaşıyor hem f22 hem de SU57.
Bizim uçak ise şu anki hali ile maximum hız olarak 1.8 mach hızlı. O koca gövdeyi ve ağırlığı 2 x 29000lbf lik motorlar super-cruise hızına nasıl ulaştıracak? Prototipte bu olmayacak demektir.
F35 de çok güçlü motor var ama super-cruise yok. Çok güçlü tek bir motor ama uçak o kadar fazla yük taşıyorki ancak yeterli.
F35 (fuselage) kompozit gövdesini yapan Tusaş, bu uçakta kullanılan RAM boya ve "stealth" geometrisi konusunda bayağı tecrübeli. Bizim SOM füzesi de "stealth" yapıda. Sonra British Aerospace mühendisleri f35 uçaklarının tasarım ve üretim hattında çalışmış insanlar. Onlardan bilgi alıyoruz.

Aslında bütün bu Stealth MMU projesini konuşurken çok rahatız fakat birçok sorun hala önümüzde duruyor...

1-  F-22  uçağı, projesi olsun, birim fiyatı olsun çok yüksek seviyedeydi. Ayrıca bakım masrafları da öyle. ABD gibi bir ülke bile bunun altından kalkamadı. Bu yüzden uçak sınırlı sayıda üretilebildi ve proje de rafa  kalktı.

2-  F-35 savaş uçağı F-22'den daha düşük özelliklere sahip ve uluslararası bir proje olarak başladı. Yıllar geçmesine rağmen uçaktaki birçok sorun hala düzeltilemedi. Hatta uçağı şu anda kullanan ülke orduları uçağın harbe hazırlık seviyesinin düşük olmasından şikayet etmelerine rağmen bu hep hasır altı edildi.

3- ABD ve projedeki ülkeler bile F-35 projesindeki sorunlarla baş edemezken hatta bizim daha önce doğru dürüst turboprop uçak yapma tecrübemiz bile yokken ( F-16 konusunu ayrı tutuyorum biz sadece montaj yaptık) biz direk Stealth uçak yapma projesine giriştik...

4- Motor konusu zaten en çok can sıkan konu halinde şu an. S-400 meselesi yüzünden ABD hala bizi tehdit etmeye devam ediyor ve yaptırımları en üst düzeyde tutacağını söylüyor.

5- Uçağın ilk prototipinin 2025'de havalanacağı yetkili ağızlardan söylenmeye devam ediliyor fakat bence bu çok iyimser bir tahmin.

6- Þimdide bu koronavirüs belası çıktı başımıza, ekonomide bizi ileride nelerin beklediği belli değil hatta çok büyük bir kriz kapımızda bile olabilir. Pek çok ülke şimdiden savunma harcamalarını ve bütçelerini bu virüs belası yüzünden kısma kararı alıyor ya da almak üzere.

Yazdıklarımda yanlışım varsa düzeltin bende iyimser olmak istiyorum  fakat gerçekler bunlar bakalım ileride ne gibi gelişmeler  olacak hep birlikte göreceğiz.

Aslında bütün bu Stealth MMU projesini konuşurken çok rahatız fakat birçok sorun hala önümüzde duruyor...

1-  F-22  uçağı, projesi olsun, birim fiyatı olsun çok yüksek seviyedeydi. Ayrıca bakım masrafları da öyle. ABD gibi bir ülke bile bunun altından kalkamadı. Bu yüzden uçak sınırlı sayıda üretilebildi ve proje de rafa  kalktı.

2-  F-35 savaş uçağı F-22'den daha düşük özelliklere sahip ve uluslararası bir proje olarak başladı. Yıllar geçmesine rağmen uçaktaki birçok sorun hala düzeltilemedi. Hatta uçağı şu anda kullanan ülke orduları uçağın harbe hazırlık seviyesinin düşük olmasından şikayet etmelerine rağmen bu hep hasır altı edildi.

3- ABD ve projedeki ülkeler bile F-35 projesindeki sorunlarla baş edemezken hatta bizim daha önce doğru dürüst turboprop uçak yapma tecrübemiz bile yokken ( F-16 konusunu ayrı tutuyorum biz sadece montaj yaptık) biz direk Stealth uçak yapma projesine giriştik...

4- Motor konusu zaten en çok can sıkan konu halinde şu an. S-400 meselesi yüzünden ABD hala bizi tehdit etmeye devam ediyor ve yaptırımları en üst düzeyde tutacağını söylüyor.

5- Uçağın ilk prototipinin 2025'de havalanacağı yetkili ağızlardan söylenmeye devam ediliyor fakat bence bu çok iyimser bir tahmin.

6- Þimdide bu koronavirüs belası çıktı başımıza, ekonomide bizi ileride nelerin beklediği belli değil hatta çok büyük bir kriz kapımızda bile olabilir. Pek çok ülke şimdiden savunma harcamalarını ve bütçelerini bu virüs belası yüzünden kısma kararı alıyor ya da almak üzere.

