F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Projesi

Ben F-35 kesinlikle alınmamalı, çerçöp beş para etmez uçak demiyorum. Eleştiri getirmek onu kötü yapmaz.

Burada kastettiğim F-35 hala sorunlu ve risklere sahip bir uçak. 9 yıldır hizmette olmasına rağmen tam randımanlı kullanılamıyor. Bize ambargoyu kaldırsalar ve alımın önünde bir sorun kalmasa ve 100 adet ve üzerinde sipariş versek en az 50 yıl daha ABD'ye bağımlı hale geleceksin. En ufak bir gerilimde yaptırım, uçakların teslimatını durdurma riskleriyle karşı karşıya kalırsın.

F-16'ya yaptığın gibi rahat rahat bakım onarım yapamayacaksın. Sözde sırdı gizlilikte ABD bakım prosedüründe bile inisiyatif alıyor. Kalktı kendi silah sistemini kullanmana müsaade etmiyorum dese, ya da Ege'de uçurduk diye tepki gösterse vs. bu riskler var mı? Bal gibi de var.

Ama oldu ki Trump geldi CAATSA'yı kaldırdı ve Türkiye'yi F-35 projesine geri almasalar bile satış işin sorun kalmadı dese eğer 2028 öncesi belli sayıda teslim edilmeyecekse, ben yine almayalım derim. Oldu ki KAAN projesi inşallah olmaz ama gecikme yaşadı, motor konusunda gecikmeler yaşandı bir engel yoksa maksimum 40 adetlik bir sipariş geçelim derim. Ama 100+ adet alıma yine karşıyım.

Burada F-35 konusunda mesafeli durmam gidelim Ruslardan SU-57 alalım, gidelim Çin'den J-35 alalım anlamına gelmiyor. Türkiye 50-60 yıldır batı uçağı daha doğrusu direkt ABD uçakları uçuruyor. Doğu blokundan uçak almak demek S-400'ten çok daha büyük bir CAATSA yaptırımına kadar gider. NATO dahi çatırdar. Hepsi bir yana NATO uçağı almamak senin envanterinden bakım onarım ekibine, hangarından üssüne vs. pek çok değişiklik yapmak demek ki astarı yüzünden pahalıya gelir.

Ben F-35 yaptırımı hiç kalkmayacak teorisiyle 40 F-16V, 40 Typhoon alalım, sonrasında da havacılık için tüm kaynakları KAAN ve TF35000 için harcayalım düşüncesindeyim.

Bizi bağımsızlığa götürecek yegane proje MMU/KAAN projesidir. KAAN başarıyla seri üretime girsin, TF35000 başarıyla seri üretime girsin havada sırtımız yere gelmez Evelallah. Ondan sonra Türkiye'nin yok Almanya veto ediyor, yok ABD CAATSA uyguluyor gibi bir derdi tasası kalmaz.

İstediğin mühimmatı KAAN'a entegre edersin, istediğin ülkeye satarsın, istediğin kadar üretirsin, istediğin görevde kullanırsın.

Yoksa veto yaptırım vs. olmasın uçak almaktan kolay ne var? Bas parayı al, silahını da satar. En az 40-50 yıl sattığı uçaktan modernizasyondu, silahtı parçaydı vs. para kazanmaya devam edecek yani kendine bağlayacak daha güzel iş mi var?

Mesele Türkiye'nin tam bağımsız olabilmesi için kendi muharebe uçağını üretebilmesidir. Yoksa Almanya veto etti, ABD CAATSA uyguladı, senato veto etti, koalisyon veto etti vs. uğraşır durursun.

İngiltere'nin devlet aklını hep beğenmişimdir. Tamam hindirler, çıyan gibidirler ama akıllı adamlardır. Gördü baktı Türkiye havacılıkta iyi işlere imza atıyor. 5 yıl bilemedin 10 yıl sonra kendi savaş uçağını, kendi eğitim uçağını hizmetine alacak, İHA konusunda zaten aldı yürüdü gitti, bari son bir vurgun vurayım dedi Türkiye'nin Typhoon alması için kendini paraladı Almanya ile papaz dahi olacaktı az daha.

