TF-6000 Turbofan Motoru

Projelere olan halk ilgisini ve desteğini sağlamak için ve tabiki siyasi rant içinde özellikle t. Kotil tarafından popilist bir dil benimsendi bunu yadırgamıyorum çünkü hangi iktidar olsa yaptığının oya yansımasını ister. Fakat suyunu çıkartmamak lazımdı. Koca Anadolu seçim otobüsüne çevrildi.
Aynı popülizm halen devam ediyor. Karşı gerçekçi argüman sunanlar vizyonsuzluk hatta ihanetle suçlanıyor. Mesala uçak gemisine şu aşamada kalkışmak fon bekleyen bunca proje varken akıllıcamı.

Halk ilgi göstersin, benimsesin, çok güzel ama bu yaparken devlet ciddiyeti de olsun biraz, size katılıyorum çok sulandırıldı.

Teknofestler filan inanılmaz güzel, inanılmaz başarılı girişimler. Gençler öyle bir geliyor ki, bizim o kadar parlak genci okutup, o zekalara verecek işimiz yok. Bu çocukların yarısı yine yurtdışına kaçacak. SAN'ları çıkarırısak gerçekten bir avuç firma dışında kimse yok.

Þimdi dillerde olduğu için örnek olarak, Türkiye'de en iyi okullarda okuyan genç bir kız, Hava Harp Okulunu birincilikle bitiriyor. Bu inanılmaz bir olay. Hele Türkiye gibi ülkelerde böyle insanlar direk yurtdışına gider. Fakat o kız ülkesine çileli bir hizmet vermek için o okula gitmeye karar veriyor. Hava Harp Okulu onu göklere çıkarıp boy boy her yerde göstermesi gerekirken biz nelerle uğraşıyoruz. Geçmiş olsun bu ülkeye.

Bizde TF-35000 yapacak adam çıkarda, onu yaptıracak, sanayici, kurum ve devlet çıkmaz.

Yanlış hatırlamıyorsam Kubilay Yıldırım KAAN'ın neden bu kadar büyük olduğu ile alakalı gelen sorulara cevap vermişti ve mevcut teknolojimizin bu uçağı daha küçültmeye henüz yetmediğinden bahsetmişti. Yani bir durum bir nevi kuvvetin isterleri değil ülkenin teknolojik altyapısıyla da alakalı.

Ayrıca bazı kişilerde yine çok olumsuzluk ve ümitsizlik görüyorum. Elimiz mecbur dostlar. Elimiz mecbur TF-35000'i yapmaya. Dünya tarihi mecbur olunan anlarda nelerin başarıldığı ile dolu.

Bu arada Mahmut Akşit dün TEKNOFEST'te TF-35000'in çok uzak olmayan bir zamanda çalıştırılacağını söylemiş. Motor çok uzun olmayan bir zamanda muhtemelen birkaç yıl içinde çalıştırılacaksa öyle enseyi karartacak bir durum yok tam aksine işler beklenenden de iyi gidiyor gibi.

aslında  bu şüpheci  yaklaşım 2028  takviminden doğdu.
başlarda 2033 ve 2034 gibi  takvimler geliyordu.
TRmotor  ile ilk çerçeve anlaşmasının tarihine  baktığında,  2033  aslında pek de  olmayacak bir takvim değil ki.
fakat birden 2028  tarihi  çıktı ortaya ve  milletin kafası karıştı.

TRM  bir videoda  Ukrayna,  TEİ  ve TRM  toplam 600 civarında bir  grubun   motor çalışmasına başladığını söylemişti.
tahminen  ön tasarım  bitmiştir  şimdiye,  hatta belki kritik tasarım da bitmek üzere  olabilir  inşallah.

Türkiye'de her kafadan bir ses çıktığı için proje takvimleri artık takip edemez olduk. Bunda biraz da birilerinin birilerine yaranma derdinden her şeyi birkaç yılda yapabileceğini söylemeseydi.

