Genel Maksat Helikopteri Projesi

Iyi yonetim ve gereki miktarda para.hic biri gerektiyi kadar yok.amma en onemlisi para(80%).

TAI sattığı ürünlerden, modarnize ettiği sistemlerden hiçmi para kazanmıyor. Kazandığı paraları argeye yatırmıyorsa ne yapıyor, sormak lazım.

Ben TAI nin yapmadığından bahsetmiştim neyse anlayan anlamıştır. Siz yanlış anlamışsınız.

TAI 1984 de kuruldu, o zamanlar genel maksat helikopterleri için vizyon çizebilirlerdi. Terörürün yoğunlaştığı yıllarda genel maksat helikopterleri dışardan alındı, gerçi yine alınmaya devam ediyor... koskoca 26 yılın içi boş geçmişdir. Bizler taide proje bekliyoruz, beklemekde her Türk evladının hakkıdır. Uçak fabrikamızla guru duymak istiyoruz. lego birleştirmekle olmuyor bu işler.  İhale verilmedi diyerek uçak mühendislerimizi çekirdek çitletmeyemi devam mı ettirelim... TAI, ben genel maksat helikopteri yapacağım dedide hangi kurum önüne taş koydu. TAI işlerin uçundan tutmayı alışkanlık haline getişrmiştir ihaleler bunun en güzel örneğidir. TAI risk almayı beceremiyor. "Kazanda pişer bir kepçede bana düşer" diyerekden ihalelerin yolunu gözlemeye devam etmiştir. Malesef bayraktar kadar olamamıştır dün kurulan şirket taiden önce iha üretimine geçmiştir. imkan verilirse anka boyutlarında iha yapacaklarındanda hiç kuşkum yok.

TAI ye tekrar dönersek. TAI özgün bir genel maksat helikopterinin gövdesini tasarlıyıp üretebilirme yetenegine sahiptir. Helikopterin görev bilgisarayını ve elektronik aksamlarınıda üretildiğine göre tainin tek sorunu motordur. Motor üretemeyen uçak mühendislerimizi çekirdek çitletmeye devam etmelerini diliyorum.  TAI diğeer taraftan ortak motor üretimi faliyetlerine katılmalı, gerekirse parasıyla başka şirketlere motor yaptırılıp lisans haklarını almalıdır. (Nede olsa bu işin içinden bizimkiler çıkamıyor) TAI mühendislerinin Ruslardan amerikalılardan fransızlardan ne eksiği var motor üretimi konusunda tekerleğin icat edildiği dönemlere gidilerek herşeyi tekrar icat etmelerini beklemiyoruz TAI nin piyasadaki motorlara bakarak kendi özgü motorunu geliştirmesi zormu...

Vizyon olmayınca TAI bakar, ihaleyi yabancılar kapar.  Elimizdeki helikopterlerinde yaşlandığına göre muhtemelen on yıl sonra yine GMH ye ihtiyacımız olacak, o zamanda bugün yaşanan ihale komedilerinin tekrarını izlemek istemiyoruz.

Sanıyorum ben pek de yanlış anlamamışım.. Benzeri tekrar edildiğine göre..

Yukarıdaki savı ancak belki bir lise talebesi edebilir.. ne teknikten ne de ekonomiden haberi yoktur..

TAI, belki uzay mekiği de yapabilir.. Yapabilmek izafi bir kavramdır en sonunda.. Bir kurumsal yapıya gerekli para, vizyon ve zaman sağlanır ise, gerçekten çok ötesindeki işleri yapabilir.. Ama zaten yapabilen ile yapamayanı ayıran da budur..