Yazdıklarımda yanlışım varsa düzeltin bende iyimser olmak istiyorum  fakat gerçekler bunlar bakalım ileride ne gibi gelişmeler  olacak hep birlikte göreceğiz.

Sn fırtına06,
Doğru noktalara parmak basmışsınız.
1. F22 1981 de masaya konuyor. 1995 te ilk uçak yapılıyor 1996 da ilk uçuşu. 2030 + yılının uçağını adamlar 1996 da uçurmuşlar. Þu an 2020'deyiz hala bu uçağın eline su dökecek uçak yok. Eeee tabiiki pahalı olur. 35 yıl ilerisinin uçağını yapıyorsanız önünüze çıkan handikapları atlamanız çok masraflı olur.
2. F35 de 80'li yılların sonu 90'lı yılların başında masaya yatırılıp 2006 da ilk uçuşunu yapan bir uçak. F22 de başlarına geleni tüm dünyaya dağıtmaya çalıştı ABD bu uçakla. Ana düşünce Harrier lerin süpersonik olanını yapmaktı. Ama evdeki pazarlık çarşıya uymadı.
3. F35 uçağının ortak üreticisi olunca bu iş kotarabileceğimizi düşünen birkaç sivri zekalının başlattığı proje MMU. İşin öyle olmadığının farkına varınca da BAE Sytems'e esir oldular.
4. Uçak motorun üzerine tasarlanır. Ama biz motoru uçağa uyduruyoruz şimdi. Olabilir. Ruslarda , Koreliler'de , Japon'larda aynı yolu uyguluyorlar. Ama güvendikleri motor üreticileri var. Biz, bize motor yapacak firmayı dışladık. (RR)
5. Kotil, "CB 2025 dedi olacak" diyor. Ama o zamana CB koltuğunda kim olur? Kendisi 2026 demişti bir ara!
6. Ekonomisi düzgün bir ülke olsak. Bu Corona illetinden kurtulduğumuzda daha iyi pozisyonlara gelebilirdik. Ama o kadar dışa bağımlı ve kırılgan bir ekonomimiz var ki bu salgın sonunda bence çok daha zor durumlara düşeceğiz.
7. Bu da benden; iyimser olmaya çalışın. Hayat kısa!!

Serkan hocam, yaş kemale yaklaştıkça, birde kemoterapi fabrika ayarları bozuluyor tabi, oluyor böyle cızırtılar, idare edin lütfen. Saygılar.

Arkadaşlar, manevra sadece dog fight için değil, radar kilidi kırmak için, füzelerden kaçmak için v.s lazım.

Meselâ, f22 de füzeden kaçmak için uçak aşırı g çekiyormuş. Tabi bu sırada pilot bayılıyor. Uçak önceden planlanan rotoya yöneliyormuş. Daha sonra maskeden pilota ayıltıcı gaz veriyormuş sistem. Pilot ayıldıktan sonra kontrolü alıp uçuşa devam ediyormuş. İşde burada mavevra lazım. O meşhur videoda ki f18-hss füzesi sahnesini hatırlayın.

Artık bu kadar sealth uçağın olacağı bi dünyada, sealth uçakları için dog fight (it dalaşı) olmaz diyebilirmiyiz? Bence hayır. Çünkü her iki uçak da sealth özellik varsa muhtemel birbirlerini yakın mesafeden farkedecekler ve bu da işi it dalaşına sürükleyebilir. Birde füzesi biten bi hava üstünlük uçaağı mecbur kavgayı uçak topu ile it dalaşına sürüklemek zorunda kalacaktır diye düşünüyorum.

Mmu olmuşken en iyisi olsun istiyoruz haklı olarak. Ayrıca rabipleride var piyasada, bunlardan ilerde olsunda istiyoruz haklı olarak. İnşAllah tai güzel bi uçak çıkaracak diye umuyoruz.

Kompozitler(karma malzemeler); metal, seramik ve polimerlerden iki ya da daha fazla malzemenin bir araya getirilmesi ile oluşan malzemelerdir. TUSAÞ da kompozit tesisi kuruyor...

F-35 uçağın en karmaşık yapısal bölümlerinden birisi olan "F-35A Orta Gövde" ABD dışında tek kaynak olarak TUSAÞ tarafından üretilmektedir.

Bunun yanısıra "F-35 A/B/C Kompozit Komponentler, F-35A Metalik Alt Gövdeler, F-35A Hava Alığı, F-35 A/B/C Hava-Yer Harici Yük Taşıyıcı-Pylon" dünyada tek veya sayılı kaynaktan birisi olarak yine TUSAÞ tarafından üretilmektedir.