ABD'de bu devlet aklı kalmadı artık. Bush sonrası ABD tamamen zıvanadan çıktı. Akılları olsa KAAN gelmeden şunlara büyük bir F-35 satışı yapıp kendime bağlayayım bu son satışım zaten diyeceğine yaptırım üstüne yaptırım uyguluyor.

Çinlilerin stealth uçakların görülebildiğine dair iddiaları olduğu soylentisi var ve bana da gayet olası geldi. İddiaya göre uçağın geçtiği yerde navigasyon uydulari ve haberlesme uydularinin yayınlarında anomaliler yarattığı ve ucagin yerinin bu anomali analiziyle bulundugu belirtiliyor.

Stealth ucak kendine gelen radar enerjisini sogurup emebilir veya baska yone kirarak radarda görünmeyebilir ama uydu ile yer arasindaki yayinin arasindan geçer ve kesinti yaratirsa ben buradayim der adeta.

Bunun icin bir cok yer cihazi ve ozellikle ufka yakin uydularin bilgileri yeterli. Yer istayonu ne kadar çoksa tahmin yüzdesi o kadar yukselir.

Daha buna kızılötesi secenekleri de eklersek stealth iddiası çok sallantılı. Geriye ne kaliyor 5 nesil olarak büyük fark yaratabilen!?!

Hocam siz ne istiyorsun , biraz somut konuşur musunuz?

Rus sistemi mi , Eurofighter mı , Çin uçağı mı alalım yoksa benim savunduğum gibi "F-35 teknolojisini görmek-karşıt teknoloji üretmek için en azından alternatifi olmayan F-35B modelinden 20-40 arası mı alalım?"
Yada tüm parayı savaş uçağı almadan yerli sanayiye mi aktaralım , bu da bir tercih...

Özellikle siz ve Sayın Marmara'ya soruyorum....

Rus ve Çin jetleri açık onuşalım bir NATO ülkesi için olmaz, kötü veya iyi olduğundan değil. Mesela Türkiye'de sağ direksiyonlu araba kullanabilirmisin, araba iyi olsa bile kullanırsan kaza yapma riskin yüksek değil mi, standart uyuşmuyor. Kendi uçağın Kaan için AL-41/51 kullanabilirsin ve bu şekilde olur. Daha verimli performans alınır.
Tamam F110'dan 2 kat ömrü kısa ama 4000 saat uçtuktan sonra her türlü jet uçağı modernizasyondan geçirilir, iste o anda değiştirilir. Diğer artıları ise, AL-41'in F110 ile aynı yakıt performansı var ama daha güçlü, hafif, supercruise hıza çıkarabilir. ABD motor vermedi diyelim, milli motor açık konuşalım pratikte görünen 15 seneden az sürede hazır olmaz, ABD ve Rusya ortalama bu süreç içerisinde yeni jet motoru geliştiriyor. Alternatif AL-41, daha lüks olsun dersen AL-51 havada Kaan'ı adeta öttürür. 2040'dan sonra milli motor hazır olur ve güle güle kullanırsın.

Adamlar Çin'e bile bu motoru vermezken bize verirlerse bu işte bir hinlik vardır ;  bu  rus motoru alımı S-400 işinden bile pahalıya patlar bize bütün bir Rus uçağı almasak bile...

Dedikleriniz mantıklı ama bu aşamaya geçmek için bizimkiler mutlaka TF-35000 projesinin gidişatını ve Batı'nın muadil bir motoru bize vermemesine göre hareket edecektir.

bu eleştriler büsbütün yanlış önermelere dayanıyor.

