İDEF 2023

Mavi Vatan'a kamikaze 'Çaka'



HAVELSAN'ın geliştirdiği kamikaze dalış yapabilen insansız deniz aracı Çaka, IDEF'23 savunma fuarının ilgi odağı oldu.
İlk defa vitrine çıkan Çaka, ucunda taşıdığı yüklü miktardaki patlayıcıyla hedefine 60 knottan fazla hızla sessizce ilerleyerek azami zayiat ve hasar veriyor.

Kamikaze dalış yapabilen insansız deniz aracı Çaka'nın çalışma sistemini HAVELSAN Alan Uzmanı Göker Oral, IDEF'23'te Hürriyet'e anlattı: "Son yıllarda insansız suüstü araçları farklı yönlere doğru evrildi. Biz de yeni bir konsept geliştirdik.



'DÜNYADA MUADİLİ YOK'

Araştırdık dünya çapında muadiline rastlamadık. Denemeler var ama bu şekilde değil. Baş tarafında patlayıcı bulunuyor, yüksek süratlerle hedefe çarpıyor ve patlatıyor. En önemli özeliklerinden birisi de dalış yapabilmesi. Sualtında konumunu muhafaza edebiliyor. Belli bir istikamette istikrarlı bir şekilde ilerleyebiliyor. Ciddi bir entegrasyon ve birlikte hareket yeteneğine sahip. Hava destekli savaş yönetim sistemleri ADVENT'le entegre şekilde çalışabilecek. Bu entegrasyonların yanında insanız deniz araçları ve insansız hava araçları gibi birlikte hareket icra edebiliyor olacak.

https://www.hurriyet.com.tr/gundem/mavi-vatana-kamikaze-caka-42305886

Bu tür hedefleri vurmak için umtas menzilinde kara ok gibi at unut hedefe tepeden dalan bir silah lazım.
Briston ile bir deneme vardı.

Umtas lançeri yada kmc lançeri 4 adet umtas füzesi ile hedefleri vurmada yetersiz kalır,sayı olarak...

Bize kuzgun lançeri yada levent, göksur lançeri gibi 12 li lançer lazım...

Gerekti mi hisar D 'de kullanırsınız,ESSM gibi gerekirse levent yada göksur sistemini de kullanırsınız kamikaze sida'yı durdurmak için yani acımazsınız elinizdeki mühimmata...

Kama uydu ile uzun menzilli iletişim kabiliyeti,çaka ise dalış yapma,yarı dalış ile seyir ve stealth kabiliyeti ile ön planda sistem...en azından benim görebildiğim tanıtım bilgilerine dair bu.

Kaan'ın resmini atan yok fuardaki

Çaka gibi bir ürün iyi olur. Tam ve yarım dalabilen, bakalım üretime geçecek mi?

İlk olarak güzel bir fuar ve başarılı bir meydan okumaydı.

I

Kara sistemlerinde, piyade bazlı sistemlerde, silahlar konusunda şirketlerimizin artık doyuma ulaştıkları gözüme çarptı. Keza deniz araçları konusunda da benzer şeyler söylenebilir.

Bu yüzden fuar biraz radar, ed/et, insansız sistemler ve tabi ki de hava savunma sistemlerinin ön plana çıktığı bir fuardı.

Hava sistemleri açısından konuşmak gerekirse işler biraz sipariş usulü yürüdüğünden ar&ge, prototip, test sürecinin bitmesini bekliyor diyebiliriz.

Kara sistemleri konusunda tüm firmalar artık silahlarını kuşanmış, kurma kollarını çekmiş ihalelerin netleşmesini bekliyor. Altay zaten yeri belli olan bir proje, keza Ömttza'yı da Fnss aldı diyebiliriz. Tabi geriye kalan en önemli iki proje YN-ZMA projesi ve henüz açıklanmayan ama illaki bir gün olacak İka projesi diyebiliriz.

Tsk'nın işi gerçekten zor. Çünkü firmaların güzel araçları mevcut. Ayrıca tek bir firma seçmektense iş gücü dağılımı gerçekleştirip tüm firmaların buradan kazanç sağlaması da çeşitliliğin ve geniş üretim ağının devamlılığı açısından önem arz etmekte ancak bunları yaparken de lojistik birlikteliği sağlaması da önem arz etmektedir.