Yerli tayyare, TAI gibi, bu işleri yapan emsallerine göre görece küçük bir kuruluşun, mutfak harçlıklarından arttırarak yapabileceği bir şey değildir.. Parça üretimini, ya da havacılık sanayini, bu meseleler ile gereğinden fazla karıştırmayın.. TAI bu parçaları üretip satarak, bugün Oyak-Renault'un yaptığı gibi katma değer yaratıyor.. Döviz kazanıyor.. Hepi topu odur.. Ancak geliştirme ve tesis yatırımları mertebesindeki işler için projeler, teşfikler ve planlamalar şarttır.. Dünyanın her yerinde şarttır.. Türkiye bu iş geç kalmıştır, ya da bunu pahalıya yapabiliyordur gibi mevzular tartışılabilir.. Hatta TAI'nin kötü bir yönetim ile, kötü yatırımlar yapmış olabileceği, ya da yetişmis insan kaynağı yaratmakta, yarattığını elinde tutmakta başarısız olmuş olduğu söylenebilir.. Ama "neden oturup yapmadılar?" demek az çok abesle iştigaldir.. Zira bu tür bir girişimi, personelin, akşam kendi cebinden fazla mesaiye kalarak yapması gerekir -ve bunun da örnekleri yok değildir..

Türkiye bu işlere saban ve öküzden başladı.. Zaman içinde çok da kaynak savurdu.. Vakit tüketti.. İnsan harcadı ve insan kıydı.. Ama ancak işte.. 84'den beri bir şey de yapılacaksa idi, buna benzer bir proje ufku ve bolluğu ile belki ancak yapılabilirdi.. Bu tür bir vizyon, inanç ve yeterlilik de ancak şimdi var ve bu da mali yeterliliklerle de ancak yeni yeni kesişti.. 80'lerde memlekette adetli bilgisayar varken, 2000'li yılların sayısal ve sanal imkanları, internet, yurt dışı burs bolluğu falan yokken, nereye?..

Helikopter ihalesini nasıl akp-uzan kavgası dönüştürdünüz yahu, korkulur sizden.

Sohbeti görünce dayanamadım, iki kelam da ben edeyim...

TAI; bugüne kadar kendisine verilen görevleri yaptı mı?

F-16 birleştir dediler, birleştirdi.
CASA birleştir dediler, birleştirdi.
EC cougar birleştir dediler, birleştirdi.
Şu şu parçaları üret dediler üretti.
Barış kartalı'nda B737 gibi bir uçağa başarıyla sistem entegrasyonu yaptı, boeing'in başarısızlığı nedeniyle proje gecikti.
MALE İHA yap denildi, yaptı, uçuş testleri aşamasında.
T-129 projesinde üzerine düşenleri yapıyor...

Bu tabloya baktığımızda, TAI'den istenip de yapamadığı birşey var mı? Ben göremiyorum. Tabi TAI gibi bir devlet kurumunun kendi kendine projeler icat edip kaynak oluşturarak özgün helikopter/uçak üretmesi gibi fantazi beklentiler varsa, bilemeyeceğim. Bu yönde düşüncesi olanlar geçmiş sivil/askeri bürokrasiye çaksın, TAI'ye değil. MKE gibi yap denileni dahi yapmaktan aciz bir örneğin yanında TAI'yi öpüp bşınıza koyun...

***

AKP döneminde savunma sanayi çok gelişti, kabul. Kimse de inkar etmiyor zaten. Ancak bu gelişmeyi sadece akp'ye bağlamak da, eskinin projeleriydi şimdi bitti demek de özürlü bir yorum olur. Bütün bunlar bir devlet projesidir. Devlette de devamlılık esastır. AKP savunma sanayi projelerine gereken desteği veriyor ama bu başarı tek başına akp'nin değil ssik'nin başarısıdır. Şimdi;