1.  bu  uçak sanıldığı gibi NATO  uçağı  değil,  şu ana kadar 19  ülkeye satıldı,  bunların dokuz tanesi de zaten  proje ortağı.
"belki on yıl sonra NATO  uçağı olarak tüm üyelerin  alımına izin çıkar;  ancak şu an Amerikagilin uçağı"

2.  bu  uçak 9 yılda 1060 küsür   adetten fazla üretildi,  900  filan değil.
"dikkat ediniz, ortada  Rafale   ve  Typhoon  gibi  gayet olgunlaşmış rakiplerinin de olduğu bir  9  yılda 1060  uçak üretildi;  yani rekabet açısından  meydan hiç de bu uçağa kalmış filan değil,   B  modeli hariç,    piyasadaki tek modern uçak değil.
B  modeli  için de,  Fransız uçağı zaten gemilerden de kalkıyor işte"

3.  uçağı  eleştirmesi gereken  devletlerin hava kuvvetleri   sipariş yağdırırken,  uçağı almak için  lobi  faliyeti  yürütürken,  uçağı  eleştirmek de  otomotiv sektörüne  filan kalmışsa  ve  dayanak olarak da  bu tür  kişisel görüşler  ortaya konuluyorsa,  haliyle  pek ciddiye alınmıyor  bu  önermeler.

4.  savaşa  hazırlık  seviyesinin düşük kalmasının  nedeni  aşırı sipariş nedeniyle firmanın  üretime  yetişememesi  mi?
yoksa  gerçekten  uçağın  hep böyle sürecek bir  tasarım ve imalat problemi mi var?
verilere baktığım zaman,  aşırı siparişlere yetişememe durumu nedeniyle  parça imalatında bir aksama olma olasılığı daha yüksek.
sadece bu da değil,  paylaştığınız raporu dikkatle okursanız,  orada mesela bakım ekiplerinin yeterince eğitimli  olmaması  gibi  nedenler de var.
😁
5.  elin uçağını sahiplenme filan yok;  ama  uçağa sahip olma  halinde  filanca  ülkenin hava kuvvetlerine  nasıl üstünlük sağlanacağını anlatacak  olanların,  uçağa  sahip olamama  halindeyken  kimseyi ikna edemeyen kişisel fikirlere dayanarak  aleti eleştirmesi de,  açıkça  trajikomik.
bu  konularda ciğerli filan atasözleri geliyor insanın aklına.

6.  Amerika'da  bir otomotiv sektörü bile satış rekorları kıran ABD  uçağını eleştirebiliyorken,  bizim  burada  kendi  ürünlerimize  pozitif eleştri  yapmamız  neden bu denli göze batar?
üstelik  burada yerli sanayiye yapılan eleştriler  büyük oranda pozitif ve geriye kalan kısmı da gayet gerçekçi eleştriler.
buradaki her türlü pozitif eleştriye 
"e ama ABD de   motoru kanada'dan alıyor  bu  işler böyle"
diyenler  ABD  sistemlerini  sahiplenmiyor da,
"acaba batılı olmayan bir şirketten motor alınsaydı olmaz mıydı?
acaba  şöyle yapılsa daha kolay olmaz mıydı"
şeklindeki  yapıcı eleştriler,  ecnebi  sistemlerini sahiplenme gibi sunuluyor.


tekraren,  şu an bu gezegendeki tek modern uçak F35 filan değil ve bir gün  bu uçakları gören radarlar da yaygınlaşacak ve tabi  bu uçaklar da bir gün demode kalacak.
ama  bu gelmemiş olan gelecek,   ikna etmekten çok uzak olan  eleştri  cümlelerini de  ispatlamıyor.
elin sistemini sahiplenme değil bu;  ama gerçekçi de olmak gerekiyor.

Adamlar Çin'e bile bu motoru vermezken bize verirlerse bu işte bir hinlik vardır ;  bu  rus motoru alımı S-400 işinden bile pahalıya patlar bize bütün bir Rus uçağı almasak bile...

Dedikleriniz mantıklı ama bu aşamaya geçmek için bizimkiler mutlaka TF-35000 projesinin gidişatını ve Batı'nın muadil bir motoru bize vermemesine göre hareket edecektir.

