F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Projesi

JSF projesinde esas amaç stealth vuruş kabiliyetinden çok dijital bir muharebe sistemi ile muharebe sahası üstünlüğüne dayanan bir projedir. Radar izi ile alakalı olarak üretilen uçağın hikayesi ise Amerika Sırbıstan harekatında F-117 Kaybetmesinin ardından oluşan zafiyeti görmüş ve bunun üzerine F-22 projesini başlatmıştır.

Tamamen yanlış!

F-22 ABD'nin 1986'da başlattığı Advanced Tactical Fighter ihalesinde yarışmak için geliştirilmiş ve 1991'de ihaleyi kazanarak seri üretime geçilmiştir.

Sırbıstan'ın F-117 uçağını düşürmesi ise 27 Mart 1999'da gerçekleşti!

JSF projesinde esas amaç stealth vuruş kabiliyetinden çok dijital bir muharebe sistemi ile muharebe sahası üstünlüğüne dayanan bir projedir. Radar izi ile alakalı olarak üretilen uçağın hikayesi ise Amerika Sırbıstan harekatında F-117 Kaybetmesinin ardından oluşan zafiyeti görmüş ve bunun üzerine F-22 projesini başlatmıştır.

Tamamen yanlış!

F-22 ABD'nin 1986'da başlattığı Advanced Tactical Fighter ihalesinde yarışmak için geliştirilmiş ve 1991'de ihaleyi kazanarak seri üretime geçilmiştir.

Sırbıstan'ın F-117 uçağını düşürmesi ise 27 Mart 1999'da gerçekleşti!

Hmm 1991 de üretime geçtiğini ilk sizden duydum

İlk uçuş (test uçağı) 7 Eylül 1997 de olmuş iken.Ve F-117 lerin yerine geçmesi beklenir iken.Hal böyle olunca 1999 daki durumu görüp kaplama teknolojisi değiştirilip    15 Aralık 2005 tarihinde bütün testlerin tamamlanıp ilk uçak teslim edilmiş iken.

Bence bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmayın küçük düşersiniz benden söylemesi.Siz Rus uçaklarını falan analiz edin bilmediğiniz hususlarda çok bilgi yaymayın.

Biraz okuyun bence şurayı;

Ek olarak:Projenin temelleri 1989 da başladı ihale 1991 de belirlendi.Lakin artan maliyetler sebebi ile proje ağır ilerledi ve son olarak F-117 vurulmasına mukabelen proje tekrardan rebuild edilmek zorunda kaldı bunun yanında bütün sistemler baştan tasarlanarak teknolojileri tekrardan yenilenerek düşman sistemlerine karşı F-22'nin B modeli Amerikan Hava Kuvvetlerine teslim edilmiştir.Yani F-22'nin ilk 1997 de çıkan modeli ile uzaktan yakından alakası yoktur şimdiki F-22 sisteminin.

F-22 tek kişilik, çift motorlu bir uçaktır. Tasarımı ve gövdesinde kullanılan kompozit malzemeler sayesinde radar izi radar tesisleri için çok düşük olmasına rağmen, Kolchuga pasif algılayicı diye bilinen ESM sistemi tarafından tespit edilebilir. Radar izinin düşük olmasını sağlamak için taşınan bombaları ve füzeleri kanatları altında değil, uçağın içinde bulunan özel depolarda bulunması gerekiyor. Aksi takdirde radar izinin mühim bir oranda yükselip uçağı radar tesisleri için yine tespit edilebilir hale gelmesine neden olur. 7 Ekim 1997'de ilk uçuşunu yapmış, ilk üretilen F-22 17 Ocak 2003'te görev yeri olan Nellis Hava Üssü'ne teslim edilmiştir. F-22 radar görüntüsü çok küçük olan bir uçak olduğu için düşman hava sahasına sızabilir ve öncü darbeyi gerçekleştirebilir. F-22'nin çok yüksek manevra kabiliyeti vardır. Uçakta bulunan itki yönlendirme sistemi sayesinde uçak burnu yukarıya bakacak şekilde sabit irtifada gidebilir. İtki yönlendirmesi uçağın jet çıkışlarının yani nozzle'ların yönlendirilmesi ile yapılmaktadır. Bu özellik F-22'yi it dalaşında üstün kılar. F-22'nin tasarlanmasının bir diğer amacı da havadan havaya füze taşıyamayan dolayısıyla kendini hava saldırılarına karşı koruyamayan F-117'nin bu eksikliğini gidermektir. F-22 GPS kumandalı JDAM'larla F-117 lerin görevlerini yapabilmektedir. F-22 silah yükünü gövde içinde taşır, gövde dışında kanat altındaki iki paylonda da harici yakıt tankı ya da bomba taşınabilir. Uçağın maliyetinin pahalı olması en önemli dezavantajıdır, bu nedenle üretim sayısı sınırlıdır.