Örnek olarak bir atak ihalesini ele alalım. Bu ihale terörle mücadeledeki taarruz helikopteri ihtiyacı doğrultusunda 96 yılında açıldı. Üreticilere yerli üretim zorunluluğu getirildi, bu da maliyeti yükseltti. Araya 99 depremi, 2001 krizi girdi, Sonunda abd ile bu iin olmayacağı anlaşılarak proje iptal edildi. Yeni açılan projede akp'nin başarısı teknoloji transferi şartını koymasıdır. Bunun dışında istekler zaten geçmiş tecrübelerden yararlanılarak kararlaştırılmıştır. Abd'ye rağmen teknoloji transferi şartı koyarak italyanlara ihale vermek hükümetin başarısı mıdır? Evet kim itiraz ederse etsin hükümetin başarısıdır. Peki A-129 gibi eski bir helikopteri TSK'nın istediği düzeye getirerel T-129'a dönüştürmek kimin başarısıdır? Uzun zamandır sessiz sessiz çalışan işini yapan TAI, ASELSAN, ROKETSAN gibi savunma sanayi kuruluşlarının başarısıdır.

Özetlemek gerekirse, ne varsa birlik olmakta var.

skorsky gmh yi alırsa Taiye üretim verecekmi??yoksa kendi fabrikasınımı kuracak??kurmaz ise Tai aynı anda hem skorsky hem t 129 üretecek...savaş ucağı yapmak için kurulan bu şirket en son casa üretti....ondan beridir döner kanatlı platformlara kayılıyor hissi veriyor...

200 küsür ucak üreten şirket ...böyle giderse önümüzdeki 10 yılda sadece döner kanatlı platformlar üretecek....

garip...

skorsky gmh yi alırsa Taiye üretim verecekmi??yoksa kendi fabrikasınımı kuracak??kurmaz ise Tai aynı anda hem skorsky hem t 129 üretecek...savaş ucağı yapmak için kurulan bu şirket en son casa üretti....ondan beridir döner kanatlı platformlara kayılıyor hissi veriyor...

200 küsür ucak üreten şirket ...böyle giderse önümüzdeki 10 yılda sadece döner kanatlı platformlar üretecek....

garip...

Ne alaka?
TAI, yani Türk Havacılık Ve Uzay Sanayi...
Türk Savaş Uçağı Üretim Sanayi değil.
Bugüne kadar hem uçak hem de helikopter parçaları üretti. MD9XX gövdesinin tek üreticisiydi mesela.
Bu kadar üretim yeteneği olan bir fabrika varken ayrı bir tesis kurmaya gerek var mı?
Bu tesis içerisinde bir üretim hattı kurulur o kadar.

Þu alaka hel üretimi hell üretecek başka bir kuruma devredilmeli..ucak ve motor üretecek İsterse TAİ de devam etmeli...ayrı bant olayı cözüm olamaz..platformlar farklı hedefler farklı..hatta İHA üretecek ayrı bir şirket kurulmalı...herşeyi bir binaya yada fabrikaya koyup bant ayırmak bukadar fazla yelpazede ürün üretmeye calışmak...uzmanlık alanlarını ve kaynakalrın verimli kullanılmasını engelliyo olabilir..örnek MKE...

TAİ ya ucak ile ilgilenmeli...yolcu ucağı yada savaş ucağı yada modernizasyon...Diğer işler başka şirketler yapılanmalar ile hal edilmeli..helikopter üretimi taiden cıkartılmalı...yeni yatırımlar ile halka acık bir şirket ile devam edilmeli mesela...aynı sistem İHA lardada yapılmalı...

TAİ yeteri kadar zaten bir sürü ürün yelpazesine dağılmış..

saygılar

Þu alaka hel üretimi hell üretecek başka bir kuruma devredilmeli..ucak ve motor üretecek İsterse TAİ de devam etmeli...ayrı bant olayı cözüm olamaz..platformlar farklı hedefler farklı..hatta İHA üretecek ayrı bir şirket kurulmalı...herşeyi bir binaya yada fabrikaya koyup bant ayırmak bukadar fazla yelpazede ürün üretmeye calışmak...uzmanlık alanlarını ve kaynakalrın verimli kullanılmasını engelliyo olabilir..örnek MKE...

TAİ ya ucak ile ilgilenmeli...yolcu ucağı yada savaş ucağı yada modernizasyon...Diğer işler başka şirketler yapılanmalar ile hal edilmeli..helikopter üretimi taiden cıkartılmalı...yeni yatırımlar ile halka acık bir şirket ile devam edilmeli mesela...aynı sistem İHA lardada yapılmalı...