Tank motoru örneğin BMC bildiğim 2018'de başladı ve 2024'te teslim edildi. 2 yılda saha testleri sürecek ve 2026'da seri üretimde olacak. Projenin başlaması ile seri üretim arasında 8 yıl var. Sadece bir tank motoru bu. TF-35000'in her şey yolunda giderse en az 10 yılda hazır olur. Tabii projenin ne zaman başladığı da önemli. Hiç bir zaman resmen şu tarihte başlandı denmedi kamuoyuna. 2020'de başlasa 2030'da, 2021'de başlasa 2031, 2022'de başlasa 2032'de hazır hale gelir. Benim tahminim bu proje 2020-2021 gibi başladı ve 2030-2031 gibi TF-35000'i göklerde görebiliriz. TF-6000/10000 projesinden öğrenilen bilgilerde çok işe yarayacak tabii.

Ayrıca benim kendi düşüncem şudur ki; (Bu bir bilgi değil kendi fikrim veya hissim diyelim) Þu an TEI'nin askeri havacılık bölümünde eskiden GE, P&W veya RR'de çalışıp sonra TEI'ye geçen ama açıklanmayan bazı mühendislerin olduğu ve destek verdiği inanınca sahibim. Buna ister çalışan deyin ister belli bir ücret karşılığında bir takım bilgi sağlayan kişiler deyin olduğunu düşünüyorum. Dediğim gibi bu bir bilgi değil, doğru da olmayabilir ama TEI'nin tecrübeli bazı mühendislerden de destek aldığı kanaatindeyim.

Kafalar karışıyor çünkü, ortada ihale var, kazananı yok. TEİ diyor ki, biz yapıyoruz motoru, bir yandan da RR yetkilileri ve BK başbakanı ile pazarlık yapıyoruz. Ortada hiç bir şey yokken birden takvim öne alınıyor... Uçak mühendisi olmaya gerek yok, temel mühendislik/teknik bilgisi olan biri burada bir sıkıntı olduğunu görebilir. Ukrayna'nın personeli yok demiyorum ama bu boyutta ne zaman motor tasarlamış da bize yardım edecek Ukrayna, onu çözemiyorum. Deseler ki, helikopter motorunda yardımcı oluyor, tamam ama uçak için mantığım almıyor.

TF-6000 kendi sınıfında dünyanın en gelişmiş motorlarından biri olacak. Ukrayna böyle bir motor yapamıyor. Þimdi o adamlar bize daha fazla teknoloji gerektiren, 35bin librelik motorda mı yardım edecek?

Burada asıl insanları ikna etmeyen şey bu TR motor denen yapının ortada görünmemesidir. Bir binaya biri gidip bir kaç foto çekse bu tartışmada bitecek. 600 kişi dediğin şey çok büyük bir iştir ama daha tek kare göremedik. Atom bombası yapmıyorlar bu kadar ketumluğun anlamı yok gizlenecek bir iş değil göstere göstere yapılsın nedir bu sır perdesi. Nerde bu TR motor bir kaç kare bir şey görsek ne olacak altı üstü uçak motoru yani nesi saklanıyor.

Ortada bir gizlilik varsa, TRMotor işin çok içindeyken PR konusunda çok geri planda kalıyorsa benim tezim doğru gibi görünüyor. Bu 600 kişilik ekip içinde sözde Ukraynalı kimliği altında oldukça tecrübeli, GE, P&W ve RR'de çalışan, belki de F119, F135, EJ2000 gibi motor projelerinde görev almış kişiler vardır. Yoksa bu kadar gizlilik olmazdı.

Mahmut Akşit TF-35000'i çok uzak olmayan bir zamanda çalıştıracağımıza inanıyoruz diyorsa bu işte oldukça tecrübeli olan kişilerin desteği olmama ihtimali yoktur. Akşit hoca ilk başladığımızda bu işi yapabilir miyiz, altından kalkabilir miyiz, diye tereddütler varken artık böyle bir inançsızlık yok diyor. Belki ki bazı şeyler kotarılmış, bazı şeylerin üstünden gelinmiş. Kendisi bile sadece zaman ve para meselesi diyor TF-35000 için.