Küçük görmüyorum, bilgi kirliliğini önlüyorum.

Haklı olduğun bir  yer var. Kurudğum cümle nedeniyle yanlış anlıyorsun.
Þöyle yazmalıydım...

Tamamen yanlış!

F-22 ABD'nin 1986'da başlattığı Advanced Tactical Fighter ihalesinde yarışmak için geliştirilmiş ve 1991'de ihaleyi kazanmış ve takip eden yıllarda seri üretime geçilmiştir.

Sırbıstan'ın F-117 uçağını düşürmesi ise 27 Mart 1999'da gerçekleşti!

İlk YF22 ptototipi 29 Eylül 1990'da uçtu!

1991'de Lockheed ve Pratt & Whitney imalat ve geliştirme çalışmaları için sözleşme imzaladı. Bu çalışmalar sonucunda geliştirilen uçağın ilk prototipi 1997'de ilk uçuşunu yaptı. F-117 düşürülmeden 2 sene önce.

Program 2001 yılında düşük oranlı ilk üretime girmek için onay aldı. Hava Kuvvetleri Operasyonel Test ve Değerlendirme Merkezi tarafından yapılan ilk operasyonel ve test değerlendirmesi 2004 yılında başarıyla tamamlandı. 2005'de seri üretim için onay aldı.

F-22 ve F-117 çok farklı amaçlarda kullanılan uçaklar. F-117 bir bombardıman, F-22 ise hava üstünlüğü sağlama amaçlı. F-22'lerin F-117'lerin yerini alması diye bir şey söz konusu değil!

İlginç beni yanlış kaynaklardan okuyorum acaba diye insanı sorgulatıyorsunuz ?

*F-22 Soğuk Savaş Döneminde F-117'lerin emekli edilmesinden sonra yerine geçirmeyi planladığı bir uçaktı.



*F-22 için 1989 da ihale açıldı ve B-NG ile GD-LM bu ihalede kendi projelerini (YF-22,YF-23)sergilediler.İhaleyi LM Grubu YF-22 ile aldı.Ki görüyorsunuz uçağın şimdiki hali ile uzaktan yakından bir alakası yok.

*1991 yılında LM sözleşme imzaladıktan sonra uçağı geliştirmeye başladı.

*1999 da o elim F-117 kazasından sonra kongre  geliştirilmekte olan F-22'in Rus hava savunma sistemleri veya uçakları ile nasıl başedeceğini sorgulamaya başladı.Bunun üzerine komite LM ile istişareler yaparak F-117 de kullanılmış aynı temelde gelen F-22 için güncel ve gelecekteki tehtitlere daha kapsamlı karşı koyabilmesi için gerekli yapısal ve yazılımsal güncellemelerin yapılmasına karar verildi.

LM de 2005 senesine tahaadüt ettiği ilk parti teslimatına kadar aşağıdaki güncellemeleri yaparak istenilen şekilde seri üretime geçirme kararı aldı.

*Ön kenarın geriye doğru kayma açısı 48 derece'den 42 derece'ye düşürüldü,
*Dikey stabilizatörler arkaya doğru kaydırıldı ve alanda %20 tasarruf sağlandı.
*Pilot'un görüş açısını  arttırmak için geliştirilen kanopi  (18 cm) ileriye alındı ve motor girişleri arkaya 36 cm geriye hareket etti.
*Pilotun sistemleri daha rahat yönetip durum analizi yapabilmesi için Joint Helmet Mounted Cueing System (JHMCS) sistemini geliştirdi.
*Kanat ve dengeleyici arka kenarlarının şekilleri, aerodinamiği, gücü ve gizli özellikleri geliştirmek için tekrar yapılandırıldı.
*Üzerinde kullanılan yazılımlar ve sistemler yenileri ile değiştirildi.

F-117 nin radar kaplama özelliğinin benzer versiyonu F-22 de kullanıldığından ötürü ve bunun Sırplar tarafından Ruslara hediye paketi şeklinde verilmesinden dolayı.Amerika F-22 programında çok ciddi revizyona gitmiştir.