TAİ yeteri kadar zaten bir sürü ürün yelpazesine dağılmış..

saygılar

Nasıl oluyorda bu sonuca varıyorsunuz Boeing yolcu uçağı ,savaş uçağı , helikopter üretiyor.LM de uçak, füze ... üretimi yapıyor.Kombi klima gibi düşünmeyin bu konuları.

Þu alaka hel üretimi hell üretecek başka bir kuruma devredilmeli..ucak ve motor üretecek İsterse TAİ de devam etmeli...ayrı bant olayı cözüm olamaz..platformlar farklı hedefler farklı..hatta İHA üretecek ayrı bir şirket kurulmalı...herşeyi bir binaya yada fabrikaya koyup bant ayırmak bukadar fazla yelpazede ürün üretmeye calışmak...uzmanlık alanlarını ve kaynakalrın verimli kullanılmasını engelliyo olabilir..örnek MKE...

TAİ ya ucak ile ilgilenmeli...yolcu ucağı yada savaş ucağı yada modernizasyon...Diğer işler başka şirketler yapılanmalar ile hal edilmeli..helikopter üretimi taiden cıkartılmalı...yeni yatırımlar ile halka acık bir şirket ile devam edilmeli mesela...aynı sistem İHA lardada yapılmalı...

TAİ yeteri kadar zaten bir sürü ürün yelpazesine dağılmış..

saygılar

işin ehli  tai  olunca  en mantıklısı tai nin  bu alanda  çalışmaları yönetmesidir  en  azından  lider  yönetici konumunda  olup  ana yüklenici olarak bu işe ortak (özel sektöreden)  bulabilir buda tai nin yükünü azaltır   yani tai nin  olması bence  mantıklı olur 

Þu alaka hel üretimi hell üretecek başka bir kuruma devredilmeli..ucak ve motor üretecek İsterse TAİ de devam etmeli...ayrı bant olayı cözüm olamaz..platformlar farklı hedefler farklı..hatta İHA üretecek ayrı bir şirket kurulmalı...herşeyi bir binaya yada fabrikaya koyup bant ayırmak bukadar fazla yelpazede ürün üretmeye calışmak...uzmanlık alanlarını ve kaynakalrın verimli kullanılmasını engelliyo olabilir..örnek MKE...

TAİ ya ucak ile ilgilenmeli...yolcu ucağı yada savaş ucağı yada modernizasyon...Diğer işler başka şirketler yapılanmalar ile hal edilmeli..helikopter üretimi taiden cıkartılmalı...yeni yatırımlar ile halka acık bir şirket ile devam edilmeli mesela...aynı sistem İHA lardada yapılmalı...

TAİ yeteri kadar zaten bir sürü ürün yelpazesine dağılmış..

saygılar

Çok saçma birşey bu.
TAI'nin adının açılımı bile ne amaçla kurulduğunu açık bir şekilde belirtirken böyle bir açıklama fazlasıyla komik oluyor.
Farklı ürünleri bantlara ayırarak aynı tesiste üretmek hiç de uzmanlık alanlarının ve kaynakların verimliliğinin azalması anlamına gelmiyor. Dev havacılık şirketlerinde bile aynı tesiste farklı ürünlerin üretildiği gerçeği varken özellikle. Bu sadece havacılık şirketleri için değil,  bir sektörde üretim yapan tüm şirketler için geçerli. Örneğin Otokar; aynı tesis içerisinde hem askeri araç, hem de sivil araç üretiyor.

Kimi de TAI'den aviyonik ve motor gibi başka komik beklentiler içerisinde... Ancak, hava aracı gövdesi üreten bir kurum için böyle düşünenini de ilk defa görüyorum.

Not: Hel veya hell değil, herhalde helikopter demek istediniz. Aynen tek transferi değil teknoloji transferi demek istediğiniz gibi. Yazım kurallarına dikkat edelim.