JSF/F-35 Programı kapsamında faaliyet gösterilen iş paketleri ile TUSAÞ tarafından kazanılan kabiliyetlerden bazıları şu şekildedir;

Yüksek Hassasiyetli, Üstün Teknoloji Kompozit Komponent Üretimi,
Sofistike Yapılar İçin Robotik Fiber Serme,
Yüksek Hassasiyetli Robotik Kaplama,
Yüksek Seviyeli Dijital Entegrasyon,
Robotik İşleme, Delme, Kesme,
Yüksek Kalite Standartları Uygulamaları


Sormak istediğim şuydu;

TUSAÞ bu gövde  ve yüzey parçalarını üretirken bu parçaları sıfırdan , ülkemizdeki hammadden alıp mı üretiyor yoksa ABD'den gelen parçaların montajı mı yapılıyor? Yani biz sıfırdan Stealth uçağın gövde içi ve yüzey tüm malzemelerini üretebiliyor veya üretebilecek durumda mıyız?

ABD ; bizi F-35 parça üretim tedarik zincirinden çıkardı.Biz şimdi istesek bu parçalarla aynı-benzer parçaları kendimiz sıfırdan  ,ABD yardımı olmadan üretebiliyor muyuz?

RAM boya konusuna hiç girmiyorum...

Serkan hocam, yaş kemale yaklaştıkça, birde kemoterapi fabrika ayarları bozuluyor tabi, oluyor böyle cızırtılar, idare edin lütfen. Saygılar.

Arkadaşlar, manevra sadece dog fight için değil, radar kilidi kırmak için, füzelerden kaçmak için v.s lazım.

Meselâ, f22 de füzeden kaçmak için uçak aşırı g çekiyormuş. Tabi bu sırada pilot bayılıyor. Uçak önceden planlanan rotoya yöneliyormuş. Daha sonra maskeden pilota ayıltıcı gaz veriyormuş sistem. Pilot ayıldıktan sonra kontrolü alıp uçuşa devam ediyormuş. İşde burada mavevra lazım. O meşhur videoda ki f18-hss füzesi sahnesini hatırlayın.

Artık bu kadar sealth uçağın olacağı bi dünyada, sealth uçakları için dog fight (it dalaşı) olmaz diyebilirmiyiz? Bence hayır. Çünkü her iki uçak da sealth özellik varsa muhtemel birbirlerini yakın mesafeden farkedecekler ve bu da işi it dalaşına sürükleyebilir. Birde füzesi biten bi hava üstünlük uçaağı mecbur kavgayı uçak topu ile it dalaşına sürüklemek zorunda kalacaktır diye düşünüyorum.

Mmu olmuşken en iyisi olsun istiyoruz haklı olarak. Ayrıca rabipleride var piyasada, bunlardan ilerde olsunda istiyoruz haklı olarak. İnşAllah tai güzel bi uçak çıkaracak diye umuyoruz.

Sn Alpars,
Modern savaş jetlerinin füzelerden kaçma manevralarını "it-dalaşı" ile karıştırmayın ltf.  Aynı şey değil. Bunlar yüksek g çekim ile aşağı dönüşlü manevralar. İt dalaşı konusunda zayıf f35 uçaği da 9+g dönüş yaparak bu gibi kaçış manevralarını yapar. Pilotunu da bayıltacak noktaya getirebilir. Sinema filmlerinde seyrettiklerinizle hakiki amraam-c7 füze atışını karıştırmayın.
Bakın bir pilot neler diyor:
https://www.huffpost.com/entry/how-long-can-a-missile-fo_b_4117519

F35 gibi etrafındaki durumdan en yüksek seviyede haberdar olan uçakların it dalaşına girmesine gerek yok. ABD li uzmanlar da bunu söylüyor. Uçağı ona göre tasarlamışlar. Ama bu kendisine atılan füzeden kaçamaz değil. Ya da füzeden kaçmak için su 57 den daha kötü dönüşü var değil.

....birde kemoterapi fabrika ayarları bozuluyor tabi...

Özele gelir misin?

( F-16 konusunu ayrı tutuyorum biz sadece montaj yaptık) biz direk Stealth uçak yapma projesine giriştik...

Biz F-16'nın sadece montajını yapmadık. Pek çok parçasını ürettik! Üretim konusunda sadece F-16 değil, askeri ve sivil alanda uçaklar ve helikoptlere parça üretimi de gerçekleştirdik. Gerçekleştirmeye de devam edyoruz.

( F-16 konusunu ayrı tutuyorum biz sadece montaj yaptık) biz direk Stealth uçak yapma projesine giriştik...

Biz F-16'nın sadece montajını yapmadık. Pek çok parçasını ürettik! Üretim konusunda sadece F-16 değil, askeri ve sivil alanda uçaklar ve helikoptlere parça üretimi de gerçekleştirdik. Gerçekleştirmeye de devam edyoruz.

Hocam bu kadarını bende biliyorum F-16 bazı parçalarını ürettik hatta şu anda F-35'ten tutunda A-400M'ye kadar parça üretimi yapıyoruz. Bir uçağı kendin sıfırdan üretmekle, dışarıdan aldığın uçağın üretimini yapan ülkeden aldığın izinle, bilgilerle ve hatta bazı hammaddelerini dışarıdan alarak  parça üretmek arasında çok fark var, benim tecrübe ile anlatmak istediğim buydu.

Tercübe Hürjet olacak inş.