Burada en akıllıca görüleni ynzma'da paletli kısmı bir firmaya tekerlekli kısmı diğer firmaya (Performans sonuçlar dahilinde) ancak iki araçta da benzer milli güç grubu, aynı kule (Korhan ve/veya ukss) benzer firmalara ait alt sistemleri kullanmasını şart koşmak lojistik kaygılar nedeniyle elzemdir.

İka projesinde ise tam anlamıyla taraflar ve performanslar netleşmediği için birşey demek yanlış olur. Diğer yandan İka'lar farklı sınıfları ve nitelikleri oluşacağından tek bir sınıfın üzerinden değerlendirmek anlamsız. Ama yine de Otokar Alpar ve Fnss Gölge Süvari özelinde konuşmak gerekirse performansları ölçülmesi gereken vaatkar ve güzel araçlar. Ancak Alpar sıfırdan bir ika şasisi üzerine üretilmiş olması nedeniyle düşük profili, sensör süiti yerleşimi, silah konfigürasyonu eş eksenli anti tank füzesi, yükseltilebilir mast optroniği sayesinde uzun menzilde keşif ve anti tank saldırı kabiliyeti sayesinde bana daha önde bir araç gibi geldi.

Ama yine de bunlar hep pioneer araçlar yani öncüler. Açıkcası komuta kontrol konsepti olarak birşey sunulmaması beni üzdü. Yani evet böyle araçlar var ancak nasıl komuta edilecekler. Boynuna asılı el konsolu ile piyade arkasından koştura koştura komuta etmesi düşünülüyorsa büyük hata edilir.  Açıkcası bir veya birden fazla İka'nın komuta kontrolunun sağlandığı konsolların bulunduğu bir ttza tasarımı hoş olabilirdi. Bunun yanında 155 mm olmasa bile otomatik dolduruculu insansız kmo'lar, mlrs'ler, kbrn ve yük katırı amaçlı kullanılabilecek araçlara dair konseptleri görmedim ki bunlar daha kolay insansız olabilecek sistemler gibi bana geliyor.

Açıkcası İka projesinde İka komutasını tank ile bütünleştiren yani tamam doldurucuyu kaldırdınız tanktan ama onun yerine bir iha/siha operatörünü tanka koyup, döner kanatlı keşif dronları ve ikaları tanklarla tandem olarak çalıştıkları bir konsept çıkaran bence yarışta öne geçer. Görünen o ki Zma konseptinin tanksavar ve hafif makineli top ile Tank'a teammate etme görevi biraz ikalara kayabilir.

----------------------------------------------

II

Deniz sistemlerine geldiğimizde açıklamalardan hepimizin anladığı kadarıyla, Siper Blok 1 için quadpack veya bir doublepack beklentisine girmek doğru olmaz gibi. Midlas'a entegrasyonu konusunda da sıralama Hisar-D, Siper ardından Hisar-D Quadpack olacak gibi. Quadpack konusunda bizim forum ahalisinin en çok odaklandığımız nokta işin paketleme kısmı olsa da füzelerin itki tahliyesi kısmı da ciddi bir sorun. Zaten tek bir vls'e bile tek füze koyduğunuzda attığınız füzenin egzoz gazını yuvanın hemen yanında olan içinde patlayıcı ve yakıt taşıyan atışa hazır diğer füzeleri etkilemeden tahliye etmek zorken birde bunu aynı atım yuvasındaki diğer 3 füzeyi etkilemeden yapmanız lazım. Bunu da unutmayalım.

Asfat AS-3600'Ü beğendim. Milgem altyapısında riske girmeden ilerleyen ama işlevselliğinden şüphe duymadığım bir tasarım gibi geldi. Belki sensör süitinde güncelleme yapılmalı diyebilirim. O kadar füze yükünü düşününce Cenk radarını arkada s band uzun menzil tarama radarı olarak kullanılırken, ana direkte x band bir çafrad çfr hava savunma açısından efektifliği arttırabilir. Tabi bunlar hep maliyet.

