MILDEN (Milli denizaltı projesi)

Bu Milden projesi çok önemli bir proje. Ama sanki KAAN'ın izinden gidiliyor gibi. Platformu yap; ondan sonra motor ara😡🥵
Bu denizaltılarda AIP (Havadan bağımsız tahrik) sistemi olacak deniyor. Almanlar'ın kapısına gidilmese bari. Sonra bu denizaltılara dizel motorlar gerekecek; MTU???

AIP sistemi devamlı gelişse de, nükleer denizaltılar gibi sınırsız sualtında kalış süresi vermezler. Bilinen en uzun süre 2-4 hafta arası. Sonra konvansiyonel denizaltılar su altında daha hızlıdırlar. Ama bataryaları ve hidrojen hücresini zorlamamak için AIP'li denizaltılar, 4-8 knot hızı geçmezler. Sonra, AIP sisteminde kullanılan Hidrojem yakıt hücreleri, belirli aralıklarda bakıma alınmak üzere üretici fabrikaya gitmek zorundadırlar.

Japon'lar, Söryu denizaltılarında kullandıkları AIP sistemlerini pek tutmadıklarından, son iki Söryu ve yeni ürettikleri Taigei denizaltılarında LiIon pilli dizel tahrik sistemine dönmüşlerdir. Burada denizaltı kaptanlarından gelen istek sonunda, torpidoyu attıktan ya da tehlikeli durumlarda bölgeden çabuk uzaklaşmak için yüksek hız veren LiIon pilleri kullanmaya karar vermişlerdir. Bu piller, 8-10 gün su altında kalabilme potansiyeli veren pillerdir. Milden'de bizim de bu yönteme dönmemiz büyük olasılık dahilinde. Modern Dizel denizaltılar, Nükleer denizaltılardan daha sessiz platformlar. Bu bakımdan bir çok tatbikatta kendilerini ispat etmişlerdir.

Üstat, aip konusu bir türlü oturmadı. Ürünü satanlar öve öve, kullananlarda söve söve bitiremedi. Fakat denizcilerimizin konuya çok sıcak olmadığı ortada. Biz, yanlış anlamadıysam, bakım işini Gölcük'te çözeceğiz diye umuluyordu ama bazı durumlar için Almanya'ya gönderme mecburiyeti de sanırım olacak. Bu kadar göbekten bağlılık hiç iyi değil, denizaltı gibi bir platform için bütün gizliliğini sabote eden bir etmen. Yerli olarak bir sistem yapabiliriz dendi. Fakat böyle bir sistem çalışan şuan yok galiba. Bende Milden konusunda değişik bir adım bekliyorum açıkçası.

Uzatmadan şunu söyleyeyim bizim type209 daki tecrübemize istinaden ...

Daha iyi naviyonik ve sn.Yaşar'ın dediği gibi lithium ion bataryalarla type209 1100 şeklinde bir denizaltı inşa programıyla işe başlamalıydık.

Ben type209 konusunda ustalaştığımızı hatta bir aralar Almanya ile birlikte bir asya ülkesine tüpe 209 ile ihaleye girdiğimizi yada teklif verdiğimizi biliyorum.

Navantia'nın S-80 denizaltısı merkezi G. Afrika'da olan Coprox firmasının İspanya'da Abengoa'daki kolunun geliştirdiği etanol bazlı bir AIP sistemi kullanıyor. Teyit edilmemiş kaynaklara göre İspanyollar, Türkiye'ye bu teknolojinin lisans altı üretim hakkını satmışlar. Bu AIP sistemi ile çalışan denizaltılar, bizdeki Type-214'lerden daha uzun süre su altında kalabiliyor.
Bu AIP sistemi 3üncü nesil olarak geçiyor. Her seferinde, bittiğinde, ana merkezden Hidrojen tedarik eden Alman sistemi yerine; etanol'dan hidrojeni, denizaltıda elde edip kullanıyor.

İspanyollar ile sebebini anlayamadığım tarihsel (benim bilgimin yetmediği) bir ortaklık var. İspanyollar, Filistin konusunda da en sert çıkan ülkelerden birisi oldular. İsrail de Fas ile çok yakın malumunuz. Hatta Fas İsrail'in Afrika kıtasındaki topraklarında hak iddia ediyor. Yaşar Abi'nin iddia ettiği şey gerçek olmasa bile oradan bir ürün almamız çok da imkansız görünmüyor. Hatta şu anda SAHA EXPO'da Hürjet için 3 ülke imza aşamasına geldik dediklerinden bir tanesi İspanya olduğu söyleniyor. Valla Allah muhabettimizi artırsın. Avrupa kıtasındaki delikanlı az ülkeden bir tanesidir.

Navantia'nın S-80 denizaltısı merkezi G. Afrika'da olan Coprox firmasının İspanya'da Abengoa'daki kolunun geliştirdiği etanol bazlı bir AIP sistemi kullanıyor. Teyit edilmemiş kaynaklara göre İspanyollar, Türkiye'ye bu teknolojinin lisans altı üretim hakkını satmışlar. Bu AIP sistemi ile çalışan denizaltılar, bizdeki Type-214'lerden daha uzun süre su altında kalabiliyor.
Bu AIP sistemi 3üncü nesil olarak geçiyor. Her seferinde, bittiğinde, ana merkezden Hidrojen tedarik eden Alman sistemi yerine; etanol'dan hidrojeni, denizaltıda elde edip kullanıyor.

S-80 plus'ın kendine hayrı yok, bize mi hayrı olacak. Benim oradan hiçbir beklentim yok. Aksine, İspanyolların bize biri iki lisans satıp, zararlarını azaltmaya çalıştıklarını düşünüyorum. 20 yılda 1 tane denizaltı yapabildiler.

Bu AIP işini günün sonunda metal-oksit batarya ile çözeriz gibime geliyor. Bize özgü bir çözüm olur.

O nedir derseniz, Kalsiyum, Sodyum veya en iyisi Lityum gibi aktif metalleri kontrolü ortamda oksitleyen ve açığa çıkan enerjiyi de doğru akım olarak sisteme veren, bir nevi yakıt hücreleridir.

Oksijeni ufak bir şnorkel ile arada bir yüzeyden çekmek gerekir ama.

Bu dediğin en az 10 sene sürer sayım abim

Çok eskiden bu havadan bağımsız sistemlerin üretici ülkeye aşırı bağımlı sistemler olduğu konusu geçmişti. Hatta gemilerin Almanya ya gitmesi gerektiği iddiası vardı. Böyle bir sorun yüzünden bu havadan bağımsız sistemler kullanıcılar için savaş aracı gerçeklerine ters durum yaratıyor olabilir. Sistem makine olarak iyidir işini güzel yapıyordur ama fazla sarf malzemesi ve ileri derece periyodik bakım ihtiyacı vardır. Sistem Almanya ya aşırı bağımlıdır yani. Belki bu havadan bağımsız sistemler çok mantıklıdır ama mutlaka yerli ve milli olması şarttır. Başkasının sistemini alıp takarak olamıyordur belki de. Sorunun kaynağı bu olabilir bence.

Kahvehane lafı olacak ama kısaca şunu söylemek isterim. Erkek gibi suyun altında yüksek hız ve uzun süreli kalabilecek denizaltı yapmak istiyorsan er yada geç nükleer tahrikli denizaltı yapmak zorundasın.

İlla 10 bin tonluk değil, 5000-6000 ton civarında, 10-20 arası dikey lançerli olursa tadından yenmez olur.