EF2000 EUROFIGHTER TYPHOON

Sayın Merzifonlu

Yazdıklarınıza aynen katılıyorum, kendimce bir açıklama yapmak isterim, Hürjet tasarlama fikri ortaya çıktığında ne kuvvet ne de Tusaş bir jet uçağı yapılabileceğine inanmıyorlardı ayrıca tek motorlu f16 öncesi eğitim için düşünülmüştü ve yine tek motorlu f35 geleceği bekleniyordu.

Sonra gelişen olaylar bize Kaan'ı önceletti ama bu sırada tek motorlu Hürjet projesi olgunlaşmıştı.

Önümüzdeki süreçte her şey tf6000 motorunun performansına göre değişecek.

Bence sizin de dediğiniz gibi ileride çift tf10000 motorlu düşük maliyetli 4 veya 4.5  nesil bir Hürjet2 olacaktır artık herhangi bir uçağın tasarımı konusunda kendinden emin bir kadro var.

Çünki Anka3 ve Kızılelma Tcg-Anadolu'da kullanılacağına göre tf6000 motorunun paralel bir şekilde navalize modeli de geliştirilecektir. Bu motor navalize olduğunda yine Tcg-Anadolu veya gelecek 2.gemi için navalize Hürjet2 geliştirilebilir tabii aynı zamanda normal Hürjet2 de geliştirilecektir.

Ayrıca ileride Kaan motoru olgunlaştığında belki aynı motor ile  düşük maliyetli bir 4-4.5  veya yine küçük boyutlu bir 5.nesil uçak geliştirilebilir ama ben bu durumu beklemeden ilk senaryodaki gibi kısa zamanda çift motorlu Hürjet2 bekliyorum.

Daha önceden de dediğim gibi bu gidişle yanlışlıkla süper güç olacağız.

Siz sürekli TF-6000 yapar hemen KE , MİUS'a takarım diyorsunuz Merzifonlu hocam...

Siz karar verici kurumların başında olsanız  turbofan motorlu insanlı uçak motorları için hangi yolu izlerdiniz... ?

------------------------------------------------------------------------------------------------
Ben olsaydım:

i) Hürjet'i baştan çift motorlu tasarlardım. Ya da en azından, aynı anda, hem çift ve hem de tek motorlu Hürjet versiyonları tasarlardım. Bunların silahlı versiyonlarını da tasarlardım. Denizcileştirilmiş versiyonu bekleyebilir, acelesi yok onun.

ii) Dron yönetebilen çift motorlu silahlı Hürjet'i, 3-5 adet bile olsa, Ukrayna motorları ile ivedi olarak hizmete alırdım. Yine 3-5 adet bile olsa hizmete alacağım Ukrayna motorlu KE+Anka-3 ile birlikte, bu benzersiz konsepti TF-6k/10k olgunlaşana kadar geceli-gündüzlü çalışır ve çekirdek insan kaynağını TF-6k/10k motorunu beklemeden yetiştirirdim.

iii) ABD motor versin vermesin, silahlı Hürjet için TF/10k'yı kullanırım. ABD motor verirse ne alâ. F404 ile hem eğitim uçağı ihracatı yapardım, hem de kendi ihtiyacımı da giderirdim. Vermezse, eğitim uçağı versiyonunu iptal ederdim. Hepsi çift motorlu ve silahlı Hürjet olurdu. Nasılsa onları eğitim amacıyla da kullanabilirim.

iv) TF6k/10k seri üretime girer girmez bu (Hürjet+KE+Anka-3) 3'lüsünü yeterli miktarda üretirdim. Kaan'ı ve TF-35k'yı çaresizlik içinde beklemezdim.