Daha fazla kurcalamak doğru değil ama tezim doğru gibi. El altından (Tabii bir ücret karşılığında) bir takım uzman kişiler TF-35000 için destek veriyor, Ukraynalı mühendis deyip geçiştiriyorlar.

Ortamlarda Ukraynalı mühendis deriz kim bilecek? 

Ortada bir gizlilik varsa, TRMotor işin çok içindeyken PR konusunda çok geri planda kalıyorsa benim tezim doğru gibi görünüyor. Bu 600 kişilik ekip içinde sözde Ukraynalı kimliği altında oldukça tecrübeli, GE, P&W ve RR'de çalışan, belki de F119, F135, EJ2000 gibi motor projelerinde görev almış kişiler vardır. Yoksa bu kadar gizlilik olmazdı.

Mahmut Akşit TF-35000'i çok uzak olmayan bir zamanda çalıştıracağımıza inanıyoruz diyorsa bu işte oldukça tecrübeli olan kişilerin desteği olmama ihtimali yoktur. Akşit hoca ilk başladığımızda bu işi yapabilir miyiz, altından kalkabilir miyiz, diye tereddütler varken artık böyle bir inançsızlık yok diyor. Belki ki bazı şeyler kotarılmış, bazı şeylerin üstünden gelinmiş. Kendisi bile sadece zaman ve para meselesi diyor TF-35000 için.

Daha fazla kurcalamak doğru değil ama tezim doğru gibi. El altından (Tabii bir ücret karşılığında) bir takım uzman kişiler TF-35000 için destek veriyor, Ukraynalı mühendis deyip geçiştiriyorlar.

Ortamlarda Ukraynalı mühendis deriz kim bilecek? 

Böyle bir şey olması için ABD ile aramızın müthiş olması lazım. Hatta İngilizlerden bile yakın olmamız lazım.

Burada asıl insanları ikna etmeyen şey bu TR motor denen yapının ortada görünmemesidir. Bir binaya biri gidip bir kaç foto çekse bu tartışmada bitecek. 600 kişi dediğin şey çok büyük bir iştir ama daha tek kare göremedik. Atom bombası yapmıyorlar bu kadar ketumluğun anlamı yok gizlenecek bir iş değil göstere göstere yapılsın nedir bu sır perdesi. Nerde bu TR motor bir kaç kare bir şey görsek ne olacak altı üstü uçak motoru yani nesi saklanıyor.

Mahmut hoca diyor ki bizim kritik projelerde çalışan mühendislere nokta atışı yurt dışından saçma sapan paralar önerip adamları ayartmaya çalışıyorlar. Þimdi git mühendislerin fotolarını çek , 1 hafta sonra motor yapacak adam bulamazsın.

Savunma sanayinde işler gizli yürür.  Bu işin raconu budur.

Tf35000 olacak. Neden? Çünkü bunu yapmaktan başka çaremiz yok.

Bence bize hiç bir yabancı kişi veya kurum yardım etmiyor. Çünkü batılı hiçbir mühendis profesyonel meslek hayatını riske atıp, cazibe merkezi olmayan, geleceği meçhul, içinde adalet bile olmayan bir ülkeye inanıp, güvenip iş yapmaz.

Þu anda TEI bile elindeki mühendisi zar zor tutuyordur. Çünkü bir mühendis için en önemli mesele planlamadır. Biz hayatımızı planlarız, aldığımız eğitimin bir sonucu olarak.

Tahminim, nişanlısı olan, evli olan ve anne, baba nedeniyle, yurt dışına gitmeye sıcak bakmayan aile hayatları olan mühendislerle TEI yürümekte. Bunlar bir yere gitmeyecekler inşallah diyorum.

TEI de motor geliştirme başarısını ise şöyle yorumluyorum. Uzaktan çok zor görünen meselelere yaklaştıkça, aşılmaz zannedilen dağları, yaklaştıkça aşılabileceğini görüp aşıyorlardır diye düşünüyorum. Bu işlerde en önemli mesele motivasyon ve psikoloji, hatırlatırım, Kıbrıs savaşında mehmetçik dağın zirvesine tank çıkarmıştır.