KAAN 5. Nesil Savaş Uçağı Projesi

Osman Dur'u tanıyan var mı?
Türksat , Bmc motor müdürü iken Tr motor müdürü olmuş...
2029'da motorumuz hazır diyor...

Yapabilir mi bu işi?

Olay Osman Dur'un şahsi becerisinden ziyade bizim ülke olarak genel becerimizde bitiyor. Bu tarihler bana fazlasıyla iyimser görünüyor.

Güvenilir ve güçlü bir turbofan motor geliştirmek, tanklar için güç paketi geliştirmekten daha zor. Çin ve Hindistan örnekleri bunu gösteriyor.

İtalyan tank motorunu, İtalyanların katkılarıyla hormonlayıp, 1600 HP motor elde ettik diyelim. Benzeri işbirliğini turbofan motorda kiminle yapacaksın? Kafamda deli sorular...

Osman Dur , oem parça üreticileriyle ,motor temsilcileriyle görüşüyoruz demiş.
Altay tank motoru muhabbetinin aynısı.
Bizim iş yine motor üreticileriyle işbirliğine kaldıysa yandık gitti.

Siz forumda sürekli , TEİ artık motor üretebilir seviyede dediğiniz için ben yerli motor 10 yıla yapılır diyordum
Osman Dur'un söylediği gibi bu iş dünya motor üreticileriyle işbirliğine kaldıysa , hemen F-110 depolamaya başlayalım

TEİ helikopter motoru yapabilir. Füzeler için mini jet motorları da yapabilir. Hatta en iyilerinden birisini yapıyor.

Ama ölçeği büyütüp, askeri uçaklar için turbofan üretmeye gelince iş, olayın zorluğu katlanarak artıyor. Ufak bir turbojet motor üretmek isteyen Kale Grubu, tecrübesinin bulunmadığı bu sahada çok sıkıntı yaşadı. O sıkıntının 1000 katını falan düşünün, o zaman anlarsınız...

Eğer jet motorlar konusunda devrimsel bir fikir bulamazsak, bahsedilen sürede ve istenilen niteliklerde turbofan motor tasarlayıp üretmek, bence ancak ve ancak ciddi bir dış teknik destekle mümkün olabilir.

Hocam İsmail Demir açıkladı; MMU bloklar şeklinde üretilecek...

Block 1 ; F-110 motorlu 4,5 nesil , gövde içi silah istasyonlu , aesa radarlı olacak.
Block 2 ; Yerli 5.nesil motorlu , gövde içi elektro-optik hedefleme sistemi(EOTS) vb.

Açıkçası ben block-1 bile görsem bana yeter.

Arkadaşlar fazla üretilmez diyor ama ben 100-120 civarı F-110 motorlu Block-1'in bizde en az F-15X etkisi yaratacağını düşünüyorum.

Bizimkiler trmotor bünyesinde yerli motor için çalışıyor ama 10 yıl gereken bir süre var , o yüzden block-1 de olsa bu uçaklar mutlaka aktif filolara katılmalı.
Çünkü biz F-16 dışında muharip uçak almayacağız. Ne su-35 ne de ef...

TFX ten f-15X çıkarabilmen için gövde altında ki açılır kapanır kapağı iptal edip gövde altını mühimmatları dışarıda taşıyacak şekilde tasarlaman lazım. Uçağın tam yük kalkış ağırlık kapasitesini, F-15x ile eşitlemen lazım.

Hocam İsmail Demir açıkladı; MMU bloklar şeklinde üretilecek...

Block 1 ; F-110 motorlu 4,5 nesil , gövde içi silah istasyonlu , aesa radarlı olacak.
Block 2 ; Yerli 5.nesil motorlu , gövde içi elektro-optik hedefleme sistemi(EOTS) vb.

Açıkçası ben block-1 bile görsem bana yeter.

Arkadaşlar fazla üretilmez diyor ama ben 100-120 civarı F-110 motorlu Block-1'in bizde en az F-15X etkisi yaratacağını düşünüyorum.

Bizimkiler trmotor bünyesinde yerli motor için çalışıyor ama 10 yıl gereken bir süre var , o yüzden block-1 de olsa bu uçaklar mutlaka aktif filolara katılmalı.
Çünkü biz F-16 dışında muharip uçak almayacağız. Ne su-35 ne de ef...

TFX ten f-15X çıkarabilmen için gövde altında ki açılır kapanır kapağı iptal edip gövde altını mühimmatları dışarıda taşıyacak şekilde tasarlaman lazım. Uçağın tam yük kalkış ağırlık kapasitesini, F-15x ile eşitlemen lazım.

MMU  Block-1 ( F-110 motorlu) F-15X yeteneklerinden aşağı kalmaz anlamında söyledim o sözü...
Tarihinde hiç jet uçağı yapmamış bir ülke için mükemmel bir başarı olur F-15X yeteneklerinde bir uçak yapmak...

Osman Dur'u tanıyan var mı?
Türksat , Bmc motor müdürü iken Tr motor müdürü olmuş...
2029'da motorumuz hazır diyor...

Yapabilir mi bu işi?

Olay Osman Dur'un şahsi becerisinden ziyade bizim ülke olarak genel becerimizde bitiyor. Bu tarihler bana fazlasıyla iyimser görünüyor.

Güvenilir ve güçlü bir turbofan motor geliştirmek, tanklar için güç paketi geliştirmekten daha zor. Çin ve Hindistan örnekleri bunu gösteriyor.

İtalyan tank motorunu, İtalyanların katkılarıyla hormonlayıp, 1600 HP motor elde ettik diyelim. Benzeri işbirliğini turbofan motorda kiminle yapacaksın? Kafamda deli sorular...