v) Kaan envantere alındıktan sonra, insanlı radar-silik uçaklarda yeterli tecrübeyi biriktirince, radar silik gövdeli Hürjet-2'yi tasarlar ve seri üretime alırdım. Tasarım ekibine derdim ki, "Hürjet-2'nin motoru dahil tüm alt sistemleri Hürjet'in alt sistemleri olacak." Böylece hemen hemen 6 ay içinde, tüm 4. nesil Hürjet filosu, 5. nesil Hürjet-2'ye çevrilirdi. Çünkü sadece radar-silik Hürjet-2 gövdesi için yeni üretim yapılacak. Diğer alt sistemleri mevcut Hürjet'ten aktarılacak.
----------------------------------------------------------------------------------------------------

Dikkat ederseniz, bu planlamada Kaan ve TF-35k neredeyse yok. O projeler başarılı olsun veya olmasın, bu süreç işler. Bu sayede, hem yabancı uçak ihtiyacı en aza iner, hem de tüm yumurtaları Kaan sepetine koymamış oluruz. Ama tabi planın başarısı için TF-6k/10k motorlarının olabilecek en hızlı şekilde seri imalata alınması şart.
----------------------------------------------------------------------------------------------------

TF-6k/10k motorlu (Hürjet+KE+Anka-3) 3'lüsünün etkinliği hakkında en ufak bir şüpheniz olmasın. Silahlı Hürjet 4. nesil bile olsa, bu 3'lü son derece ölümcül olacaktır. Radar silik gövdeli Hürjet-2'den sonra ise Kaan'a olan ihtiyaç neredeyse kalmaz. İşte o derece etkili olurlar. Ayrıca bu 3'lüyü kullanıma alarak, 6. nesil Kaan-2'ye giden yolun taşlarını da döşemiş oluyoruz. Çünkü dron yönetebilen silahlı Hürjet konsepti 6. nesil konseptidir; silahlı Hürjet 4. nesil bile olsa.

Bana göre Hürjet'in tek motorlu tasarlanmış olması savunma sanayimizde stratejik olarak en yanlış planlamalardan biri. İstedikleri kadar Amerika tek motorlu eğitim uçağı yapıyor, eğitim uçağı için tek motor daha  iyi ya da F404 gibi rüştünü kanıtlamış motor yapılıyor desinler , şu durumda yerli motorlu hürjet ihtiyaçlarımızı fazlasıyla karşılardı. Ege'de it dalaşı ve daha ağır mühimmat taşıyamaması dışında bana olgunlaşmış bir Hürjet'in güney ve doğu sınırımızda yapamayacağı iş söyleyin. F16'larımız çok uçuyor diye şikayet ediyoruz. Uçmak zorunda kalıyor. Kızılelma bu yüzden bir şekilde envantere girmeli. F16'nın hava-yer görevlerini alsa bile F16 filomuz için ömrüne ömür katarlardı. Biraz geç olurdu ama elimizde bir umut olurdu. Hürjet'in 2. versiyonu için TF6000, yerine Tf8000 ve Tf13000 olarak tasarlardık. Bu ürün gide gide deniz kuvvetleri için 2. versiyonda Rafale M gibi olurdu. Gelişe gelişe giderdi.

Eğer, EF ve/veya F-16 Blok 70 alınamazsa ve üstüne üstlük F16'ları modernize edecek parçalar da gelmezse, bence o zaman Özgür modernizasyonuna eklenmesi şart olan bir şey daha var: Belli sayıdaki Özgürleşmiş F-16'yı, çift koltuklu yaparak, dron yönetebilir hale getirmeliyiz. Hürjet'i bu amaç için beklemeye gerek yok.

Benim gelecek nesil hava filomuz üzerine olan düşüncelerimin hepsinde, Murad AESA radarlı ve TF-6k/10k motorlu dronlar odak noktasıdır. (Kaan+TF-35k+Bürfis) projeleri değil. Benim açımdan, işte bu kadar hayati projelerdir, TF-6k/10k motoru projesi ve Murad AESA Radarı projesi. Ölüm kalım meselesidir.

O motor, o radar ve onları kullanan dronlar seri üretime girerse, kefeni yırtarız. Çünkü, i) ya Barış Kartalı ile, ii) ya Özgürleşmiş F-16'larla, iii) ya da Hürjet ile, onları yapay zeka desteğinde ve havadan yönetiyor olacağız. Bu sayede son derece etkili ve ucuza çıkmış bir hava filomuz olur.