AL-41F ile F110-129 kıyasladığımızda, Rus motoru daha hafif, iç çapı daha büyüktür ama dış maksimum, yani uçağa sığabilecek çapı ABD motoru ile aynıdır. Bu da Ruslar daha ince metal kullandığı için motor hafiftir ama bu ömrünün 2 kat kısa olduğunun ana nedenlerinden birisidir, metal alışım teknolojisis de farklıdır. Her ikisinin de saniyede hava alma potansiyeli aynıdır ama Rus motoru daha güçlüdür. Kısacası ABD motorunun ömrü 2 kat fazladır, diğer yandan Rus motoru hafif ve daha güçlüdür. ABD ters köşe yaparsa ve milli motor gelene kadar çapı, boyutu, performans olarak AL-41 Kaan için en uygundur, başka alternatifi yok. Müttefik ülkesine motor vermediyse demek ki köprüleri yakmış demektir. Motor meselesi S-400'den bence daha kritik öneme sahip.

EJ200 ağzıyla kuş tutsa bu performansı veremez, Kaan için ufak ve güçsüz kalır. Çin'e sattıysa Türkiye'ye de satar, hatta altın tepside getirir. AL-51 satar mı, işte orası önemli, bir önceki eski modelini AL-41 seve seve satar...

bu eleştriler büsbütün yanlış önermelere dayanıyor.

1.  bu  uçak sanıldığı gibi NATO  uçağı  değil,  şu ana kadar 19  ülkeye satıldı,  bunların dokuz tanesi de zaten  proje ortağı.
"belki on yıl sonra NATO  uçağı olarak tüm üyelerin  alımına izin çıkar;  ancak şu an Amerikagilin uçağı"

2.  bu  uçak 9 yılda 1060 küsür  adetten fazla üretildi,  900  filan değil.
"dikkat ediniz, ortada  Rafale  ve  Typhoon  gibi  gayet olgunlaşmış rakiplerinin de olduğu bir  9  yılda 1060  uçak üretildi;  yani rekabet açısından  meydan hiç de bu uçağa kalmış filan değil,  B  modeli hariç,    piyasadaki tek modern uçak değil.
B  modeli  için de,  Fransız uçağı zaten gemilerden de kalkıyor işte"

3.  uçağı  eleştirmesi gereken  devletlerin hava kuvvetleri  sipariş yağdırırken,  uçağı almak için  lobi  faliyeti  yürütürken,  uçağı  eleştirmek de  otomotiv sektörüne  filan kalmışsa  ve  dayanak olarak da  bu tür  kişisel görüşler  ortaya konuluyorsa,  haliyle  pek ciddiye alınmıyor  bu  önermeler.

4.  savaşa  hazırlık  seviyesinin düşük kalmasının  nedeni  aşırı sipariş nedeniyle firmanın  üretime  yetişememesi  mi?
yoksa  gerçekten  uçağın  hep böyle sürecek bir  tasarım ve imalat problemi mi var?
verilere baktığım zaman,  aşırı siparişlere yetişememe durumu nedeniyle  parça imalatında bir aksama olma olasılığı daha yüksek.
sadece bu da değil,  paylaştığınız raporu dikkatle okursanız,  orada mesela bakım ekiplerinin yeterince eğitimli  olmaması  gibi  nedenler de var.
😁
5.  elin uçağını sahiplenme filan yok;  ama  uçağa sahip olma  halinde  filanca  ülkenin hava kuvvetlerine  nasıl üstünlük sağlanacağını anlatacak  olanların,  uçağa  sahip olamama  halindeyken  kimseyi ikna edemeyen kişisel fikirlere dayanarak  aleti eleştirmesi de,  açıkça  trajikomik.
bu  konularda ciğerli filan atasözleri geliyor insanın aklına.