Osman Dur , oem parça üreticileriyle ,motor temsilcileriyle görüşüyoruz demiş.
Altay tank motoru muhabbetinin aynısı.
Bizim iş yine motor üreticileriyle işbirliğine kaldıysa yandık gitti.

Siz forumda sürekli , TEİ artık motor üretebilir seviyede dediğiniz için ben yerli motor 10 yıla yapılır diyordum
Osman Dur'un söylediği gibi bu iş dünya motor üreticileriyle işbirliğine kaldıysa , hemen F-110 depolamaya başlayalım

MMU'ya bakınca Altay tank projesi çok da mühim değil çünkü savaşın galibini belirleyen faktör hava üstünlüğünden geçiyor. Altay projesini batırdılar umarım bu batmaz çünkü bu proje ölüm kalım projesi. Yaparsan düze çıkarsın yapamazsan fena. Acilen iyi kötü bişey çıkarıp üstünde testler denemelerle tecrübeyi artırıp nihai block üründe kullanmalıyız.

Motor ve aerodinamik tasarımları halledersek aviyonikte başarılı olacağımıza inanıyorum.

Biz bir turbofan motorun neyini yapamıyoruz?
Tei, 30 yıldır Dünyadaki bütün uçak motorlarının parçalarını üretiyor
Battlestar hocam yakut vb özel projelerle türbin parça alaşımları konusunda hassas teknolojileri elde ettiğimizi söyledi. Ts-1400'le çekirdek yapmayı da başardık...

Un,şeker,yağ var. (Yoksa yok mu?)
Helva yapmak için ne lazım? ...
Yok mu dünyada motor tasarımı yapan uzman devşirebileceğimiz bir kaynak?Metalurji 'de eksikliklerimiz mi var?

Tahminimce sıcak yanma odası kısımlarında zorlanacağız zaten dünyada bütün onca dert ve tasa bu sıcak yanma odasında yapılan çalışmalar aksi takdirde dünyada birçok motor üreten olur galiba seramik alaşım oluyor bu kısımlar halbuki abd ge ve prattwithney Rus saturn Fransız safran İngiliz rollsroyce bu işin altından  sıyrılabilmiş. Bizde bu işin altından sıyrılabilsek belki bu firmalardan sonraki konumda 6.-7.sırada dünyada kendimizde yer edineceğiz kim bilir ne kadar test süreci geçer diye düşünmek lazım şöyle 4000saat çalışma ömrü 500-1000saat arası bakım arası olacak bir motor daha doğrusu f110ge 129kopyası çıkarsak öpüp başımızın üstüne koysak yeridir.

Biz bir turbofan motorun neyini yapamıyoruz?
Tei, 30 yıldır Dünyadaki bütün uçak motorlarının parçalarını üretiyor
Battlestar hocam yakut vb özel projelerle türbin parça alaşımları konusunda hassas teknolojileri elde ettiğimizi söyledi. Ts-1400'le çekirdek yapmayı da başardık...

Un,şeker,yağ var. (Yoksa yok mu?)
Helva yapmak için ne lazım? ...
Yok mu dünyada motor tasarımı yapan uzman devşirebileceğimiz bir kaynak?Metalurji 'de eksikliklerimiz mi var?

Sn Serkan1976,
Un, şeker ve ağ var da...
Yapacağınız helvanın ununu nekadar kavurmanız lazım? Suyu ve şekeri ne zaman katmanız lazım? Bu bilgiler önemli. Bu da helvanın kıvamını ve tadını belirler.
Onun için f110 motorunun kopyasını yapıyorlar. Reçetesini bildikleri helvayı pişirmeye çalışıyorlar.
Uçağın gövdesi ve stealth yapısı içinde BAE Systems den yardım alınıyor. Rolls Royce, motoru yapacaktı bizimle ama Katar işi bozdu oyunu. Þimdi iş başa düştü.
TEİ f110Ge129 motorunu imal etmiş bir firma. Belki hassas bazı parçalar ABD 'den gelmiş olabilir ama sonuç olarak motoru imal edebilen bir firma. F110GE132 motorunun da A-dan-Z ye tüm parçalarının bakımını yapmış bir firma. Yeni motoru yapabilecek tek adres TEİ!
Hem ts1400 imalatında hem de blachawk motor imalatında motorların tüm yüksek ısı altında çalışan parçalarını yaptı TEİ. Bu konuda bir problem yok. Önemli olan turbofan motorlardaki büyük ebatlardaki parçaların aynı verimlilikle çalışabilecek şekilde imalatı.

Gerçekten 8-10 yıl beklemeyi gerektirecek bir süreç mi bu motor işi?

Çok uzun değil mi? Tei'nin bu kadar deneyimi varken bile...

Askeri uçaklarda kullanılacak turbofan motorlarda, sıcak sektörde dönen türbin parçalarındaki her milimetrelik çap artışı, çok ciddi stres artışlarına neden oluyor. Aynı olay soğuk parçalar için de geçerli ama onun zorluğu buna nazaran hiç sayılabilir.

Hem merkezkaç kuvveti artıyor, hem de mekanik ve termal yükler artıyor. Öyle lanet bir şey ki, tüm teorik bilgi el altında olsa bile, bunları seri ve tekdüze standartta üretmek ciddi tecrübe istiyor...

TS-1400 gibi motorlarda sıcak sektörde bu kadar extrem şartlar yok, o yüzden onları üretmek nispeten daha kolay. Ki o da zor bir iş olup, dünyada da yapabilen fazla ülke yok.