ATAK II AĞIR SINIF TAARRUZ HELİKOPTERİ PROJESİ

Belliki bu motor geliştirme sürecimizdeki geçiş dönemi sancılı olacak. Mahmut Bey zaman kazanmaya çalışıyor ama 2-3 sene daha temiz beklememiz gerekecek. 6K, 10K, 35K itkili motorların gelmesi bunlardan helikopter motorlarının oluşması vs. epeyce zaman alacak. Belki teknik bir zorluğu kalmamıştır ama sürecin kendisi çok uzun. Allah yardımcımız olsun.

Daha önce de yazmıştım. T700TEI701D motoru 2000HP sınıfı bir motor.

https://www.tei.com.tr/en/projects/ait-mro/t700-tei-701d-2584

Bu motorun 3000HP olan versiyonu da var. (CT7-8 versiyonu gibi)

TEİ Blackhawk projesi için bu motoru lisans altında üretiyor. Lisans anlaşmasının bir maddesinde Sikorsky'e bilgi verilerek motor üzerinde geliştirme yapabilme serbestiside var TEİ'nin.
Atak-t129 projesindeki lisans altı Honeywell CT800 motorunu Gökbey'de kullandığımız gibi T700 motorunu da geliştirip Atak-2'ye kullanabilmemiz mümkün. Ancak bu yola başvurmak, motor konusunda ABD'den ihracat izni sorununu da yanında getiriyor. Sonra T700 lisans anlaşması yakında bitiyor ve yenilenmesi gerekecek. Motorda bu yenilenmeye tabi ise, sorunlu demektir.

Mantıklı çözüm TEİ'nin özgün bir TS3000 motoru üretmeseydi. Ancak aciliyet TF6000 ve MMU motorunda. TEİ şu anda tüm kaynaklarını bu projeye yöneltmiş durumda. Hem insan kaynağı hemde finansal açıdan ticari getiri geleceği zayıf projelere kaynak ayırmak ta mantıklı değil. Öyle görünüyor ki, Atak-2 projesi düşünüldüğü kadar öncelikli bir proje değil.

Skorksy motorları olmuyor muydu ?

Oluyordu ama olmuyor. ABD, "Nayır, nolamaz Nalannn!" dedi. Motorun sahibi izin vermezse takamazsın, bu kadar basit.

Ve evet; "Ceterum censeo, habemus ad tollendum Ucraina engine." 

Öncelik  turbofan motor ihtiyacı bu da anlaşılabilir birşey... TEİ de iş yükü fazla keşke TEİ ' Yİ ASKERİ-SİVİL-DENİZ şeklinde örgütleyebileceğimiz maddi ve insan kaynağına sahip olabilsek...

Paris Air Show 2023
Üreteceğimiz helikopter bu değilse neden fuarlarda sergiliyoruz.

Bu T-629 dedikleri olmasın sonra çokta güzel duruyor!

 

Hâlâ çirkin...

ATAK-2'de kullanılan pervane pallerinin her birinin ağırlığı yaklaşık 150 kilogram.

▪️ATAK-2 döner kanatları dünyadaki en büyük 4 kompozit üretim tesislerinden birine sahip durumdaki TUSAÞ'ta üretiliyor.

▪️TUSAÞ Üretim Operasyonları Direktörü Fatih Uysal: ATAK-2 helikopterinde 5 tane ana rotor blade'imiz, 4 tane de kuyruk rotor blade'imiz var. Otomatik tape serme tezgahlarımız var. Pallerimizi helikopterimizin hub'ına bağlayan parçalar için robotik serim teknolojisi kullanıyoruz.

ATAK-2'de kullanılan pervane pallerinin her birinin ağırlığı yaklaşık 150 kilogram.

▪️ATAK-2 döner kanatları dünyadaki en büyük 4 kompozit üretim tesislerinden birine sahip durumdaki TUSAÞ'ta üretiliyor.

▪️TUSAÞ Üretim Operasyonları Direktörü Fatih Uysal: ATAK-2 helikopterinde 5 tane ana rotor blade'imiz, 4 tane de kuyruk rotor blade'imiz var. Otomatik tape serme tezgahlarımız var. Pallerimizi helikopterimizin hub'ına bağlayan parçalar için robotik serim teknolojisi kullanıyoruz.

Paller tamam eyvallah. Ama motordan haber versinler asıl. T925 ve T929'Da seri imalatta kullanılacak 2500-3000 HP'lik motorlar nereden gelecek?

ATAK-2'de kullanılan pervane pallerinin her birinin ağırlığı yaklaşık 150 kilogram.

▪ATAK-2 döner kanatları dünyadaki en büyük 4 kompozit üretim tesislerinden birine sahip durumdaki TUSAÞ'ta üretiliyor.

▪TUSAÞ Üretim Operasyonları Direktörü Fatih Uysal: ATAK-2 helikopterinde 5 tane ana rotor blade'imiz, 4 tane de kuyruk rotor blade'imiz var. Otomatik tape serme tezgahlarımız var. Pallerimizi helikopterimizin hub'ına bağlayan parçalar için robotik serim teknolojisi kullanıyoruz.

Paller tamam eyvallah. Ama motordan haber versinler asıl. T925 ve T929'Da seri imalatta kullanılacak 2500-3000 HP'lik motorlar nereden gelecek?

Genel Maksatlara  ihtiyacından pek bir şey demem ama Atak 2 de dandik Ukrayna motorları ile olacaksa olmasın diyebilirim. Yani bir şekilde Rolls Royce Turbomeca motorlarını üretim lisansını almasak bile ihraç yoluyla almamız lazım. Bu kadar güzel yeni nesil, çok güçlü elektroniklere sahip helikopter yapıyoruz. İçinde ne olduğu belirsiz her an motor arızası verip asker şehit vereceğimiz dandik Sovyet motorları var. Mercedes S Class alıp içinde 1.6 HDI Peugeot motoru olması gibi bir şey. Zorunda kalırsak eyvallah ama İngiltere'yi sonuna kadar zorlamalıyız. En azından GMH için. Atak 2'ler aşırı aşırı önemli değil olmazsa bekletilebilir.  Tabi Turbomeca motorlarında Fransızlar da söz sahibi,  onlar ne der bilmiyorum.