BAYKAR

Bu alimdan bize herhangi bir teknoloji gecmis olacak mı?

Motor vs...

Bence insansız teknolojiler için baykara birşey katacağını zannetmiyorum ama iş jeti üretimi konusunda teknik ya da ticari sırları kendisine katabilir.

Yaşar Abi başka bir yere TEI kadar büyük bir firmayı satın almış yazmış. Bu satın alma ile yüksek teknoloji motorlara erişim sağlayacağını söylüyor. F135'in birçok parçasını bunlar üretiyorlarmış. Valla bayağı heyecan verici bir şey.

Ben Türklerin artık başka ülkelerde de ofisler açması gerektiğini söylemiştim ve buna alınan arkadaşlar olmuştu. Artık Türkiye kendi bu ülkenin insanları bu ülkeye yetmemeye başladığında bu tür alımların olacağı garanti idi.

Bu firma ile çekincem daha önce de birkaç kere elden çıkmış veri tekrar bünyeye katılmış. Yine öyle bir şey olur mu acaba?

Şirketin baykara katacağı şeyler muhakkak olacaktır. Özellikle motor alanında.

Ama Kubilay Yıldırım, asıl şirketin Avrupa İhalelerine girmede ve Avrupa projelerinde yer almak hedefinin alımda etkili olduğunu yazmış. Bana bu daha mantıklı bir argüman geldi.

AB ülkelerini geçelim İtalya hükümeti Piaggio'nun tesislerinde üretim şartıyla Baykar'a yüklü bir sipariş geçebilir.

En nihayetinde Avrupa ülkelerinin İHA teknolojisinde bize göre eksik olduğu birçok nokta var ve projeleri ertelenmekten, iptal olup tekrar başlamasından ,fikir ayrılıklarından bir türlü istenilen noktada değil.

İtalyanlar,  Türkiye ile yol alacağım deyip bu yöne yönelenibilir diyorum. Ama Avrupa ihalesinden olmaz da (imkan vermiyorum) şu Alamanlara İHA satsak Kaan envantere alınmış gibi sevineceğim. Oğlum baklava dağıt atkadaşlara misali.

Benim bir sorum olacak Yaşar beye. Piaggio'nun şu an motor üretim kapasitesi üretim ve tasarım olarak,  özellikle TEİ ile kıyaslarsanız bizim için daha aydınlatıcı olur. Baykarın motor hedefi için ne durumda olduğunu bu şekilde daha iyi analiz edebiliriz.

TEI neredeyse Piaggio Aerospace firmasının 2 katı cirosuna sahip. Piaggio'nun bu yıl için öngörülen cirosu 180 milyon dolar. TEI 2023 cirosu 330 milyon dolar. Yaptıkları iş açısından TEİ'nin bir benzeri yapıda. Birçok motor için (bilhassa Pratt & Whitney) parça üretimi yapıyor.

Piaggio Aerospace, 5000HP gücündeki Honeywell T55-L741A turboşaft motorunun montajını ve birçok parça üretimini yapıyor. Bu motor Chinook helikopterini uçuran motor. Pratt & Whitney'in 600HP ve 700HP motorlarının lisans altı montajını yapıyor. 1200HP lik kendi turboşaft motorunu üretiyor. 650-850 HP güç aralığında turboprop motor üretiyor. 
İtalyan eğitim uçağı Air Machi 339'un 4000lbf itkili Viper-632 turbojet motorunu, RR lisansıyla üretiyor.
Piaggio, bunların dışında, f135 gibi bir çok motorun parçalarınıda üretiyor.

Bunlar Piaggio'nun kabiliyetinden örnekler. Tabii ki Batı Kulübü içerisinde olmanın verdiği rahatlıkla istediği parçaya erişimde sıkıntısı yok firmanın. Ama elindeki teknik kadro, makina parkı ve bilgi birikimiyle yeni motor imalatı işine yarın soyunabilir. Baykar için biçilmiş kaftan.