Aksi takdirde, çevremizdeki herkes ama herkes, tüm bu it kopuk sürüsü, üzerimize çullanacaktır. "Uslu çocuk" Bulgaristan bile! Balkan Savaşlarını hiç aklınızdan çıkartmayınız...

 Sayın Merzifonlu

Hiç merak etmeyiniz, ülkemize saldırmak Güven, Özveri ve Tecrübe ister ve bu bırakın Bulgaristanı, Birleşik devletler de bile yok.

  Evet karşı taraf güçlü ama biz artık Avrupa'nın hasta adamı değiliz, son üçyüz yılın en güçlü zamanındayız ayrıca bizim müttefiklerimiz de güçlü.

1.Dünya savaşı sonrasında kurulmuş müesses nizam, bize ilk kurşun atıldığında sona erecek ve dünya eskisi gibi olmayacaktır, bu durumu içimizdekiler farketmese bile karşı taraf kayıplarının neler olabileceğini çok iyi biliyor.

Türkiye, Türkiyeden büyüktür lafı boş bir lakırdı değil, yeni bir Dünya kurulur, Türkiye de hakettiği yeri alır.

Kısacası ülkemiz bu haliyle de gayet caydırıcı bir ülkedir ve yurt savunması sadece uçaklar ile yapılmaz, elimizde gayet kullanışlı başka enstrümanlar da var, zaten sayfalardır konuştuğumuz halde yetkililerin bu rahat tavrı, bu durumdan dolayı.

Kısacası enseyi karartmaya gerek yok.

Eğer, EF ve/veya F-16 Blok 70 alınamazsa ve üstüne üstlük F16'ları modernize edecek parçalar da gelmezse, bence o zaman Özgür modernizasyonuna eklenmesi şart olan bir şey daha var: Belli sayıdaki Özgürleşmiş F-16'yı, çift koltuklu yaparak, dron yönetebilir hale getirmeliyiz. Hürjet'i bu amaç için beklemeye gerek yok.

Benim gelecek nesil hava filomuz üzerine olan düşüncelerimin hepsinde, Murad AESA radarlı ve TF-6k/10k motorlu dronlar odak noktasıdır. (Kaan+TF-35k+Bürfis) projeleri değil. Benim açımdan, işte bu kadar hayati projelerdir, TF-6k/10k motoru projesi ve Murad AESA Radarı projesi. Ölüm kalım meselesidir.

O motor, o radar ve onları kullanan dronlar seri üretime girerse, kefeni yırtarız. Çünkü, i) ya Barış Kartalı ile, ii) ya Özgürleşmiş F-16'larla, iii) ya da Hürjet ile, onları yapay zeka desteğinde ve havadan yönetiyor olacağız. Bu sayede son derece etkili ve ucuza çıkmış bir hava filomuz olur.

Aksi takdirde, çevremizdeki herkes ama herkes, tüm bu it kopuk sürüsü, üzerimize çullanacaktır. "Uslu çocuk" Bulgaristan bile! Balkan Savaşlarını hiç aklınızdan çıkartmayınız...

Sn Merzifonlu,
Alınan f16'ların 60 adedi çift koltuklu versiyon olan F16D versiyonu idi.

Sn Merzifonlu,
Alınan f16'ların 60 adedi çift koltuklu versiyon olan F16D versiyonu idi.

O zaman elektronik sistemlerini güncellemek yetecektir. "Bu işin F16D'lerde gerçekleştirilmesi, ancak ve ancak ABD ile ipler tümden koparsa olur," diye düşünüyorum. ABD, geçtim blok70 satmayı, F-16 modernizasyon kitlerini bile verse, F-16D'lerde dron yönetme olayına girişmeyiz, diye düşünüyorum.