6.  Amerika'da  bir otomotiv sektörü bile satış rekorları kıran ABD  uçağını eleştirebiliyorken,  bizim  burada  kendi  ürünlerimize  pozitif eleştri  yapmamız  neden bu denli göze batar?
üstelik  burada yerli sanayiye yapılan eleştriler  büyük oranda pozitif ve geriye kalan kısmı da gayet gerçekçi eleştriler.
buradaki her türlü pozitif eleştriye 
"e ama ABD de  motoru kanada'dan alıyor  bu  işler böyle"
diyenler  ABD  sistemlerini  sahiplenmiyor da,
"acaba batılı olmayan bir şirketten motor alınsaydı olmaz mıydı?
acaba  şöyle yapılsa daha kolay olmaz mıydı"
şeklindeki  yapıcı eleştriler,  ecnebi  sistemlerini sahiplenme gibi sunuluyor.


tekraren,  şu an bu gezegendeki tek modern uçak F35 filan değil ve bir gün  bu uçakları gören radarlar da yaygınlaşacak ve tabi  bu uçaklar da bir gün demode kalacak.
ama  bu gelmemiş olan gelecek,  ikna etmekten çok uzak olan  eleştri  cümlelerini de  ispatlamıyor.
elin sistemini sahiplenme değil bu;  ama gerçekçi de olmak gerekiyor.

Hadi biz eleştirileri yanlış önermelere ve argümanlara dayandırıyoruz diyelim, ABD'nin devlet kuruluşu olsun, savunma sanayi uzmanları olsun onlarda mı yanlış önermelerle ve argümanlarla eleştiriyor?

Bu uçağı almak isteyen NATO ülkelerin alabileceği 5. nesil başka uçak var mı? Rafale, Typhoon, F-16V, F-15 ve F-18 zaten 4. nesil uçak. F-22'yi ABD kimseye satmıyor ki 12 yıl önce üretim hattı kapandı. Başka 5. nesil uçak yok NATO'da ve batıda. Adamlar gidip SU-57, J-20 ve J-35 alamaz ki. Başka seçenek yok mecbur F-35 alacaksın.

Yani bu uçak çok satıyor, bu uçaktan herkes alıyor argümanı bu uçağı sorunsuz ve hatasız yapmıyor ki. F-35 yaptırımı olmasın bugün biz de hemen sipariş geçeriz. Çünkü elde başka 5. nesil bir uçak yok.

Ben diyorum mesela eskiden olduğu gibi alternatif olsa, Zamanında Mirage 2000, Tornado, F-16, F-15 ve F-18 gibi liste kabarık olsa herkes yine F-35'i mi tercih eder yoksa alternatif uçaklara da ciddi talep olur mu?

Northrop Grumman bugün çıksa ve ben 5. nesil bir jet geliştiriyorum. Çift motorlu olacak, daha uzun menzilli ve daha fazla faydalı yük taşıyacak bir uçak olacak dese herkes yine F-35'e mi yönelir yoksa Northrop'un projesine de ciddi bir talep olur mu?

Ya da Boeing ben bugün F-15'in yerini alacak tamamen 5. nesil üzerinde çalışmaya başladım ve ortak ya da müşteri arıyorum dese o uçağa hiç talep olmadan herkes yine F-35 almaya devam eder mi?

F-35 kötü uçak değil. Belki tüm sorunları çözülünce çok da iyi uçak olacak ama bu sorunların çözümü çok ciddi zaman ve para kaybı olacak. 3 farklı görevi tek bir gövdede yapma fikri bu uçağın mükemmel olmasının önündeki en büyük engeldir.

Ben F-35'in genel fikrini beğenmiyorum. Yoksa örneğin tek bir versiyon üzerinden geliştirilse belki çok daha mükemmel olacaktı. Ama şimdi sürüyle sorun yaşıyor. Bu uçak çok satıyor, herkes almak istiyor diye efsane bir uçak olmadı. Çünkü dediğim gibi NATO'nun şu an tek 5. nesil uçağı ve başka alternatif yok. Kimse 5. nesil varken 4. nesil almak istemez. (Bizim elimiz mahkum çünkü satmıyorlar.) 5. nesilde de sadece F-35 var. Başka ne yapacak adam?

Kaldı ki Fransa-Almanya-İspanya-Belçika ve İngiltere-İtalya-Japonya neden yeni 6. nesil uçaklar için ortaklığa gitti? Şu bir gerçek artık uçak üretebilecek ülkeler gidip ABD'ye sonsuza dek bağlı kalmak istemiyor, kendi projeleri üzerinde çalışıyor.