TEI, motor ve parça üretiminde lisans altı üretim açısından benzer durumda. Ama kendi motor üretimimizde TEİ, tamamen herşeyi sıfırdan üretmek durumunda kalıyor. Bunun bir avantajı da R&D konusunda kemdine yeterli hale gelmiş durumda TEİ.  Piaggio'nun R&D kabiliyeti nasıl! Bilemiyorum. Hazır pişmiş yemek önüne geldiğinden körelmiş te olabilir.

https://www.piaggioaerospace.it/en/engines

Sayın Yaşar

 Böylece, Tei başta olmak üzere, Kale ve şimdi de Baykar'ın, giriş seviyesi Askeri eğitim, hafif taarruz ve sivil olarak Light jet Turbofan motor işlerini becerecek bir duruma geldiğini rahatlıkla söyleyebilir miyiz?

 Baykar kendi motorumuzu üreteceğiz derken Ukrayna motorlarından umudu kesti sanırım ve böyle bir yola başvurdu.

 Akıncı için her seviye Turboprob modelleri var ayrıca bu lisans altında ürettikleri 4000lbf motor ile çift motorlu Kızılelma düşünüyorlar herhalde.

 
 

Sayın Yaşar

 Böylece, Tei başta olmak üzere, Kale ve şimdi de Baykar'ın, giriş seviyesi Askeri eğitim, hafif taarruz ve sivil olarak Light jet Turbofan motor işlerini becerecek bir duruma geldiğini rahatlıkla söyleyebilir miyiz?

 Baykar kendi motorumuzu üreteceğiz derken Ukrayna motorlarından umudu kesti sanırım ve böyle bir yola başvurdu.

 Akıncı için her seviye Turboprob modelleri var ayrıca bu lisans altında ürettikleri 4000lbf motor ile çift motorlu Kızılelma düşünüyorlar herhalde.

 
 

Bunlar, lisans altı üretim. Kullanıcısı TC olunca lisans sahibi izin verirmi?
Bazısının lisansı RR'de, bazısı da ABD li ve Kanadalı firmalarda. Onların iki dudağı arasına sıkışabilir izin işi.
Baykar'ın uzun ve orta vadede kendi üretimini TC'de kurması lazım.

İtalyan firmanın ürettiği  motorlar eğer  lisanslı üretimse,  lisans veren asıl  üreticinin sözleşmeye   yazdığı maddelere bakmak gerek.
eğer  lisans veren şirket  sözleşmeye  "firmanın  başka bir şirkete satılması halinde lisans  anlaşmasının iptal olacağına" dair bir madde yazmışsa,   yeniden bir lisans anlaşması gerekebilir.
eğer  böyle  bir madde yoksa,  pek tabi  bu motorlar kullanılabilir;  fakat  orada da  hangi  motorun  ne  kadarının  firma bünyesinde üretildiği konusu önemli.
söz gelimi  bizim TS1400  TEİ  bünyesinde üretilirken,  tek kristal bıçaklar  Tübitak  içinde üretiliyor.
ilk  etapta  motorların  tamamının  firma içinde üretilmediği  olasılığına bakarsak,  CAATSA  kalkmadan  diğer  yan  firmaların  parça  teslim  etmesi  zor gibi.
bu durumda  da,  firma  dışında  yan firmalar tarafından üretilen  parçaların  Türk  firmalarına  ürettirilip  ürettirilemeyeceğine bakılır.
biraz oyalar;  fakat 2027'ye  kadar  önemli mesafe alınabilir.

bunun dışında,  benim öteden  beri önerim,  TF6000'in  lisanslı   üretimi  bu tesislerde  yapılabilir.
Baykar lisans anlaşmasıyla   motoru  İtalya'daki fabrikada üretebilir.
bu kadar motor parçası üretiyorsa demek ciddi bir imalat kapasitesi kurulu.
 imzalar lisans anlaşmasını,  yapar imalatı.
 ellerinde TF TP   motor imalat tezgahları  yoktu,  tek imzayla  çoğuna sahip oldular.
bir ihtimal,  Ukrayna  motorlarının  lisans anlaşması  imzalanmış da  olabilir.