Fakat hata ederiz. ABD ne derse desin, Özgürleştirilmiş F-16D'lerde bu konsepti bir an önce çalışmamız ve çekirdek kadroyu şimdiden yetiştirmemiz gerekiyor. Elbette ve öncelikle, KE ve Anka-3 hazır olmalı.

Sn Merzifonlu cevap için teşekkürler...

Acaba bu kararı kim verdi? Yani Hürjet'in hem tek motorlu daha da vahimi ABD motorlu olması fikri hangi akıllıdan çıktı acaba?

Yalnız benim hatırladığım MMU devlet destekli bir projeydi ve mutlaka Hava Kuvvetleri istemiştir (Çünkü ben bizimkilerin kafa yapısını biliyorum SSB'ye illaha "menzil de menzil " diye tutturmuşlar yani F-4 gibi uzun menzilli büyük bir uçak yapın demişlerdir)

Ama Hürjet projesi  , TEİ'nin öz kaynaklarıyla yapılan bir projeydi ve hava kuvvetleri için çok da elzem bir uçak değildi...

Sn Merzifonlu cevap için teşekkürler...

Acaba bu kararı kim verdi? Yani Hürjet'in hem tek motorlu daha da vahimi ABD motorlu olması fikri hangi akıllıdan çıktı acaba?

Yalnız benim hatırladığım MMU devlet destekli bir projeydi ve mutlaka Hava Kuvvetleri istemiştir (Çünkü ben bizimkilerin kafa yapısını biliyorum SSB'ye illaha "menzil de menzil " diye tutturmuşlar yani F-4 gibi uzun menzilli büyük bir uçak yapın demişlerdir)

Ama Hürjet projesi  , TEİ'nin öz kaynaklarıyla yapılan bir projeydi ve hava kuvvetleri için çok da elzem bir uçak değildi...

Sn Serkan1976,
F404 motoru, Hürjet için teknik olarak en mantıklı motordu. EJ200 motoru çift motorlu Typhoon için özel geliştirilmiş bir motor ve tekli kullanımı o anda fiziksel olarak olmayan bir motordu.
F404 ise, Gripen, Hal Tejas, F117, KAI-TA50 gibi uçaklarda kendisini ispatlamış bir motordu. TEİ'nin GE ile ortaklığıda artı puandı.
İleride oluşabilecek problemleri hesaba katmadan, kolay yol seçildi. Tam o arada RR firması da TR Motor/Katar saçmalığı yüzünden MMU projesinden çekilmişti.

Asıl hata belkide, Hürjet'in tek motorlu olarak tasarlanmasıydı. Ama mantıklı olarakta, esas görevi eğitim uçağı olacak bir platforma, bakımı ve ön yatırımı pahalı, çift motorlu bir seçenekte yanlış olurdu. Biz Hürjet'i savaş uçağı olarak üretecek idiysek tek motor yanlıştı. Ama eğitim uçağı olarak doğruydu.
Piyasadaki batı menşeli en uygun motoru aldı bizimkiler.

ABD'de kendi T-38 eğitim uçaklarını Boeing RedHawk T7 uçaklarıyla yeniliyor. Bu uçaklarda tek motorlu ve motorları f404!

Ama Hürjet projesi  , TEİ'nin öz kaynaklarıyla yapılan bir projeydi ve hava kuvvetleri için çok da elzem bir uçak değildi...

İşte tam da o nedenle, sadece ticari açıdan düşündüler ve öyle bir karar aldılar. Harcanan para TUSAÞ'ın kendi parasıydı ne de olsa. Ticari açıdan düşünüldüğünde, en mantıklısı Hürjet'in tek motorlu eğitim uçağı olmasıydı. GE F404 motoru ise neredeyse tek seçenektir bu tip uçaklarda. Çift motorda salt gövde imalat masrafı bile 1.5 kat fazladır. İşletme vs masraflarını saymadım.

Hem dediğiniz gibi, Hava Kuvvetlerinin de pek umurunda olmadı Hürjet. Tıpkı Hisar projesine burun kıvırdıkları gibi, buna da burun kıvırdılar. Belki de o burun FETÖ'ye aitti, kim bilir! Þimdi her iki proje de can kurtaran simidi oldular. Pardon, Hürjet olamadı, onun motor derdi var. 