Tek bir sisteme bağlı kalmak büyük hata. Yaşanabilecek bir sorunun, uçakların yere indirilmesini vs. düşünün? Tün NATO hava gücü yerde bekliyor olacak. Bu çok büyük bir risk.

"ABD'nin devlet kuruluşu olsun, savunma sanayi uzmanları olsun onlarda mı yanlış önermelerle ve argümanlarla eleştiriyor?"

asıl trajikomik olan da bu ya,  sözüm ona  uçağın  sorunlarını anlatan bir yazı yazmış;
fakat sorunlar listesine bak:

*üreticiye çok bağımlı olmak
"bu  uçağın sorunu mu  yoksa senin  istediğin bir özellik mi yahu!  bu  uçağı planlarken NATO'nun ortak uçağı olarak değil de,  Amerikagilin  ortak uçağı olarak  istedin bunu sen,  uçağın  motoruyla,  ısısıyla  topuyla filan bir ilgisi yok"

*yetersiz eğitim
"siz bakımcılarınızı eğitecektiniz de uçak elinizi mi tuttu"

*teknik veri eksikliği
"uçak da fabrika da elinde,  teknik veri eksikliği nasıl oluyor?
eğer böyle bir veri  eksikliği varsa tamamla  kurtul.  motoruyla  topuyla  ısısıyla filan ne ilgisi var"

gel de bu önermeleri ciddiye al.
---
"Ben diyorum mesela eskiden olduğu gibi alternatif olsa, "
 
modern uçak  için alternatif var hocam.
Typhoon   3 sanırım nükleer taşıma kapasiteliydi,  Typhoon   4 ise  radar izi F16'ya  göre cidden düşük,  MK2  radarının  F35  radarından daha iyi olabileceğini iddia eden ciddiye alınması gereken kaynaklar var ve  uçak  şu haliyle Meteor  ile F35'ten daha uzun menzilden vuruş  yapma potansyeli vaad ediyor.
şu  uçak  bu kadar çok ortaklı olmasa gerçekten  ideal bir  modern uçak.
F35'in  radar izinden çok daha hayalet olan F22  bile red flag
 tatbikatlarında  Typhoon    karşısında zor duruma düşebiliyor.
keza Fransız uçağı da modern uçaktır ve  aynı uçağın  gemiden kalkan modeli de vardır.
adamlar yarın  uçağın  burnunu büyütüp  kocaman bir radar takar gerek görürlerse,  kim ellerini tutacak?
  ---
uçağın veri işleme kapasitesine gelince, Avrupa uçakları da gayet iyi veri işler;  ama daha öte bir konu var dikkate alınması gereken.
F35  her kullanıcı  için aynı kapasitede veri işleme özelliği sunamaz;  çünkü  her kullanıcı ABD  kadar çok sayıda  gelişmiş radara  sensöre bilmem neye sahip değil.
haliyle  örneğin USAF  plotu tarafından uçurulan bir F35   100  sensörden veri alıp işlerken,  Yunanistan'ın f35'i  çok daha az sensörleri olduğundan  belki %70  kadar veri işleyebilecek.
o  %70 de  aslında diğer Avrupa uçaklarının işlediği veridir zaten,  yani   ABD  ve İngiltere  veri işleme kapasitesini dibine kadar kullanıyorken,  aynı uçak Yunanistan  için o kadar veri işlemiyor,  işleyemiyor.
şu halde  Yunanistan için  modern uçak  listesinde  ciddi bir avantaj sağladığı  kuşkuludur  açıkçası.
---
hız ve manevra konusunda Avrupalı emsaller  daha iyi gibi
---
silah kapasitesinde  F35 sanırım Avrupa uçaklarından daha iyi.



https://www-sandboxx-us.translate.goog/news/what-really-happened-when-f-22-raptors-squared-off-against-the-eurofighter-typhoon/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=tc




https://www.defenceturk.com/index.php?topic=9.4320