F-22 F-117 nin yapabildiği bütün görevleri rahatlıkla yapabilmektedir.Bu resimde görev yükü ve tanımlarını görebilirsiniz.
F-117 ve F-22 özel görevler hava taaruzu ve JDAM gibi stratejik harekat yapabilme becerisine sahip birbirine benzer ama asla F-35 tarzı multirole olmayan benzersiz bir uçaktır.

F-35 sınıfında olan uçaklar  (F-16,F-4)
f-22 sınıfında olan uçaklar (F-117,F-15,F-15NG,F-18(Konfigürasyonuna göre tartışılabilir))

Dolayısı ile stealth sınıfında 4 adet uçak modeli var Amerikan Hava Kuvvetleri bünyesinde bunlar (B-2 Spirit,F-22,F-117,F-35) uçakları olup bu sınıfa ait birbirlerine bağlantılı olan uçaklardır.

Bunlardan en tombul ve komiği zaten F-35 tir.Abileri arasında popüler ama stealth noktasında abileri ile aynı seviyede değildir. 

F-35 deyince sadece düşük RCS akla gelmeside ayrı bir sorun. Uçak Stealth olmasın gene şuan ki haliyle piyasada ki bütün 4. Nesil uçaklardan iyi durumda. Þuanda bu uçağın birim maliyeti de 85 milyon dolara kadar inmiş durumda. Dediğim gibi Rusyadan SU-35 almak istesek belki F-35'lerden daha pahalıya gelecek. Bu uçağın bu teknolojisiyle minimum 150 milyon dolar etmesi gerekirdi. Ama o kadar yoğun üretim bandı var ki. Sadece ABD ordusu 2000 üzerinde siparişi var. O nedenle çok çok hesaplı durumda. EF, Rafale, SU-35 hepsi 100 milyon dolar civarı. F-16V bile 70, 80 arası. Siz F-16 parasına F-35 alıyorsunuz. Işletme giderleri derken bize baştan aşşa farklı olan bambaşka bir ekolden gelen Rus veya Çin uçakları alarak ne kadar kâr edilebilir. Pilot eğitim faaliyetlerinden tutun, hava üslerine, teknik ekibe kadar sıfırdan yeni yatırımlar gerekir. Hiç şüphe yok ki; en uygun fiyata en iyi savaş uçağı ve alternatifi de yok. Sezarın hakkı sezara.

F-35 'in düşük RCS değerine bile gereksinimi yok.Onu benzersiz kılan zaten BVR teknolojisi.

Onun dışında Pilot Deniz Kuvvetleri,Kara Kuvvetleri,Heik ve İhalar ile kordineli şekilde hedefi bulup yokediyor daha ne olsun.

Artı üstüne gelen bir füze varsa pilota en uygun manevrayı tavsiye ederek kurtulmak için pilotun kararına bırakmadan EH,Flare gibi sistemleri devreye sokarak o füzeden kaçınmasını sağlıyor.Yapay zekanın nimetleri diyelim.

Pilot kaskı vasıtası ile üzerinden geçtiği bütün coğrafyanın haritasını çıkarıp nerelerde ne var ne lazım hangi mühimmat türü kullanılıcak hepsini pilota sunup arasından seçmesini sağlıyor.

En ilginç kısmı çoklu hedef tanımı yaparak  aynı anda birden fazla uçağa angaje olup 5 saniyede 4 AA füzesini sallayıp işine bakıyor.

Daha dehşeti ise misal 5 düşman uçağı karşıdan sana geliyor diyelim.Pilot bulunduğu alanda veya gerisinde destek sağlayan donanma veya kara unsurları var ise yardım isteyip kendi füzelerini harcamak zorunda kalmadan denizden veya karadan atılan karadan-havaya füzelerini yönlendirip düşmana kilitleyebiliyor.

Daha neler neler varda işte ne diyelim kullanana hayırlı olsun

Not:Birde bu özelliklerin HAF ta olduğunu düşünün insanın uykuları kaçar yemin ediyorum.

Irakta şu sıralar devamlı Haşdi Þabi milisleri vuruluyor. Ve vurulan yerler ne malum hep iran ile işbirliğinde kurulan füze depoları. Kimin vurduğunu bile çözemediler halen. Ama tabi kimin vurduğu belli tabi. Netanyahuya sorulduğunda iran hiç bir yerde vurulmaz değil dedi. Acaba bu saldırılar kimsenin haberi olmadan hangi uçak ile gerçekleştiriliyor. daha şimdiden nasıl bir teknoloji harikası olduğu bir bir ortaya çıkıyor.  5 yıl sonra ne kadar büyük bir hata yaptığımızı anlayacağız.