Bence, TUSAÞ'taki mercilerin, o zamanlarda, ne akıllarından F-35 ve F-16 sorunları çıkacağı geçmişti, ne de Silahlı Hürjet fikri. Sayın Ocak'ın dediği gibi, bu kadar kolay başaracaklarını bile beklemiyorlardı belki de. F-16 meselesi patlak verince, Hürjet birden bire kıymete bindi; tıpkı Hisar'ın kıymete bindiği gibi.

Birleşik Krallık, Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) envanterdeki 30 adet Eurofighter Typhoon Tranche 1 savaş uçağını erken olarak emekli edecek.

Birleşik Krallık'ın 30 adet erken üretim 'Tranche 1' Typhoon jetinden oluşan filosunu elinde tutabileceği yönündeki spekülasyonlara rağmen, Hükümet bu uçakların hurdaya çıkarılacağını bir kez daha teyit etti.



Tranche 1 uçakları, sadece çok temel bir hava savunma kabiliyeti olan 'İlk Operasyonel Kabiliyet'i karşılayan üretim versiyonları olarak biliniyor.

"Savunma Bakanı'na Þubat 2022'den bu yana kaç adet Typhoon Tranche 1'in hizmetten çekildiğini ve Ukrayna'ya hibe edildiğini ve Bakanlığının bu uçakları elden çıkarma politikasının ne olduğunu sormak istiyorum." şeklindeki soruyu yanıtlayan Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, şu yanıtı verdi:

"Þubat 2022'den bu yana hiçbir Tranche 1 Typhoon uçağı RAF hizmetinden emekli edilmemiş veya Ukrayna'ya bağışlanmamıştır. Tranche 1 filosu, Typhoon filolarının yedek parça envanterine katkıda bulunmak üzere kullanılabilir parçalardan arındırılması için ilgili programa tabi tutulacaktır.

Mart 2025'te emeklilik başlıyor

Þu anda askeri kayıtlarda 30 adet Tranche 1 uçağı bulunmaktadır ve bunların 26'sı Mart 2025 sonuna kadar hizmetten ayrılacaktır."

Geçen yılın sonlarında, Birleşik Krallık'ın 30 adet Tranche 1 jetini aşamalı olarak hizmetten çıkarma planları, Savunma Seçim Komitesi'nin savunma kabiliyetinde potansiyel bir boşluğa ilişkin sorularına yol açtı. Bu nedenle Savunma Seçim Komitesi, savunma üreticisi BAE Systems'den Typhoon savaş uçaklarının emeklilikten sonra yükseltilip yükseltilemeyeceğini tartışmasını istedi.

Mevcut planlara göre; RAF'ın 30 Typhoon Tranche 1 uçağının büyük kısmı, 31 Mart 2025'te hizmet dışı kalacak. Dördü ise 2027'ye kadar elde tutulacak. Tranche 1 Typhoon'ların emekliye ayrılmasıyla Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin elinde 67 adet Tranche 2 ve 40 adet Tranche 3 olmak üzere toplam 107 adet Typhoon uçağı kalacak.

Savunma sanayii şirketi BAE Systems, daha önce emekli edilecek 30 adet Typhoon Tranche 1 uçağının daha üst konfigürasyonlara modernizasyonunun mümkün olduğunu ancak Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı'nın bu yönde bir istekte bulunmadığını açıklamıştı.

Türkiye'nin Eurofighter talebi

Öte yandan Türkiye'nin, 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı tedarik planlanıyor. Almanya'nın karşı çıkması sebebiyle henüz görüşmeler başlamasa da Türkiye, Tranche 3 veyahut Tranche 4 konfigürasyonundaki en güncel Typhoon'u tedarik etmeyi hedefliyor.

https://www.savunmasanayist.com/ucar-haldeki-30-adet-typhoon-savas-ucagina-erken-emeklilik/