Benim kişisel düşüncem İstif sınıfının ikinci 4'lü muhtemel ayağında ve/veya forum ahalisinin Tf-4500 olarak nitelendirdiği o ara form Asfat As-3600 olarak ilerde temayüz edebilir. Çünkü fiyatı etkin, kendini kanıtlamış ve okyanusa daha uygun ve güç çarpanı daha yüksek bir gemi gibi geldi bana, Tf-2000'ler için iyi bir genel maksat fırkateyni veya kıyı deniz görev gruplarında iyi bir hsh fırkateyni olabilir.

Bunun dışında mevcut gemi yapım projeleri, midlas gelişmeleri, mevcut gemilerin lançer sayıları, siper ve hisardaki medyaya yansıyan haberleri bir araya getirdiğimizde önümüzdeki 5-6 sene için şöyle bir konsept geliştirilecek gibi;

Elimizde 2'si Mlu'ya girecek 3 adet 16 Vls'li ve 2'si Mlu'ya girecek 6 adet 8 Vls'li gemi mevcuttur. Buna 3 sene sonra 3 adet 16 vls'li geminin daha eklenmesini beklemekteyiz.

İlk adımda 16'lı vls li gemilerin 8 adet Siper B1 ve 32 adet Essm/Hisar Quadpack taşıdığı ve bunlara 1 veya 2 adet 8'li vls taşıyan ve 4x Siper B1 ve 16x Essm/Hisar Quadpack taşıyan gemilerin eskortluğu ile görev grubundaki ana hava savunma gemilerini toplamda 12-16x Siper B1 ve 24-40 Essm/Hisar Quadpack kapasitesine ulaştırılması hedeflenebilir. ilk adımda 3 filo ile bu daha sonra 3 İstifinde gelmesiyle 6 filo'ya çıkartılabilir. Buda her filoda Quadpack kabiliyetsiz Min. 32-48 Vls taşıyan bir geminin yaratabileceği güç çarpanına denk gelecektir.

Ancak bu raddede bunu sağlayacak 2 çok önemli konu var. 1- Essm'lerin Quadpack kapsülleriyle Midlas'tan atılabilmesi 2- Siper B1'lerin eldeki Mk-41 Vls'lere entegresi.

Saygılarımla...

Tf-2000'ler için iyi bir genel maksat fırkateyni veya kıyı deniz görev gruplarında iyi bir hsh fırkateyni olabilir.

TF2000 ile alakalı bilgi alabildiniz mi? Çafrat'ın deniz ve kara testleri yapıldı. Hatta Yunan uçaklarına uzun mesafeden kilit atıldığı dedikodusu bile çıktı. Sonra proje sessizliğe büründü. Sistemin işleyişi ile anten mimarisinde değişiklik yok. Olsa aynı maketi koymazlardı.

Beğeni ateşlefim battlestar

Benim tahminlerimin çok çok altında bir fuar oldu savunma sanayisinde her şeyi 2023'e atıyorduk tanıtım, test ,gösterim vs vs. Mesela hala Gezgin füzesini göremedik ya da Roketsanın hiçbir balistik füzesini Cenk Tayfun vs göremedik.ASELSAN'ın kritik ileriye dönük birkaç radar projesinin de maketini vs göremedik. Ya da torpido projelerinde gelinen aşamayı Orta sınıf torpidodaki durumu Som'un diğer varyantlarını vs vs. Bu böyle gider. Eskiden bildiğimiz gördüğümüz projelerin maketleri gelmiş ya da birkaç ekstra bilgi öğrendik. Hani hem 100. Yıl hemde savunma sanayimizde her şeyi 2023 e atma olayımızdan sonra bana göre çok sönük bir fuar olarak kaldı. Umut edelim ki Saha Expo daha bilgi verici ve daha canlı bir fuar olur. Bu işin savunma sanayi bölümü gelen kişiler reklamlar vs bilmiyorum.

Fuar bence eskisi gibi Ankara'da açık alanda olmalı. Illa İstanbul ise Atatürk havalimanında da olabilir. Ama Mayıs veya Ekim  gibi. Uçuş gösterileri, uçuş gösterileri yapılırken uçaksavarlarin onlara kilitlenmesi, tank ve zırhlı araçlar için hareket alanı fuarın ve silahların pazarlanmasını pozitif etkileyecektir. Uçak ve helikopterlerimiz yavaş yavaş hazır olmaya başlıyor sonuçta.