 

F-22 bir avcı uçağı, F-117 ise bir bombardıman. Biri elma diğeri patates...
F-22 Mig-29 ve Su-27 serisi gibi gelişmiş Rus uçaklarına karşı, bu uçakların ve düşman hava savunma sistemlerinin radarları tarafından tespit edilmesi   neredeyse imkansız olacak şekilde tasarlandı. Bu nedenle yüksek manevra kabiliyetine sahip. Rusların meşhur cobra manevrasını yapabilen tek Batı uçağı. Görev tanımı başlangıçta sadece önlemeydi! Bu nedenle sadece havadan havaya silahlar taşıyabiliyordu. Uçağın yapılma amacı buydu.

Evet F-117 uçaklarının emeklilik durumları nedeni de bir faktör, F-22 üzerinde geliştirme çalışmaları ile uçağa havadan yere saldırı kabiliyeti eklendi. Ama bu F-22'lerin F-117'ler yerine tasarlandığı demek değil!

F-22 bir avcı uçağı, F-117 ise bir bombardıman. Biri elma diğeri patates...
F-22 Mig-29 ve Su-27 serisi gibi gelişmiş Rus uçaklarına karşı, bu uçakların ve düşman hava savunma sistemlerinin radarları tarafından tespit edilmesi   neredeyse imkansız olacak şekilde tasarlandı. Bu nedenle yüksek manevra kabiliyetine sahip. Rusların meşhur cobra manevrasını yapabilen tek Batı uçağı. Görev tanımı başlangıçta sadece önlemeydi! Bu nedenle sadece havadan havaya silahlar taşıyabiliyordu. Uçağın yapılma amacı buydu.

Evet F-117 uçaklarının emeklilik durumları nedeni de bir faktör, F-22 üzerinde geliştirme çalışmaları ile uçağa havadan yere saldırı kabiliyeti eklendi. Ama bu F-22'lerin F-117'ler yerine tasarlandığı demek değil!

F-117 nin yerine demek  birebir aynısını koymak demek değil zaten.USAF bu uçakları emekli olacak F-117 lerin yerine daha komple ve gelişmiş bir sistem koymak için geliştirdi.
F-117 leri sen hiç B-2 Spirit gibi halı bombardıman yaparken çekilmiş bir fotosunu gördünmü ?
Onlar özel operasyonlar için geliştirilmiş uçaklar F-22 de öyle F-117 de öyle.
F-117 özel JDAM gibi hava savunma sistemlerini yok edicek tekil görevlerde kullanılıyordu.Fakat hem Sıprlar tarafından düşürülmesi hemde USAF ın F-117 lere göre daha ekonomik ama ona göre daha multirole (F-35 demiyorum) yapabilmesi amacı ile geliştirildi.

Nasıl F-35 ler F-16 ve F-4 lerin ileride yerine geçiyor ise F-22 de F-117 ve F-15 lerin  yerine geçiyor.

Dünya değişiyor Sevgili Skywolf bence sende görüşlerini değiştirmelisin

Dünya gerçekleri öyle senin keyfine göre değişmiyor. Uçağın Yapılış amacı F-117'lerin değil esasında F-15 ve hatta donanmadaki F-14'lerin yerini almaktı. Bu amaçla hava kuvvetleri için 750, donanma ihtiyaçlarını da ekleyince 1000'in üzerinde uçak üretmeyi düşünüyorlardı. Tabi evdeki hesap çarşıya uymadı o ayrı mesele...

The Advanced Tactical Fighter (ATF) is being developed as a follow-on to
the F-15 and as the Air Force's next generation air superiority fighter.
The aircraft is expected to incorporate new technologies and new and
expanded capabilities, including supersonic cruise, more maneuverability, shorter take-off and landing distances, longer range, low detectability, and greatly improved reliability and maintainability. The heart
of the ATF is expected to be its highly integrated avionics system, which
is to provide much of the capability for detecting, identifying, and
engaging the enemy at ranges beyond the pilot's vision.
The ATF is to be a single seat, twin-engine supersonic fighter armed with
AIM-l 20A Advanced Medium Range Air-to-Air Missiles, AIM-9 Sidewinder missiles, and a 20 mm gun. Its design concept includes use of
advanced materials, an airframe that is not easily detected, new engines,
and advanced avionics.

Buyrun resmi rapor >>

Kısacası F-22, F-117lerin yerine geliştirilmedi. Ama emekliye ayrılan F-117'lerin görevini yapabilecek şekilde modernize edildi!

Bu revizyon çalışmasına da F-117 düşürülmeden daha önce başlanmıştı. >>